Mustafa Celaleddin Paşa

Mustafa Celaleddin

Paşa

Asıl adı Konstantyn Borzecki (Konstantın Bojentıski) olan Mustafa Celaleddin Paşa,
1848 Polonya İhtilaline karıştığı için, önce Fransa, sonra da Türkiyeye sığınmak zorunda kalmıştı.
Borzecki, İstanbula gelir gelmez Osmanlı ordusuna katıldı ve maiyetinde çalıştığı Ömer Lütfi Paşanın takdir ve sevgisini kazandı. Sonradan Müslüman oldu, Ömer Paşanın kızıyla evlendi.
Osmanlı İmparatorluğuna duyduğu ilgiyle, 1869da Türklerin tarihini yazdı. Les Turcs Anciens et Moderns (Eski ve Modern Türkler) adlı yapıtı önce Fransızca olarak, sonra da başka Avrupa dillerine çevrilip yayınlandı. Yapıtında Türklerin ulusal bilincini uyandırmaya çalışıyordu. Mustafa Paşanın ölümünden elli yıl sonra Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, onun fikirlerini önemseyerek daha da ileriye götürdü. Atatürkün, Mustafa Celaleddin Paşa için "Bu Polonyalı gerçek altından anıta layıktır" dediği biliniyor. İstanbul Harp Okulunda uzun yıllar boyunca harita hocalığı yapan Mustafa Celaleddin Paşa, savaşlara da katılmıştır. Katıldığı tüm savaşlarda üstün yararlıklar göstermiştir. Hayranlık uyandıran bu cesareti sayesinde genç yaşta paşalığa kadar yükselmiştir. Oğlu, Mirliva Enver Paşa da ünlü komutanlarındandı.
Mustafa Celaleddin Paşanın torunu, ünlü Türk şairi Nazım Hikmet ise Polonyayı ikinci vatanı bilmiştir.
Mustafa Celaleddin Paşa’nın görüşleri Namık Kemal ve Süleyman Paşa’dan başlayarak,Türkçülük akımının önemli isimlerini etkiledi. Yusuf Akçura, Mustafa Celaleddin Paşa’nın “Les Turcs Anciens et Modernes” adlı çalışmasını Osmanlı Türkleri arasındaki Türkçülük faaliyetlerin ilk yapıtları arasında görür.
Müşir Mehmet Ali Paşa’nın damadı Ferik Hasan Enver Paşa, babası Ferik Mustafa Celaleddin Paşa’yı şöyle tanıtır: “Devrin şeyhülislamı,Fransa’dan gelen göçmenlere Müslüman isimleri verirken, Konstanty’nin parlak,azimkar,keskin koyu mavi gözlerine ve benzinin uçukluğuna bakarak, ‘bu delikanlı, büyük adam veyahut dehşetli bir cani olacaktır’ der ve ona Mustafa Celaleddin ismini verir."
1826 yılında doğan Konstanty Borzecki, yoksullaşmış asil bir Polonyalı ailenin altı erkek çocuğunun ikincisidir. Henüz yirmisine ulaşmadan kendi dili dışında Latince, Fransızca, Almanca ve Rusça biliyordur. Lise tahsilinden sonra iki yıl güzel sanatlar okuluna gitmiştir, resim yapmaktadır, piyano çalmaktadır. Papazlık okulundan kaçarak Prusya işgali altındaki Wielkopolska’da başlayan ihtilale katılır. İhtilal bastırılır, tutuklanır. Kısa bir müddet sonra tutsaklıktan sonra yurdunu bırakarak Paris’e sığınır. Bu arada, Polonya ve Macaristan İhtilallerinde yenik düşenlerden önemli bir bölümü Türkiye’ye sığınmıştır. Rusya, Osmanlı’ya sığınan mültecilerin verilmesi için baskı yapar. Büyük Reşit Paşa, siyasal mültecileri iade etmeyi net bir biçimde reddeder. Gelişmeleri Paris’te izleyen Borzecki, 1849 yılında İstanbul’a gelir. Müslüman olup Osmanlı ordusuna katılır. Yüzbaşı rütbesi ile orduda görevlendirilir.

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör: Yağız Fatih Nazlıer

Güncelleyen: Ramazan Acun