Düşünceden Bilim Ve Teknolojiye ( Antik Yunan Ve Helenistik Uygarlıklar)
Batı kültürünün temelleri Antik Yunan medeniyetine dayandırılmıştır. Önceden Ampirik bilgi sağlanıyordu. Yani olaylar gözlemleniyor ve sadece kayır altına alınıyordu. Antik Yunan medeniyetiyle bu öğe ortadan kalktı. Antik Yunan medeniyeti gözlemlediği olayların neden ve niçin olduğu konusunda bazı yorumlarda bulunmuştur. Bu uygarlık Ege adaları, Yunan yarım adası ve Anadolunun batı kıyılarını kapsıyordu. Burada barbar insanlar ikamet ediyordu. Yunanlılar Fenike uygarlığının alfabesini kullanmışlardır.Yunanlılar soyut düşünce ile ilgilenmiş, doğa olaylarına akılla çözmüşler ve doğa felsefesinin temeli atılmıştır. Bu uygarlık su kenarlarında kurulmuştu. Temel ihtiyaçlar, tarım ve deniz ticaretinde su önemli bir etkendi.
Thales ;
Thales zengin bir tüccardı, hayat karmaşası çoğu insandan azdı. Lidyalılar ve Persler arasında çıkan bir savaş zamanı güneş tutulması olacağını bildi, iki tarafta bu olay karşısında hayrete düştü. Bu olayda savaşın bitmesine neden oldu.Thales mitolojik düşünceden akılcı düşünceye geçişi simgelemiştir. Astronomi,matematik ve doğa felsefesiyle ilgilenmiştir.Pramitlerin yüksekliğini hesaplamıştır. Geometride ispat düşüncesi hakimdir. Evrenin sudan oluştuğuna inanır. Evrenin bir maddeden oluştuğu iddası ilk defa thales sayesinde oluşmuştur. ‘’Evren maddedir’’düşüncesiyle materyalist felsefe oluştu. Thales’in dünya ile gökyüzü incelemeleri uzay kavramının oluşmasına ve astronominin doğmasına neden oldu.
Anaximander;
Anaximender’a göre evrenin yapı taşı ‘’sınırsız’’ ya da ‘’sonsuz’’adını verdiği soyut bir kavramdır. Yani anaximander’e göre evrenin yapı taşı madde değildir. Ateş, Soğuk(hava), ıslak(su), kuru (toprak) üzerine konuçlandırılan bu evren düşüncesi iki bin yıl kabul gördü . Anaximander’a göre güneş, ayve yıldızlar ateş halkasının halkalara ayrışması sonucu meydana geldi.
Anaximanes;
Thales’in öğrencisidir. Hava veya buharın evrenin yapı taşı olduğunu düşünmüştür.Thales için hava sürekli hareket halinde olduğu için değişimi simgeler . Evrenin maddesel nesnelerden oluştuğunu ifade eder.
Hekataeos;
Yaşamının bir bölümünü mısırda geçirmiştir. İlk Yunanca Coğrafya kitabı olan ‘’Dünya Turu’’nun yazarıdır. Bu kitapta Avrupa ve Asya-Afrika olmak üzere iki tane de harita vardır. Kıyı şeridinde yaşayan insanlar, yeryüzü şekilleri, bazı hayvanlar la ilgili bilgiler bu kitapta mevcuttur. Hekataeos coğrafyanın kurucu babası ünvanına sahiptir.
Pytagoras(Pisagor);
Dinsel ve mistik görüşlerin tartışıldığı bir topluluk kurmuştu. Ruhun öldükten sonra bedenden ayrıldığına insan veya hayvan bedenine geçtiğine inanır. Düşünceleri de matematik üstüne yoğunlaşır. Ona göre sayı evrenin yapı taşıdır ve evreni matematik yasaları idare eder. Matematiksel sezgiye inanır. Lakin sonradan kendisi de matematikle her sorunun çözülemeyeceğine inanmıştır.
Herakleitos;
Gerçeğin özünün değişme süreci olduğuna inanır.O ne göre ‘’her şey sürekli değişir’’. ‘’ Bir ırmakta iki kere yüz yıkanmaz’’. Herakleitos’a göre nesneler arasında en akıcı ve esnek olan ateştir.Güneş sürekli ve sonsuz ateş kaynağıdır.Olup biteni soyut kavramlarla açıklamaya çalıştığı için metafizik felsefesi üyesidir. Ona göre her nitelik karşıtını da içerir. Acı- tatlı birlikte karşıt görünümleri oluştururlar.Heraleitos her şeyin göreli olduğunu ve zamanla kaybolup gittiğini düşünür.
Permenides;
Permenides’a göre hareket ve değişme duyuların aldanmasıdır.Asıl gerçeğin ‘’olma’’adını verdiği değişmeyen, bitmeyen ve hareketsizlik özelliklerini taşıyan soyut bir kavram olduğunu ifade etmiştir. Metafizik düşünceyi kapsar.
Philolaos;
Philolaos yerküre bir yörünge etrafında döner Merkezi ateş olduğu düşünülen bu yörüngede ay yer ve güneşin döndüğüne inanır. 10 sayısı onun için kutsaldır Yeryüzünün yaşanılan bölgesi, güneşe arkasını döndüğünde gece yaşanır. (o zamana göre bu açıklamalar cesur ve korkusuzca yapılmıştır. Nefesli ve telli müzik aetlerinin gelişmesini sağladı. Titreşen bir telin verdiği sesin, telin uzunluğuyla değiştiğine inandı.
Empedocles;
Empedocles evrenin yapısını anlamaya çalışmıştır. Her şeyin temelinde ateş, hava, toprak ve su şeklinde dört öğenin bulunup bunların çekici veya itici bir güçle etkileşim içinde olduğuna inandı. Gece itici/ gündüz çekici bir etkidir. Bu etkiler insanın organ ve mizacında da etkildir. Su saati deneyi yapmıştır. Ayın ışığını güneşten aldığına inanmış, güneş tutulmasının; ayın güneş ve dünyanın arasından geçmesiyle oluştuğunu söylemiştir.
Atomsal Evren Kuramı;
Levicippus ve öğrencisi Trakyalı Democritos’a göre evren fiziksel olarak bölünemeyen atomlardan oluşmuştur. Atomlar aynı nitelikte fakat ağırlıkları farklı yok edilemeyen sonsuz sayıdaki parçacıklardır.Democritos atom evren kuramını yaratarak atom fizik kurucusu olmuştur. Democritos bu yasayı açıklarken tanrı ve tanrısal yasalar kullanmadığından ateist yaftası yemiştir. Matematik konusunda da hakimdir.
Heredotos;
Halikarnasta doğmuştur (bodrum). Ömrü boyunca yaptığı seyahatleri tarih isimli kitabında toplayan heredotos tarihin babasıdır. Gezdiği yerlerin siyasi, askeri, fiziki ve sosyal açıdan değerlendirmesini yapmıştır. Kitapta yunan ve yakın doğu izlenimleri vardır.
Socrates; Atinadaki düşünürler genelde Yunanlı değildi. Sokrat döneminde Atina edebiyat ve sanat alanında ileriydi. Yunan kökenli olmayan pek çok düşünür bu sebeple göç etmeye başlamıştı. Göç eden düşünürler burada zengin ailelerin çocuklarına ders vererek sofist olmuşlardı. Sokrat yunan düşünürlerin en tanınmışı ve beklide Platonun dediği gibi en akıllı dürüst ve iyisiydi. Öğrencilerine sorular yöneterek doğruyu bulmaya sevk ederdi. Tartışmalarını izlemekten zevk alırdı. Çalışma alanı insandı Bu sebeple eğitim alanı çalışmalarının babasıdır. Gençlerde sapma yarattığı düşünülerek ölüme mahkum edilmiştir.
Hipocrates;
Tıp alanındaki düşünceleriyle tarihe damga vurmuştur.Tıbbın ilk merkezi olan istanköy ekolünün kurucusu olmuştur.Anatomiye dair ilkel bilgileri vardı. İç organ, kas ve sinir sistemi ile ilgili sınırlı bilgisi vardı. Kutsal hastalık isimli bir kitabı vardı. Büyücüleri ve sahte doktorları topa tutar. Hekimin hastasına sıcak davranması gerektiğini düşünür.
Platon;
Soylu bir Atinalı aileye mensuptur. Sokrat ölünce Atinayı terk ederek Pisagorcuların etkili olduğu sicilyaya gitti. 40 yaşlarında atinaya geri dönerek Akademia’yı kurdu. Fakat kurum pagan yetiştiriyor Platonun bilime katkısı yalnızca yöntem açısından olmuştur. Tümden gelim yöntemini geliştirdi. One göre bilim matematik ve özellikle geometridir. Kalıcı olan temeldir ve evren küredir. Ona göre insanlar tarafından duyulmayan evren müziği vardır. Platon’un Cumhuriyet,Devlet adamı, kanunlar isimli siyasi kitapları vardır.
Eudoxus;
Doğa felsefesi akımına tabidir. Mistik ve matematiksel Datçada doğmuştur. Astonominin bilimsel teorisini kurmuştur. Eudoxus’a göre gök cisimleri dünyadan eşit uzaklıkta hareket etmekteydi. Güneş tutulmalarının tam ve halkalı olarak oluştuğunun ayrımını yaptı. Astronominin yanı sıra matematikle ilgilendi.
Aristoteles;
Platonun öğrencisiydi. Asos’a yerleşti ve buradaki akademia şubesinde öğretmenlik yaptı. İskender’in hocalığını yaptı. II.Phlip suikast sonucu ölünce İskender tahta geçti ve Aristo’yu danışman yaptı.Lise anlamına gelen ‘’lyceum’’ okulunu iskenderin desteğiyle açtı. Lyceum mantık ve bilim araştırmalarının yapıldığı bir okuldur. Aristoteles klasik mantığın kurucusudur. Astronomi ve fizikle de ilgilenmiştir.
Helenistik Çağ ve İskenderiye’nin Kuruluşu
Helen birliğini kuran ve yaşatan Makedonya Kralı II philip ölünce Büyük İskender tahta geçti. Avrupa’dan Hindistan’a kadar büyük bir imparatorluk kurdu. Askeri başarısının yanı sıra kendi kültürüyle, fethedilen yerlerin kültürünü sentezledi. İskender ölünce imparatorluk generaller ve mirasçılar tarafından üçe bölündü.
İskenderiye de Bilimsel Kurumlar
Kent İskenderin emriyle Ptolemy Soter tarafından kuruldu. İskender’in cenazesinin buradaki Sema Tapınağında olduğu düşüncesi yaygındır. Kenti Rodoslu mimar Deinnocrades inşa etti. Şehirde Sema Tapınağı, müze, kütüphane ve imparatorluk sarayı vardı. Önemli bir unsurda şehrin zenginliğini belirten İskenderiye Feneridir. Bilimsel araştırmaların yapıldığı müzeler vardı. Şehrin önemli bilim adamları burada çalışırlardı. Ayrıca kütüphanede 400.000 tomara yakın kitap vardı. İskenderiye limanına gelen yolcular belirli bir süre bu kitapları alıyor, gemilerdeki katiplere kopyalatıp geri getiriyorlardı. Roma İmparatoru Julius Sezar tarafından kütüphanenin zarar gördüğü kanısı vardır.
Euclides(Öklid);
Lübnan’ın sur kentinde doğdu İskenderiye’de bir müzede matematik okulu kurmuştu. Elementler kitabıyla ün kazanmıştır. Bu kitap incilden sonra en büyük etkiyi yarattı. Öklid matematik ve astronomiyle ilgilendi.
Pergeli Appolonius;
Antalya’nın yakınındaki Perge şehrinde doğdu. İskenderiye’nin matematik okulunda yetişti. Kronikler hakkında isimli bir kitap yazdı. Bu kitapla büyük geometrici ünvanını aldı.
Archimedes;
Önemli bir fizikçidir. Matematikçi ve düşünürdür. Mancılıklarla çok uzaklara fırlatılan bir silah geliştirdi. Archimedes’in mekanikte yapmış olduğu buluşlar arasındabileşik makaleler, sonsuz vidalar ve yakan aynalar sayılabilir. Archimedes ilkesine göre ‘’ bir sıvıya bırakılan ve dengedeki cisme uygulanan kaldırma kuvveti cismin ağırlığına eşittir. Archimedesin bu buluşundan önce sadece tahtanın suda batmayacağına inanılarak gemiler tahtadan yapılmıştı, bu buluşla gemiler diğer metallerle yapılmaya başlandı.
Sısamlı Aristarkhos;
Sisamlı adasında yaşamıştır. Ona göre evrenin merkezinde güneş vardır.Gezegen ve ayla birlikte bu yörüngede döner. Güneşin her gün doğudan doğup, batıdan battığını gözlemlemiştir.
Eratostenes;
İskenderiye kütüphanesinin müdürlerindendir. Coğrafyaya en büyük katkısı yaptığı deneylerle günümüzle özdeşen yerin çevresi hesabını yapmasıdır.
İskenderiye Mekanik Okulu
Helenistik dönemdeki teknolojik gelişmeler Ctesibios, Heron ve Philon tarafından oluşturulmuş olan İskenderiye Mekanik okulunda gerçekleşmiltir.
Ctesibios;
İskenderiye mekanik okulunun kurucusudur. İlk mekanik kitabına imza atmıştır. Önemli buluşları, basma tulumba ve su orgusudur.
Heron;
Mekanik ve pnömatik isimli iki kitabı vardır.
Philon;
Bizanslı Philon askeri mühendistir. Mekanika syntaxis isimli eseri Arapçaya çevrilerek İslam dünyasında ilgi uyandırmıştır.

YENİÇAĞDA BİLİM

Yeniçağın başlangıcı olarak farklı zamanlar kabul et-dilmektedir. Bunlardan bazıları İstanbul'un Fatih Sulatan Mehmet tarafından fethi; Rönesans'ın başlaması ya da Amerikanın keşfi gibi tarihsel olaylarla başlatılmaktadır.

Bu dönemde pek çok öenmli bilgin yetitirilmniştir. Rönesans'ın en önemli bilginilerinden biri Leonardo Da Vinci'dir. Bir çok alanda çalışmalar yapmış ve çağının ilerisi görebilen bir sanatçı ve bilim adamıdır.

Bu dönemde gerçekleşen bir diğer önemli olay ise yapılan Coğrafi Keşiflerdir. Kristif Kolomb, America Vespuci, Vasco de Gama, Magellan gibi kaşifler pek çok yeri keşfetmiş ve yeni coğrafi yollar bulmuşlardır.

Bu keşifler sayesinde Avrupa zenginleşmiş ve güçlenmiştir. İpek ve baharat yolu önemini kayıp etmiş ve buda Doğunun zenginliklerinin bir nevi azalmasına neden olmuştur.
Bu sayede Avrupa'da bilimin gelişmesi için uygun ortam hazırlanmış oldu.

Bu kesşiflerin bir diğer etkiside Katolik Kilisesinin tekrar bölünmesine ve Protestanlık meshebinin çıkmasına neden olmuştur.

Padua Ünü. anatomi profesörlüğü yapan Alessandro Benedetti kalp ve damarları incelemiştir. Birçok bilgin bu dönemde anatomi ve zooloji konularında eserler vermiş ve ilerleme sağlamışlardır.

Rönesans ateşinin kısa sürede tüm Avrupa'ya yayılması sonucu bir çok icaaat ve teknolojik gelişme başlamıştır. Maatbanın yaygınlaşması ve basılan kitapların artmasıyla bilimsel gelişmelerde hız kazanmıştır.

Avrupa'da ki en büyük ilerleme ve buluş Kopernik'e ayiittir Güneş merkezli evren teorisiyle bilimin yolunu açmıştır.

Bu döenmde bilimi hızla ilerlemesi ve birçok keşfin yapılması ancak bu keşfin İncille çelişmesinden dolayı pek çok bilim adamı engizisyon mahkemelerinde yargılanmış ve bazıları düşüncelerinden vazgeçsede Giordano Bruno gibi insanlar ölümleri pahasına düşüncelerinden vazgeçmemiş ama onların yaptığı bu fedakarlık kilisenin gücünün azalmasına neden olmuştur bu sayede zamanla zayıflayan kilise gelişmelerin önüne geçemez duruma gelmiştir.

YENİÇAĞDA BİLİMİN ÖNEMİ VE BİLİMİ DESTEKLEYEN KURULUŞLAR

Bilimin gelişmesi destek veren ilk kişiler ve kurumlar kilise ve krallar oldu ancak yapılan çalışmlarının İncille ters düşmesinden sonra kilise bunların karsısına geçti

Bu döendeki merceklerin bulunması, baramotre yapıması mikroskoppun bulunması bilimin ilerlemesini hızlandıran diğer faktörler olmuştur.





YENİÇAĞDA DİĞER BAŞARILI BİLİMCİLER VE BULUŞLARI

Bu dönemki diğer büyük başarılar Newton bulduğu yerçekimi kuvveti. Güneş merkezli evrim teorisi, ilk telefonun Graham tarfından tasarlanıp kullanılması elektiriğin kullanılmaya başlanması, Darwin'in evrim teorisi, fotoğraf makinesinin bulunması buhar gücüle çalışan makinlerin yapılması gibi pek çok şey bulunmaktadır bu buluşlar gündelik hayatımızı kolaylaştımıştır ve ilerlemeinin hızınını artmasını sağlamıştır.