Kadızade Ahmet Şemsettin

KADIZÂDE, Ahmed Şemseddin

(ö. 988/1580)

Osmanlı şeyhülislâmı.

918’de (1512) doğdu. Babası Kanûnî Sultan Süleyman devrinde Edirne kadısı olan Bedreddin Mahmud’dur. İlk öğreniminden sonra Edirne’de dârülhadis müderrisi Kılıççızâde İshak Çelebi’nin derslerine katıldı. Üç Şerefeli müderrisi Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi’nin hizmetinde bulunup ondan faydalandı. Ardından Sahn müderrisi Ebüssuûd Efendi’nin derslerine devam etti. Ayrıca Sâdî Efendi’den ders gördü. Nihayet Kadri Çelebi’nin talebesi iken mülâzemet aldı.

Eğitim mesleğiyle işe başlayıp 25 akçe tahsisatlı Bursa Ferhâdiye Medresesi’ne, ardından 30 akçe ile Veliyyüddin oğlu Ahmed Paşa Medresesi’ne müderris oldu. 950’de (1543) Bursa Kaplıca Medresesi’ne, 953’te (1546) Ali Paşa-i Atik Medresesi’ne, iki yıl sonra Üç Şerefeli müderrisliğine, 957’de (1550) Sahn-ı Semân’dan birine tayin edildi. 960 (1553) yılı başlarında Süleymaniye’nin doğu tarafında tamamlanan iki medreseden biri kendisine, diğeri Mimarzâde’ye verildi.

Müderrislikten kadılık mesleğine geçen Kadızâde, Safer 963’te (Aralık 1555) Halep kadısı oldu. Kendisiyle birlikte Halep’e giden talebesi şair Bâkî de burada kadı nâibliği yaptı. Kadızâde Zilkade 967’de (Ağustos 1560) 80 akçe ile emekliye ayrıldı. Semiz Ali Paşa’nın sadrazamlığı sırasında kendisine verilen İstanbul teftişi görevini başarıyla yerine getirdi ve Rebîülevvel 971’de (Kasım 1563) Perviz Efendi’nin yerine İstanbul kadısı oldu. Bu görevde iken, Kanûnî Sultan Süleyman’ı Sigetvar’a uğurlayan ve II. Selim’in cülûsunda ona biat eden devlet erkânı arasında yer aldı (Selânikî, s. 16, 43). Bu sırada her iki kazaskerin azli üzerine Çivizâde Damadı Hâmid Efendi’den boşalan Rumeli kazaskerliğine getirildiyse de (a.g.e., s. 52) 974 Zilhiccesinde (Haziran 1567) Muallim-i Sultânî Atâullah Efendi ile anlaşmazlığı sebebiyle görevinden alındı. Daha sonra 150 akçe yevmiye ile müderrislik yaparken Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa ile aralarındaki kırgınlık yüzünden Edirne’ye taşınmak zorunda kaldı. Kendisine Safer 981’de (Haziran 1573) 200 akçe ile Edirne Dârülhadisi verildi.

III. Murad’ın cülûsunda yevmiyesi 50 akçe arttırılan Kadızâde, Safer 983’te (Mayıs 1575) Süleymaniye Dârülhadisi’ne tayin edildi, aynı yılın rebîülevvelinde (Haziran 1575) yeniden Rumeli kazaskeri oldu. 5 Şâban 985’te (18 Ekim 1577) Hâmid Efendi’nin yerine şeyhülislâmlık makamına getirildi. İki buçuk yıldan fazla bu görevde kaldıktan sonra 10 Rebîülâhir 988’de (25 Mayıs 1580) vefat etti, İstanbul’da Küçük Karaman’daki türbesine gömüldü. Kadızâde’nin dürüst ve hakkı söylemekten çekinmeyen bir kişiliğe sahip olduğu belirtilir.

KADIZÂDE, Ahmed Şemseddin

(ö. 988/1580)

Osmanlı şeyhülislâmı.

918’de (1512) doğdu. Babası Kanûnî Sultan Süleyman devrinde Edirne kadısı olan Bedreddin Mahmud’dur. İlk öğreniminden sonra Edirne’de dârülhadis müderrisi Kılıççızâde İshak Çelebi’nin derslerine katıldı. Üç Şerefeli müderrisi Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi’nin hizmetinde bulunup ondan faydalandı. Ardından Sahn müderrisi Ebüssuûd Efendi’nin derslerine devam etti. Ayrıca Sâdî Efendi’den ders gördü. Nihayet Kadri Çelebi’nin talebesi iken mülâzemet aldı.

Eğitim mesleğiyle işe başlayıp 25 akçe tahsisatlı Bursa Ferhâdiye Medresesi’ne, ardından 30 akçe ile Veliyyüddin oğlu Ahmed Paşa Medresesi’ne müderris oldu. 950’de (1543) Bursa Kaplıca Medresesi’ne, 953’te (1546) Ali Paşa-i Atik Medresesi’ne, iki yıl sonra Üç Şerefeli müderrisliğine, 957’de (1550) Sahn-ı Semân’dan birine tayin edildi. 960 (1553) yılı başlarında Süleymaniye’nin doğu tarafında tamamlanan iki medreseden biri kendisine, diğeri Mimarzâde’ye verildi.

Müderrislikten kadılık mesleğine geçen Kadızâde, Safer 963’te (Aralık 1555) Halep kadısı oldu. Kendisiyle birlikte Halep’e giden talebesi şair Bâkî de burada kadı nâibliği yaptı. Kadızâde Zilkade 967’de (Ağustos 1560) 80 akçe ile emekliye ayrıldı. Semiz Ali Paşa’nın sadrazamlığı sırasında kendisine verilen İstanbul teftişi görevini başarıyla yerine getirdi ve Rebîülevvel 971’de (Kasım 1563) Perviz Efendi’nin yerine İstanbul kadısı oldu. Bu görevde iken, Kanûnî Sultan Süleyman’ı Sigetvar’a uğurlayan ve II. Selim’in cülûsunda ona biat eden devlet erkânı arasında yer aldı (Selânikî, s. 16, 43). Bu sırada her iki kazaskerin azli üzerine Çivizâde Damadı Hâmid Efendi’den boşalan Rumeli kazaskerliğine getirildiyse de (a.g.e., s. 52) 974 Zilhiccesinde (Haziran 1567) Muallim-i Sultânî Atâullah Efendi ile anlaşmazlığı sebebiyle görevinden alındı. Daha sonra 150 akçe yevmiye ile müderrislik yaparken Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa ile aralarındaki kırgınlık yüzünden Edirne’ye taşınmak zorunda kaldı. Kendisine Safer 981’de (Haziran 1573) 200 akçe ile Edirne Dârülhadisi verildi.

III. Murad’ın cülûsunda yevmiyesi 50 akçe arttırılan Kadızâde, Safer 983’te (Mayıs 1575) Süleymaniye Dârülhadisi’ne tayin edildi, aynı yılın rebîülevvelinde (Haziran 1575) yeniden Rumeli kazaskeri oldu. 5 Şâban 985’te (18 Ekim 1577) Hâmid Efendi’nin yerine şeyhülislâmlık makamına getirildi. İki buçuk yıldan fazla bu görevde kaldıktan sonra 10 Rebîülâhir 988’de (25 Mayıs 1580) vefat etti, İstanbul’da Küçük Karaman’daki türbesine gömüldü. Kadızâde’nin dürüst ve hakkı söylemekten çekinmeyen bir kişiliğe sahip olduğu belirtilir.

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Bu eserin yaptığı atıf bulunmuyor.

Yasemin BEYAZIT

“XVI. Yüzyıl Osmanlı İlmiyye Kanûnnâmeleri ve Medrese Eğitim”

Belleten.

Makale Türkçe Bilim ve Teknoloji Sosyal Bilimler Tarih Hukuk Osmanlı 16. yy Eğitim

Bu Makale

197 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...