İslâm Fetihleri Döneminde Orta Asya'da Nastûrîler

Makale Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Mesut CAN

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2017

Yayınlandığı Eser:

International Journal of Social Science

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

195-201

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://isamveri.org/pdfdrg/D03989/2017_64/2017_64_CANM_FORTACIT.pdf

Operatör:

Mehmet Unan

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

İslam’ın VII. asırda Orta Asya’ya girmeye başlaması, bölgede siyasî, askerî,
ekonomik, sosyokültürel, etnik ve dinî çok yönlü değişimlerin yaşanmasına sebep oldu. Özellikle diğer din mensuplarının fetihler karşısındaki tavırları, tercih ettikleri yeni sosyal düzen içerisindeki konumları, aynı zamanda bölgede hâkimiyeti ele alan yeni sistemin siyasî ve askerî politikaları yanında dinî yaklaşımları söz konusu farklı inanç gruplarının bölgedeki kaderine tesir eden etmenler olarak karşımıza çıkmaktadır.Fetihler akabinde bölgede tesis edilen Müslüman idaresi, şehrin/bölgenin sulh veya savaş yoluyla fethedilmesine bağlı olarak onları farklı uygulamalara tabi tuttu. Bu,aynı zamanda bağlı oldukları din olan İslam’ın hukuki bir gerekliliği idi. Bazı istisnalardışında genel olarak fethedilen topraklar üzerindeki halkın dinî inançlarına dair herhangi bir müdahale olmadı, sadece mâlî anlamda haraç ve cizye ödemekle mükellef tutuldular. Buna ilave olarak, sulh yoluyla itaat altına alınan yerlerde halkın sahip olduğu mal,mülk, ticarî haklar ve menfaatler kendilerinde bırakıldı. Dinî ve mezhebî kisve altındayönetime isyan hareketlerine karışanlar dışında, ibadethanelerine dokunulmadı ve misyonerlik yapmalarına engel olunmadı. Çalışmada, ana kaynaklara ulaşarak Nastûrîlerin tarihini tespit etme gibi bir gaye güdülmemektedir. Bu bağlamda, çalışma kapsamında yukarıda bahsettiğimiz etkileri de görmemize yardım edeceğini düşündüğümüz, kısaca Nastûrîlik’in İslam’ın bölgeye girdiği yüzyıllardaki genel durumu ile müslümanların fetihleri karşısındaki konumu hakkında birtakım tespitlere yer verilecektir.