II. Meşrutiyet'ten Sonra Osmanlı'da Orta Öğretim: Sultânîler

Makale Türkçe Tarih× Osmanlı× 19. yy× Anadolu×

Künye:

Yazarlar:

Fatih Demirel

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2012

Yayınlandığı Eser:

Tarih İncelemeleri Dergisi

Cilt:

Sayı:

XXVII-II

Sayfa Aralığı:

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://egeweb2.ege.edu.tr/tid/dosyalar/XXVII-2_2012/TIDXXVII-2-2012-03.pdf

Operatör:

Yaprak Uyar

Güncelleyen:

A. Kaan Gültekin

Özet:

Özet
Osmanlı eğitim modernizasyonu Cumhuriyet sonrası eğitim sistemimizin temellerini
oluşturmaktadır. Sultan II. Mahmud ile başlayan Osmanlı sivil eğitim kurumlarının tesisi 1869
Maârif-i Umumiye Nizamnamesi ile yeni bir şekil almıştır. Bu nizamnameye göre ilköğretim
kurumlarını sıbyan ve rüşdiye mektepleri, ortaöğretimin kurumlarını ise idâdî ve sultânî
mektepleri oluşturacaktı. Bu hiyerarşide ortaöğretimin birinci kademesini idâdîlerin, ikinci
kademesini ise sultânîlerin oluşturması planlanmıştı. Tarihi süreçte, sultânîler açılamamış ve
ortaöğretimin ikinci kademesini, teşkil edilen yedi senelik idâdîler oluşturmuştur. 1910 yılından
sonra yede senelik idâdîlerin sultânî şekline dönüştürülmesine başlanmıştır. 1914 yılından sonra
ise tüm yedi yıllık idâdîlerin sultânî şekline dönüştürülmesine karar verilmiştir. O tarihten sonra
Osmanlı eğitim sistemindeki ortaöğretim kurumlarını sultânîler oluşturmuştur. Yeni teşkil edilen
bu sultânî mekteplerinin yapısında, öğretim süresinde, programlarında ve kadrolarında, nicelik
olarak, önemli değişiklikler yapıldığı gibi nitelik olarak da yenilikler gerçekleştirilmek
istenmiştir. Sultânîler, bir kısım değişikliklerle birlikte, Türkiye Cumhuriyeti’nin ortaöğretim
kurumlarını oluşturan orta mektepler ve liseler olarak varlığını sürdürmüştür.

Özet
Osmanlı  eğitim modernizasyonu Cumhuriyet sonrası  eğitim sistemimizin temellerini 
oluşturmaktadır. Sultan II. Mahmud ile başlayan Osmanlı sivil eğitim kurumlarının tesisi 1869 
Maârif-i Umumiye Nizamnamesi ile yeni bir  şekil almıştır. Bu nizamnameye göre ilköğretim 
kurumlarını  sıbyan ve rüşdiye mektepleri, ortaöğretimin kurumlarını ise idâdî ve sultânî 
mektepleri oluşturacaktı. Bu hiyerarşide ortaöğretimin birinci kademesini idâdîlerin, ikinci 
kademesini ise  sultânîlerin oluşturması planlanmıştı. Tarihi süreçte, sultânîler açılamamış ve 
ortaöğretimin ikinci kademesini, teşkil edilen yedi senelik idâdîler oluşturmuştur. 1910 yılından 
sonra yede senelik idâdîlerin sultânî şekline dönüştürülmesine başlanmıştır. 1914 yılından sonra 
ise tüm yedi yıllık idâdîlerin sultânî şekline dönüştürülmesine karar verilmiştir. O tarihten sonra 
Osmanlı  eğitim sistemindeki ortaöğretim kurumlarını sultânîler oluşturmuştur. Yeni teşkil edilen 
bu sultânî mekteplerinin yapısında, öğretim süresinde, programlarında ve kadrolarında, nicelik 
olarak, önemli değişiklikler yapıldığı gibi nitelik olarak da yenilikler gerçekleştirilmek 
istenmiştir. Sultânîler, bir kısım değişikliklerle birlikte, Türkiye Cumhuriyeti’nin ortaöğretim 
kurumlarını oluşturan orta mektepler ve liseler olarak varlığını sürdürmüştür.