Osmanlı Devleti’nde Akıncı Ocağının Sonu

Makale Türkçe Tarih× Balkan× Osmanlı× 16. yy× Anadolu×

Künye:

Yazarlar:

Doç.Dr. Mustafa ALKAN Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2013

Yayınlandığı Eser:

Gazi Akademik Bakış Dergisi

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

107-116

İçerik Dosyası:

İndirmek için tıklayınız

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Mustafa Ceylan

Güncelleyen:

Mustafa Ceylan

Özet:

Akıncı ocağı, Türk devletlerinin sınır güvenliğini sağlayan teşkilâtın Osmanlı devrindeki uzantısı olduğu, Selçuklular devrinde bunlara “uç beyleri” dendiği, hatta Osmanlıların da bu uç beyliklerinden biri olduğu bilinmektedir. Osmanlı Devleti daha merkeziyetçi bir siyaset izleyerek, sınır güvenliğini, Selçuklar gibi, “uç beyleri”ne vermeyip, “akıncı ocağı” denilen bazı akıncı ailelerine bırakmıştır. Bu ailelerin Arnavutluk ve Dalmaçya taraflarında Evrenos-oğulları, Bosna, Semendire ve Sırbistan’da Mihal-oğulları, Silistre taraflarında Malkoç-oğulları ve Mora bölgesinde ise Turhan-oğulları en tanınmışlarıydı. Akıncıların görevi, Osmanlı Devleti’nde sınır güvenliği sağlamak, fetih bölgelerinde keşif yapmak, istihbarat toplamak, düşman ülkelere akınlarda bulunmak ve ordu için öncülük hizmetleri gibi, zamanın tabiri ile “beşinci kol kuvveti”nin vazifelerini yapmaktır. Akıncı teşkilâtını, Evrenos Bey’in kurduğu sanılmaktadır. Bunlar, hafif süvari kuvvetleriydi ve belli bir teşkilât yapıları vardı. Tımarlı olanlar, deftere eşkâlleri ile birlikte kaydedilirlerdi. Kanuni Sultan Süleyman zamanında sayıları elli bini aşmıştı. Akıncı Ocağı, 16. yüzyılın sonuna kadar büyüyerek sürmüştür. 1595 yılında Eflak voyvodası Mihal’in isyanı harekâtında yenilen Veziriazam Sinan Paşa’nın tedbirsizliği sonucu, Osmanlı ordusu Tuna nehri üzerindeki tahta köprüden geçerek geri çekilirken, ordunun gerisinde kalan akıncılar, Mihal’in saldırısıyla “imha” olurcasına “zayiata” uğramışlardır. Bu hâdiseden sonra akıncı ocağı bir daha toparlanamamış, onların görevlerini, Akkerman, Dobruca ve Bucak tatarları ile Kırım Hanlığı kuvvetleri üstlenmiştir. Akıncı Ocağı hakkında İ. Hakkı Uzunçarşılı’nın -muahhar kaynaklara dayalı- kısa araştırması dışında, akıncı tımar defterleri, mühime defterleri ve mahallî sicil defterlerine dayalı ciddi bir çalışma yapılmamıştır. Bu araştırmada, akıncıların sonunu getiren 1595 tarihli “köprü hâdisesi”, Mustafa Âli’nin Künhü’l-Ahbâr ve İbrahim Peçevî’nin, Tarih-i Peçevî adlrihleri arasında ı eserleri başta olmak üzere dönemin kitabî kaynakları ile 1595 yılı sürecindeki mühime defterlerindeki akıncı ocağı kayıtları birlikte incelenecek ve bulgular araştırmanın sonucuna yazılacaktır.

Okan Güven

“Osmanlı Askerî Tarihi Kaynakçası”.

1021 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

130 kez

görüntülendi.

Mustafa Ceylan

“Osmanlı Süvari Birlikleri Kaynakçası ve Atıf Dizini”.

619 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

29 kez

görüntülendi.

Harun Barutoğlu

“Osmanlı Klasik Çağ Askerî Tarih Kaynakçası”.

406 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

69 kez

görüntülendi.

İbrahim Onur Yılmaz

“bir askeri tarih kaynakçası denemesi”.

355 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

0 kez

görüntülendi.

Mustafa Ceylan

“Akıncı Ocağı Kaynakçası”.

337 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

200 kez

görüntülendi.

Gabriel Florin Ghinea

“Osmanlı Tuna Donanması Kaynakçası”.

285 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

27 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Gelibolulu Mustafa Âlî

Künhü'l-Ahbâr

İstanbul, 1277/ (1860-1861), .

Kitap Osmanlıca Türkçe Tarih

Bu Kitap

312 kez

görüntülendi.

Mehmet Zeki PAKALIN

“Akınlar ve Akıncılar”

Tarih-i Osmani Encümeni Mecmuası.

Makale Türkçe 14. yy Tarih Balkan Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

141 kez

görüntülendi.

Hacı Osman YILDIRIM , Vahdettin ATIK , Murat CEBECİOĞLU

12 Numaralı Mühimme Defteri (978-979 / 1570-1572)

Ankara, 1996, Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü;.

Kitap Türkçe Osmanlı 16. yy Anadolu

Bu Kitap

61 kez

görüntülendi.

Fahameddin BAŞAR

“Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Döneminde Hizmeti Görülen Akıncı Aileleri (I): Mihaloğulları”

Türk Dünyası Tarih Dergisi.

Makale Türkçe 13. yy Tarih Osmanlı 19. yy

Bu Makale

49 kez

görüntülendi.

Nami MALKOÇ

“Akınlar, Akıncılar ve Büyük Akınlar”

Süvari Mecmuası.

Makale Türkçe 14. yy Tarih 18. yy Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Makale

45 kez

görüntülendi.

Fahameddin BAŞAR

“Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Döneminde Hizmeti Görülen Akıncı Aileleri (III): Turahanoğulları”

Türk Dünyası Tarih Dergisi.

Makale Türkçe 14. yy Tarih Balkan Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

37 kez

görüntülendi.

Fahameddin BAŞAR

“Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Döneminde Hizmeti Görülen Akıncı Aileleri (IV): Malkoçoğulları”

Türk Dünyası Tarih Dergisi.

Makale Türkçe 14. yy Osmanlı 19. yy

Bu Makale

37 kez

görüntülendi.

Abdülkadir Özcan

“Osmanlı Askeri Teşkilatı”

Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi.

Makale Türkçe

Bu Makale

14 kez

görüntülendi.

Hurşit Çetin ARSLAN

Erken Osmanlı Dönemi (1299-1451)'nde Akıncı Beyleri ve Banilikleri

Ankara, 1995, MASTER.

Tez Türkçe

Bu Tez

34 kez

görüntülendi.

Yılmaz Öztuna

“Türk Akıncıları ve Akıncı Ocağı'nın Sönmesi”

Hayat Tarih Mecmuası.

Makale Türkçe

Bu Makale

47 kez

görüntülendi.

Solakzade Mehmed Efendi

Solakzade Tarihi

Ankara, 1989, Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

17 kez

görüntülendi.

Necati TACAN

“Akıncılar ve Mehmed II, Beyazıt II Zamanlarında Akınlar”

Askeri Mecmua.

Makale Türkçe

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Abdülkadir Özcan

“Akıncı”

TDV İslâm Ansiklopedisi.

Makale Türkçe 14. yy Tarih Balkan Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

8 kez

görüntülendi.

Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi

İstanbul, 2010, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.

Kitap Türkçe Rehber - Kılavuz Osmanlı

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Ahmet Refik Altınay

Türk Akıncıları

İstanbul, 1933, Halit Kitabevi.

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk Anadolu

Bu Kitap

11 kez

görüntülendi.

Peçevi İbrahim Efendi

Peçevi Tarihi

Ankara, 1982, Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Kaynak Yayını

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Orlin SABEV

“The Legend of Köse Mihal”

Turcica.

Makale İngilizce 14. yy Tarih Balkan Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

“Akıncı”

İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe 13. yy Tarih Balkan Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Fahameddin BAŞAR

“Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Döneminde Hizmeti Görülen Akıncı Aileleri (II): Evrenosoğulları”

Türk Dünyası Tarih Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Mariya KIPROVSKA

The Military Organzation of the Akıncıs in Ottoman Rumelia

Ankarai, 2004, MASTER.

Tez İngilizce 14. yy Tarih Balkan Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Tez

3 kez

görüntülendi.

Mustafa Naima

Naima Tarihi

İstanbul, 1967, .

Kitap Türkçe Tarih Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

85 Numaralı Mühimme Defteri (1040/1631-1631)

Amsterdam, 2001, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Mustafa Akdağ

Türkiye'nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi Cilt:1 1243-1453

İstanbul, 1979, Tekin Yayınevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Heath W. Lowry

Yenice-i Vardarlı Evrenos Hanedanı: Notlar ve Belgeler

İstanbul, 2010, Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları.

Kitap Türkçe Yeni Çağ Yakın Çağ Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

İdris BOSTAN

3 Numaralı Mühimme Defteri (966-968/1558-1560) Özet ve Transkripsiyon

Ankara, 1993, T.C.BAŞBAKANLIK DEVLET ARŞİVLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

40 kez

görüntülendi.

Şemseddin (Sami) Frashëri

Kamus-ı Türki

Dersaadet, 1317, İkdam Matbaası.

Kitap Tarih Sözlük

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Franz Babinger

“Mikhal-oghlu”

Encyclopedia of Islam, Second Edition.

Makale İngilizce 14. yy 13. yy Tarih Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Franz Babinger

“Turakhan Bey”

Encyclopedia of Islam, Second Edition.

Makale İngilizce 15. yy 13. yy Tarih Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Vasilis DEMETRİADES

“Problems of Land-Owning and Population in the Area of Gazi Evrenos Bey's Wakf.”

Balkan Studies.

Makale İngilizce

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Ahmed Akgündüz

Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri

İstanbul, 1990, FEY Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Arif KODAY

Osmanlı Ordu Teşkilâtında Akıncı Ocağı

Elazığ, 2001, MASTER.

Tez Türkçe 14. yy Tarih Balkan Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Tez

2 kez

görüntülendi.

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

Osmanlı Tarihi

Ankara, 1994, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Aşıkpaşazade

Tevarih-i Al-i Osman

İstanbul, 1949, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

7 Numaralı Mühimme Defteri (975-976/1567-1569)

Ankara, 1999, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

5 Numaralı Mühimme Defteri (973/1565-1566)

Ankara, 1994, Devlet Arşivleri Genel Müdürülüğü.

Kitap Türkçe Kaynak Yayını Osmanlı 16. yy Anadolu

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Ayşe KAYAPINAR , Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ

Mihaloğulları'na Ait 1586 Tarihli Akıncı Defteri

Ankara, 2015, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Balkan Osmanlı 16. yy Anadolu

Bu Kitap

21 kez

görüntülendi.

Mustafa Ceylan

Timar Rûznâmçe Defterlerine Göre Saruhan Sancağı Timarlı Sipahileri (1595-1617)

Ankara, 2018, MASTER.

Tez Türkçe Tarih Osmanlı 16. yy 17. yy

Bu Tez

13 kez

görüntülendi.

Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ

“Akıncı Ocağına Dair Önemli Bir Kaynak: 625 Numaralı Akıncı Defteri Üzerine Bazı Düşünceler”

Belleten.

Makale Türkçe Sosyal Bilimler Tarih

Bu Makale

8 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...