XVI. Yüzyıl Osmanlı İlmiyye Kanûnnâmeleri ve Medrese Eğitim

Makale Türkçe Bilim ve Teknoloji× Sosyal Bilimler× Tarih× Hukuk× Osmanlı× 16. yy× Eğitim×

Künye:

Yazarlar:

Doç.Dr. Yasemin BEYAZIT Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2014

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXVIII

Sayı:

283

Sayfa Aralığı:

956-975

İçerik Dosyası:

İndirmek için tıklayınız

Web adresi:

http://drive.google.com/file/d/0B7liBn5XLsAfOUlOelF0VDlNbnc/view?pli=1

Operatör:

Zeynep Pakize Semiz

Güncelleyen:

Zeynep Pakize Semiz

Özet:

İlk Osmanlı medresesinin İznik’te kurulmasının ardından Osmanlı eğitim sistemi önemli bir inkisaf sürecinden geçmiş, Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman devirleri önemli dönüm noktaları oluşturmuş, klasik Osmanlı eğitim sisteminin ana esasları bu dönemlerde teşekkül etmiştir. Bu kurumlaşma sürecinde ve devamında görülen aksaklıklarla ilgili XVI. yüzyılda üçü kanûnnâme biri hüküm ve biri hatt-ı humâyun olmak üzere beş önemli düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemelerle medreselerde okutulacak kitaplar belirlenmiş, verilen eğitimin niteliği artırılmaya çalışılmış, eğitim süresinin standartlaştırılmasına gayret gösterilmiş, ideal müderris ve öğrenci tipine yaklaşma hedefi güdülmüştür. Bu düzenlemelerdeki hükümler Osmanlı gerileme paradigmasının oluşmasında etken olan Osmanlı eleştiri literatürüne de kaynaklık etmişlerdir.

Anahtar Sözcükler: XVI. Yüzyıl, İlmiye, Müderris, Medrese, İlmiyye Kanûnnâmeleri

***

The Ottoman Ilmiyye Lawcodes of XVI. Century and Madrasa Education

With establishment of the first Ottoman madrasa in Iznik, the Ottoman Education system had entered a period of development and the eras of Fatih Sultan Mehmet and Kanuni Sultan Süleyman had been significant turning points where the fundamental principles of the classical Ottoman education system had been intro1222 duced. During the 16th century five important regulations were enacted involving the institutionalization process and the problems that arose afterwards; these consisted of three kanunname’s, a hukum (decree) and a hatt-i humayun (decree of the sultan). With these enactments the books that were taught in the madrasas were determined, efforts were made to improve the quality of education, the education program was tried to be standardized all the while had aimed to create settings to obtain the ideal mudarris and student type. Furthermore, the decrees/articles of these regulations have also been sources to references of Ottoman literature reviews that have been effective in the formation of the paradigm of the Ottoman decline.

Anahtar Sözcükler: XVI. Yüzyıl, İlmiye, Müderris, Medrese, İlmiyye Kanûnnâmeleri

***

The Ottoman Ilmiyye Lawcodes of XVI. Century and Madrasa Education

With establishment of the first Ottoman madrasa in Iznik, the Ottoman Education system had entered a period of development and the eras of Fatih Sultan Mehmet and Kanuni Sultan Süleyman had been significant turning points where the fundamental principles of the classical Ottoman education system had been intro1222 duced. During the 16th century five important regulations were enacted involving the institutionalization process and the problems that arose afterwards; these consisted of three kanunname’s, a hukum (decree) and a hatt-i humayun (decree of the sultan). With these enactments the books that were taught in the madrasas were determined, efforts were made to improve the quality of education, the education program was tried to be standardized all the while had aimed to create settings to obtain the ideal mudarris and student type. Furthermore, the decrees/articles of these regulations have also been sources to references of Ottoman literature reviews that have been effective in the formation of the paradigm of the Ottoman decline.

Şeyda Şerife Gül

“Eğitim Tarihi Kaynakçası ve Atıf Dizini”.

903 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

275 kez

görüntülendi.

Ayşenur Güngör

“Klasik Dönem Osmanlı Medreselerinde Eğitim Kaynakçası ve Atıf Dizini”.

60 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

45 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Yaşar YÜCEL

Osmanlı Devlet Teşkilatına Dair Kaynaklar Kitab-ı Müstetab-Kitab-ı Müslimin ve Menafi'l-Mü'minin-Hırzü'l-Mülük

Ankara, 1988, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

236 kez

görüntülendi.

Mustafa ŞANAL

“Osmanlı Devleti'nde Medreselere Ders Programları, Öğretim Metodu, Ölçme ve Değerlendirme, Öğretimde İhtisaslaşma Bakımından Genel Bir Bakış”

Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih Osmanlı Eğitim

Bu Makale

198 kez

görüntülendi.

Hüseyin ATAY

“Medreselerin Gerilemesi”

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

82 kez

görüntülendi.

Cemal Kafadar

“Osmanlı Tarihinde Gerileme Meselesi”

Osmanlı Geriledi mi?.

Makale Türkçe Tarih 18. yy Osmanlı Anadolu 17. yy

Bu Makale

80 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Kazasker Ruznâmçe Defterine Göre Kadılık”

Adâlet Kitabı.

Makale Türkçe Yakın Çağ Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

75 kez

görüntülendi.

Yaşar SARIKAYA

“Osmanlı Medreselerinin Gerilemesi Meselesi: Eleştirel Bir Değerlendirme Denemesi”

İslam Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe Osmanlı

Bu Makale

47 kez

görüntülendi.

Mehmet İŞPİRLİ

“Çivizâde Muhyiddin Mehmed Efendi”

Türkiye Diyanet Vakfı Dergisi.

Makale Türkçe Sosyal Bilimler Tarih Biyografi - Otobiyografi

Bu Makale

37 kez

görüntülendi.

Hezarfen Hüseyin Efendi

Telhîsü'l-Beyân Fî Kavânîn-i Âl-i Osmân

Ankara, 1998, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Kaynak Yayını Osmanlı

Bu Kitap

36 kez

görüntülendi.

Mehmet İPŞİRLİ

“Osmanlı İlmiye Mesleği Hakkında Gözlemler”

Osmanlı Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

35 kez

görüntülendi.

M. Şerafeddin Yaltkaya

“Tanzimattan Evvel ve Sonra Medreseler”

Tanzimat I.

Makale Türkçe

Bu Makale

29 kez

görüntülendi.

Fahri UNAN

“Osmanlılarda Medrese Eğitimi”

"Osmanlı Ansiklopedisi" (Cilt 1) Osmanlı Devleti'nin 700. Kuruluş Yıldönümü.

Makale Türkçe

Bu Makale

14 kez

görüntülendi.

Mustafa BİLGE

İlk Osmanlı Medreseleri

İstanbul, 1984, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No.3101.

Kitap Türkçe 14. yy Tarih Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

13 kez

görüntülendi.

Madeline Carol Zilfi

Dindarlık Siyaseti Osmanlı Uleması Klasik Dönem Sonrası 1600 - 1800

Ankara, 2008, Birleşik Yayıncılık.

Kitap Türkçe Orta Asya Osmanlı 17. yy

Bu Kitap

17 kez

görüntülendi.

Mehmed Emin

“Tarihçe-i Tarik-i Tedris - I”

Sebîlürreşad.

Makale Osmanlıca Tarih Osmanlı

Bu Makale

8 kez

görüntülendi.

Cevat İZGİ

Osmanlı Medreselerinde İlim

İstanbul, 1997, İz Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Ali AKYILDIZ

“Kadızade Ahmet Şemsettin”

Türkiye Diyanet Vakfı Dergisi.

Makale Türkçe Sosyal Bilimler Tarih Biyografi - Otobiyografi

Bu Makale

7 kez

görüntülendi.

Nev‘îzâde Atâî

Hadâ’iku’l-Hakâ’ik fî Tekmileti’ş-Şakâ’ik

İstanbul, 1989, Çağrı Yayınları.

Kitap

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Mübahat S. Kütükoğlu

XX. Asra Erişen İstanbul Medreseleri

Ankara, 2000, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Ahmed Akgündüz

Osmanlı Kanunnameleri ve Hukukî Tahlilleri

İstanbul, 1991, FEY Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Yekta DEMIRALP

Erken Dönem Osmanlı Medreseleri 1300-1500

Ankara, 1999, Kültür Bakanlığı Yay..

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Selaniki Mustafa Efendi

Tarih-i Selânikî

İstanbul, 1989, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Kaynak Yayını Osmanlı 16. yy Anadolu 17. yy

Bu Kitap

25 kez

görüntülendi.

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı

Ankara, 1998, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Mefail HIZLI

“Osmanlı Medreselerinde Okutulan Dersler ve Eserler”

Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Yasemin BEYAZIT

“Efforts to Reform Entry into the Ottoman İlmiyye Career towards the End of the 16th Century: 1598 Ottoman İlmiyye Kanunnamesi”

Turcica.

Makale İngilizce Sosyal Bilimler Tarih

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Ahmet Refik Altınay

Onuncu Asr-ı Hicrîde İstanbul Hayatı

Ankara, 1987, Kültür Ve Turizm Bakanlığı.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Hüseyin ATAY

“Fatih Süleymaniye Medreseleri Ders Programları ve İcazetnameler”

Vakıflar Dergisi.

Makale Türkçe İlahiyat Eğitim

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Cahid Baltacı

XV-XVI. Asırlarda Osmanlı Medreseleri

İstanbul, 2005, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe 15. yy Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Mehmet ÖZ

Osmanlıda "Çözülme" ve Gelenekçi Yorumcuları

İstanbul, 1997, Dergah Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı 16. yy Anadolu

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Feridun Emecen

Osmanlı Klasik Çağında Hanedan Devlet ve Toplum

Istanbul, 2011, Timaş Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Kanunnâme”

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.

Makale İngilizce

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Mehmet Ali ÜNAL

Osmanlı Sosyal ve Ekonomik Tarihi

İstanbul, 2012, Paradigma Yayınları.

Kitap Türkçe Sosyal Bilimler Tarih İktisat

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Hüdai ŞENTÜRK

Künhü'l - Ahbar: Fatih Sultan Mehmed Devri 1451-1481

Ankara, 2003, Türk Tarih Kurumu Yayınları;.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Fahri UNAN

Kuruluşundan Günümüze Fâtih Külliyesi

Ankara, 2003, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

M. C. Şehabeddin TEKİNDAĞ

“Medrese Dönemi”

Cumhuriyet'in 50. Yılında İstanbul Üniversitesi.

Makale Türkçe Tarih Sanat Tarihi

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Yasemin BEYAZIT

Osmanlı İlmiyye Mesleğinde İstihdam (XVI. Yüzyıl)

Ankara, 2014, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Sosyal Bilimler Tarih Eğitim

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Fahri DALSAR

“Medreseler Kanûnnâmesi”

Nilüfer.

Makale Türkçe Sosyal Bilimler Tarih Eğitim

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“The Ruznamce registers of the Kadıasker of Rumeli as preserved in the İstanbul Müftülük Archives”

Turcica.

Makale İngilizce

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Hüseyin ATAY

Osmanlılarda yüksek din eğitimi, medrese proğramları, icazetnameler, ıslahat hareketleri

İstanbul, 1983, Dergah Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Zeki Salih ZENGİN

II. Meşrutiyette Medreseler Ve Din Eğitimi

Ankara, 2002, Akçağ Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ahmet Yaşar OCAK

Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler (15.-17. yüzyıllar)

İstanbul, 1999, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe 15. yy Tarih Osmanlı 16. yy 17. yy

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ramazan ACUN

Türkiye'de Akademi ve Bilim: Nerede Yanlış Yapıyoruz?

Ankara, 2021, Orion Kitabevi.

Kitap Türkçe Bilim ve Teknoloji Tarih Sosyoloji

Bu Kitap

48 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...