Chronica Maiora'da Moğol İmajı

Makale Türkçe Tarih× Orta Asya× Orta Asya Türk×

Künye:

Yazarlar:

Altay Tayfun ÖZCAN Dumlupınar Üniversitesi Tarih Bölümü

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2012

Yayınlandığı Eser:

Tarih İncelemeleri Dergisi

Cilt:

Sayı:

XXVII-II

Sayfa Aralığı:

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://egeweb2.ege.edu.tr/tid/dosyalar/XXVII-2_2012/TIDXXVII-2-2012-07.pdf

Operatör:

A.kaan Gültekin

Güncelleyen:

Fehmi Can Sağlam

Özet:

1236’da Moğollar yeni ve uzun soluklu bir sefere giriştiklerinde Avrupa’daki hiç kimse bu seferin Avrupa’ya yöneleceğinin farkında değildi. Ancak 1241’de birden bire daha önce adlarını bile duymadıkları bir düşmanla karşı karşıya geldiler. Moğollar Leignitz ve Mohi’de Avrupa’nın iki büyük ordusunu yok ettikten ve Balkanlara doğru ilerleyerek buralarda da faaliyet gösterdikten sonra geri çekildiler. Ancak arkalarında yıkılmış kent ve kasabalar ile acı hatıralar bıraktılar. Din adamlarının birbirlerine Moğol istilası ile ilgili olarak gönderdikleri mektuplar bir taraftan yaşadıkları buhranı gösterirken diğer taraftan Moğolları nasıl algıladıklarını da aksettirmektedir. Bu mektuplardan önemli bir kısmı bugün sadece Chronica Maiora adlı kronikte bulunmaktadır. Bunun yanında eserde yazarın Moğollarla ilgili şahsi değerlendirmeleri de bulunmaktadır. Bu
açıdan bakıldığında eser bizzat Moğol işgali ile karşılaşanların ve onların yazdıklarını okuyanların Moğol algısını yansıtır. Bunun yanında eserde zaman içinde Moğollarla kurulan diplomatik ilişkilerin tesiriyle Moğol algısının nasıl bir değişimden geçtiğini de gösteren bilgiler vardır. İşgalin ilk yıllarında Moğollar şeytani ve kanunsuz bir halk olarak tanımlanırken temasların gelişmesi neticesinde bu kötü özellikler ortadan kalkmış hatta Moğolları takdir eden bir bakış
açısı ortaya çıkmıştır. Makalede Chronica Maiora’da Moğol algısı incelenecek ve süreç içindeki değişimi takip edilecektir.
Anahtar Kelimeler: Moğol, Parisli Matthew, Tatar, İngiltere, Macaristan.
Abstract
The Mongol Image in Chronica Maiora
When the Mongols had started a new and long campaign in 1236, no one in the Europe was aware
of the fact that this campaign would be turned to the Europe. But in 1241, they have suddenly
encountered an enemy about whom they had never heard anything. Mongolians, after defeating
two great armies of Europe in Leignitz and Mohi, moved towards the Balkans and after some
operations in this region turned back. But they left ruined cities, towns and painful memories
behind themselves. The letters about Mongolian invasion sent by clergy to each other shows the
depression they have experienced and also reflects the way how they had perceived Mongols.
Today, an important part of these letters are present only in the chronicle “Chronica Maiora”.
Apart from that, the personal opinions of the writer are also present in the work. From this
perspective, the work reflects the Mongol perception of the people who had personally

1236’da Moğollar yeni ve uzun soluklu bir sefere giriştiklerinde Avrupa’daki hiç kimse bu seferin Avrupa’ya yöneleceğinin farkında değildi. Ancak 1241’de birden bire daha önce adlarını bile duymadıkları bir düşmanla karşı karşıya geldiler. Moğollar Leignitz ve Mohi’de Avrupa’nın iki büyük ordusunu yok ettikten ve Balkanlara doğru ilerleyerek buralarda da faaliyet gösterdikten sonra geri çekildiler. Ancak arkalarında yıkılmış kent ve kasabalar ile acı hatıralar bıraktılar. Din adamlarının birbirlerine Moğol istilası ile ilgili olarak gönderdikleri mektuplar bir taraftan yaşadıkları buhranı gösterirken diğer taraftan Moğolları nasıl algıladıklarını da aksettirmektedir. Bu mektuplardan önemli bir kısmı bugün sadece Chronica Maiora adlı kronikte bulunmaktadır. Bunun yanında eserde yazarın Moğollarla ilgili şahsi değerlendirmeleri de bulunmaktadır. Bu 
açıdan bakıldığında eser bizzat Moğol işgali ile karşılaşanların ve onların yazdıklarını okuyanların Moğol algısını yansıtır. Bunun yanında eserde zaman içinde Moğollarla kurulan diplomatik ilişkilerin tesiriyle Moğol algısının nasıl bir değişimden geçtiğini de gösteren bilgiler vardır. İşgalin ilk yıllarında Moğollar şeytani ve kanunsuz bir halk olarak tanımlanırken temasların gelişmesi neticesinde bu kötü özellikler ortadan kalkmış hatta Moğolları takdir eden bir bakış 
açısı ortaya çıkmıştır. Makalede Chronica Maiora’da Moğol algısı incelenecek ve süreç içindeki değişimi takip edilecektir. 
Anahtar Kelimeler: Moğol, Parisli Matthew, Tatar, İngiltere, Macaristan. 
Abstract 
The Mongol Image in Chronica Maiora 
When the Mongols had started a new and long campaign in 1236, no one in the Europe was aware 
of the fact that this campaign would be turned to the Europe. But in 1241, they have suddenly 
encountered an enemy about whom they had never heard anything. Mongolians, after defeating 
two great armies of Europe in Leignitz and Mohi, moved towards the Balkans and after some 
operations in this region turned back. But they left ruined cities, towns and painful memories 
behind themselves. The letters about Mongolian invasion sent by clergy to each other shows the 
depression they have experienced and also reflects the way how they had perceived Mongols. 
Today, an important part of these letters are present only in the chronicle “Chronica Maiora”. 
Apart from that, the personal opinions of the writer are also present in the work. From this 
perspective, the work reflects the Mongol perception of the people who had personally

Çiğdem Koç

“Moğol Kaynakçası”.

91 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

78 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Ahmet TAŞAĞIL

Gök-Türkler

Ankara, 2012, Türk Tarih Kurumu Yayınevi.

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk

Bu Kitap

460 kez

görüntülendi.

Ali AHMETBEYOĞLU

Avrupa Hun İmparatorluğu

Ankara, 2001, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk Avrupa

Bu Kitap

169 kez

görüntülendi.

Wilhelm BARTHOLD

Moğol İstilasına Kadar Türkistan

Ankara, 1990, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

123 kez

görüntülendi.

Urfalı Mateos

Urfalı Mateos Vekayi-nâmesi (952-1136) ve Papaz Grigor'un Zeyli (1136-1162)

Ankara, 2000, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

74 kez

görüntülendi.

Reşidüddin FAZLULLAH

Cami'üt-Tevarih

Moskova, 1968, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

61 kez

görüntülendi.

İbrahim Kafesoğlu

Harzemşahlar Devleti Tarihi

Ankara, 1987, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

48 kez

görüntülendi.

Özkan İZGİ

Çin Elçisi Wang Yen- Te'nin Uygur Seyahatnamesi

Ankara, 1989, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Kitap

38 kez

görüntülendi.

Zeki Velidi Togan

Umumi Türk Tarihi'ne Giriş

Istanbul, 1981, Enderun Kitabevi.

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk

Bu Kitap

24 kez

görüntülendi.

Bir Keşişin Anılarında Tatarlar ve Anadolu (1245–1248)

Antalya, 2006, Daktav Yay..

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

16 kez

görüntülendi.

Altay Tayfun ÖZCAN

“Macar Papaz Julian’in 1237 Tarihli Moğol Raporu”

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

13 kez

görüntülendi.

Jean Paul Roux

Türklerin ve Moğolların Eski Dini

İstanbul, 1994, İşaret Yayınları.

Kitap Türkçe Orta Asya 06. yy Moğol

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Osman TURAN

“The Ideal of World Domination among the Medieval Turks”

Studia Islamica.

Makale İngilizce Antropoloji Tarih Orta Asya

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Cüneyt KANAT

“Gazan Han Zamanında Memlûk Devletine İltica Eden Uyratlar”

Tarih İncelemeleri Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Genel Türk Anadolu

Bu Makale

15 kez

görüntülendi.

Speros, Jr. Vryonis

The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century

Berkeley, Los Angeles, 1971, University Of California Press.

Kitap İngilizce Orta Çağ Tarih Anadolu

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

John Joseph SAUNDERS

“Matthew Paris and the Mongols”

Essays in Medieval History presented to Bertie Wilkinson.

Makale İngilizce Tarih Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Mualla UYDU YÜCEL

İlk Rus Yıllıklarına Göre Türkler

Ankara, 2007, Ttk.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

T.İ. SULTANOV , Sergey G. KLYASTORNY

Kazakistan Türkün Üç Bin Yılı

İstanbul, 2003, Selenge Yayınları.

Kitap Türkçe Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Aknerli GRIGOR

Okçu Milletin Tarihi

Istanbul, 2007, Yeditepe Yayınları.

Kitap Türkçe Yakın Çağ Orta Asya Osmanlı

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

İbn Battuta

İbn-i Battuta Seyahatnamesi

.İstanbul, .1330, .

Kitap Coğrafya

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Jean De JOİNVİLLE

Bir Haçlının Hatıratı

İstanbul, 2002, Vadi Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ramazan ŞEŞEN

İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri

Ankara, 1985, TKAE Yay..

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk İslam

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

R. G. KUZEYEV

İtil-Ural Türkleri

İstanbul, 2005, Selenge.

Kitap Türkçe Kafkasya

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

David AYALON

“The Great Yasa of Chingiz Khan, A Reexamination”

Studia Islamica.

Makale İngilizce Tarih

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Alaaddin Ata Melik Cüveynî

Tarih-i Cihangüşa

Leiden, 1937, .

Kitap Farsça Tarih Orta Doğu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Yüan-ch'ao Pi Shi

Moğolların Gizli Tarihi

Ankara, 1948, T. T. K .Basımevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Akdes Nimet Kurat

Türkiye ve İdil Boyu

Ankara, 1966, D.T.C.F..

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

S. Schein

“Gesta Dei per Mongolos 1300: The Genesis of a Non-Event”

The English Historical Review.

Makale İngilizce Tarih

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Geoff Watson

“1200-1800 Yılları Arasında Batı'da ki Orta Asya İmajı”

Türkler Ansiklopedisi (Cilt 1).

Makale Türkçe Tarih Orta Asya Avrupa

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

George VERNADSKY

“The Scope and Contents of Chingis Khan’s Yasa”

Harvard Journal of Asiatic Studies.

Makale İngilizce Tarih Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

J.R. Sweeney

“Thomas of Spalato and the Mongols: A Thirteenth Century Dalmatian View of Mongol Customs”

Florilegium.

Makale Tarih Orta Asya

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Gürsoy SOLMAZ

“Ermeni Müverrihlerine Göre Moğollar”

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Kerimüddin Mahmud Aksarayî

Müsameretü'l-Ahbar

Ankara, 1944, T.T.K. Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

İsmail AKA

Timur ve Devleti

Ankara, 1981, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya Genel Türk Anadolu

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

İbn HURDAZBİH

Yollar ve Ülkeler Kitabı

İstanbul, 2008, Kitabevi Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Archidiaconi Spalatensis Thomae

Historia Salonitanorum atque Spalatinorum Pontificum/ History of the Bishops of Solona and Split

Budhapest, 2006, CEU Press.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Jean Paul Roux

“La tolerance religieuse dans les Empires turco-mongols”

Revue de I’Histoire des Religions.

Makale Fransızca Tarih Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Murat TURAL

Seyahatnamelere Göre Moğollar ve Katolik Dünyası: Dini İdealler ve Politik Kaygılar

Ankara, 2015, DOKTORA.

Tez Türkçe Tarih Moğol

Bu Tez

24 kez

görüntülendi.

Tolga Ersoy

“İlahî Bir Ceza: Hülâgü Han'ın Mektubu Bağlamında Gregorius Bar Hebraeus'un Yapıtlarında Moğolların Tasviri”

Prof. Dr. Erdoğan Merçil'e Armağan, 75. Doğum Yılı.

Makale Türkçe

Bu Makale

12 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...