Tanzimat Döneminde Modern Bilim Algısı

Tanzimat Döneminde Modern Bilim Algısı

Makale Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Emeği Geçenler:

Yayın Yılı:

2013

Yayınlandığı Eser:

İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi

Cilt:

3

Sayı:

26

Sayfa Aralığı:

1-31

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://www.journals.istanbul.edu.tr/iusosyoloji/article/view/1019021278/1019020067

Operatör:

Güncelleyen:

Zeynep Pakize Semiz

Özet:

Bu çalışmada, karşılaştırmalı ve tarihsel bilgi sosyolojisinin savlarından hareketle Osmanlı Devleti'nin kurumsal modernleşmesinin ilk evresi olarak Tanzimat döneminde modern bilimin ortaya çıkışı anlamlandırılmaya çalışılmaktadır. Makalede bilgi sosyolojisinin modern bilginin doğuşuna dair geliştirdiği açıklama biçimlerinin Osmanlı biliminin kurumlaşmasını açıklayamadığına ve bu bağlamda Osmanlı biliminin doğuş koşullarının özgüllüğüne, karşılaştırmalı ve tarihsel bilgi sosyolojisinin transfer yoluyla üretilen bilgi türünü açıklamadaki yetersizliğine işaret edilmektedir. Modern bilgiyi doğuran koşullar olarak rasyonelleşme ve sekülerleşmenin Osmanlı toplumunda önkoşul olmaktan ziyade modern bilginin aktarımı sürecinin sonuçları oldukları, çalışmanın bulgusu olarak kaydedilmiştir. Ayrıca Osmanlı modernleşmesinin paradigmatik bir dönüşüm arayışının sonucu olmaktan ziyade Batı'nın 'ilerlemişliğinin' nedenleri olarak algılanan bilim ve teknolojinin Osmanlı bünyesinde üretilmesi olarak gerçekleştiği ifade edilmiştir. Osmanlı modernleşmesinin bu karakterine ayna tutabilmek için siyasal kadronun Batı bilimine dair geliştirdikleri algı tasvir edilmeye çalışılmıştır.

Bu çalışmada, karşılaştırmalı ve tarihsel bilgi sosyolojisinin savlarından hareketle Osmanlı Devleti'nin kurumsal modernleşmesinin ilk evresi olarak Tanzimat döneminde modern bilimin ortaya çıkışı anlamlandırılmaya çalışılmaktadır. Makalede bilgi sosyolojisinin modern bilginin doğuşuna dair geliştirdiği açıklama biçimlerinin Osmanlı biliminin kurumlaşmasını açıklayamadığına ve bu bağlamda Osmanlı biliminin doğuş koşullarının özgüllüğüne, karşılaştırmalı ve tarihsel bilgi sosyolojisinin transfer yoluyla üretilen bilgi türünü açıklamadaki yetersizliğine işaret edilmektedir. Modern bilgiyi doğuran koşullar olarak rasyonelleşme ve sekülerleşmenin Osmanlı toplumunda önkoşul olmaktan ziyade modern bilginin aktarımı sürecinin sonuçları oldukları, çalışmanın bulgusu olarak kaydedilmiştir. Ayrıca Osmanlı modernleşmesinin paradigmatik bir dönüşüm arayışının sonucu olmaktan ziyade Batı'nın 'ilerlemişliğinin' nedenleri olarak algılanan bilim ve teknolojinin Osmanlı bünyesinde üretilmesi olarak gerçekleştiği ifade edilmiştir. Osmanlı modernleşmesinin bu karakterine ayna tutabilmek için siyasal kadronun Batı bilimine dair geliştirdikleri algı tasvir edilmeye çalışılmıştır.

Ahmet Feyzi Gül

“Aydınlanma ve Bilim Tarihi Kaynakçası ”.

49 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

17 kez

görüntülendi.

“Osmanlı Devleti Çeviri ve Bilim Faaliyetleri Kaynakçası ve Atıf Dizini”.

39 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

71 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Ekmeleddin İHSANOĞLU

“Tanzimat Öncesi ve Tanzimat Dönemi Osmanlı Bilim ve Eğitim Anlayışı”

Çağdaş eğitim.

Makale Türkçe Tarih Sanat Tarihi

Bu Makale

799 kez

görüntülendi.

Selçuk Akşin SOMEL

Osmanlı'da Eğitimin Modernleşmesi (1839-1908)

İstanbul, 2010, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

57 kez

görüntülendi.

Fernand BRAUDEL

Uygarlıkların Grameri

Ankara, 1996, İmge Kitapevi.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

“Türk bilim tarih yazımı’nda ‘zihniyet’, ‘din’ ve ‘bilim’ ilişkisi: Osmanlı örneği”

Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

7 kez

görüntülendi.

Türk Eğitim Tarihi

Ankara, 1985, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Türk Düşüncesinde Batı Sorunu

İstanbul, 1975, Bilgi Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilâtında Reform (1836-1856)

İstanbul, 1993, Eren Yayıncılık.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

İsmail COŞKUN

“Bir İmparatorluk Entelektüeli Olarak Ziya Gökalp”

İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Hilmi Ziya ÜLKEN

Türkiye'de Çağdaş Düşünce Tarihi

İstanbul, 1979, Ülken Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Tophâne-i Âmire ve Top Döküm Teknolojisi

Ankara, 2006, TTK.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Murat AKGÜNDÜZ

Osmanlı Medreseleri

İstanbul, 2004, Beyan Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

M. Şükrü HANİOĞLU

Bir Siyasi Örgüt Olarak Osmanlı İttihad ve Terakki Cemiyeti ve Jön Türklük

İstanbul, 1986, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Türkiye'de Çağdaşlaşma

İstanbul, 1978, Doğu-Batı Yayınları.

Kitap Türkçe Türkiye Cumhuriyeti

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Seyahatname-i Londra

, 2009, Tarih Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe Avrupa Osmanlı 19. yy

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Osmanlılar ve Bilim: Kaynaklar Işığında Bir Keşif

İstanbul, 2007, Nesil Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Türk Düşüncesinde Çağdaşlaşma

Ankara, 1992, Gündaoğan Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...