Mir’âtü’l-Ebdân fî Teşrîh-i A‘zâi’l-İnsân’da Yer Alan Anatomi Terimleri Üzerine Bir Ön Çalışma: “Birinci Kısım: Osteoloji Hakkında”

Makale Türkçe Bilim ve Teknoloji× Tarih×

Künye:

Yazarlar:

Berna ARDA

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2013

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXVII

Sayı:

279

Sayfa Aralığı:

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://drive.google.com/file/d/0B7liBn5XLsAfWjhzemVOdUFfNkk/edit?pli=1

Operatör:

Nesimi Gökşen

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

Şânîzâde Mehmed Atâullah Efendi’nin Mir’âtü’l-ebdân adlı eserinin osteoloji bölümünde yer alan anatomik terimleri ortaya koymak ve değerlendirmek amacıyla adı geçen eserin Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı Kütüphanesinde bulunan basılı bir nüshası incelenmiştir. Kitabın ilk ana bölümü olan “osteoloji” ele alınmış; ilgili konular ve bunlara ait resimlerin alt yazılarının Osmanlıcadan çağdaş Türkçe abeceye çevriyazısı yapılarak, bu metinler incelenmiş; bu bölümlerde yer alan anatomik terimler saptanarak, bunlar Şânîzâde’den önce ve sonraki bazı eserlerde yer alan terimlerle karşılaştırılmıştır. Şânîzâde metinde anatomik terimin Arapçasını kullandıktan sonra, Türkçesini ve bazen de Yunanca ve Latincesini vermektedir. Eğer Türkçe bir karşılık vermiyorsa, o terimi açıklamaktadır. Kemik isimlerinde Arapça, Türkçe, Yunanca-Latince terimler kullanırken, kemiklerde yer alan bölgelerin adlandırılmasında hemen hemen hiç Türkçe terim kullanmamış, bu anatomik bölgeler Arapça isim ya da isim tamlamaları ile tanımlanmıştır. İsimlendirme, nadiren, hem Arapça isim tamlaması ile hem de Yunanca/Latince-Arapça isim tamlaması ya da terim kullanarak yapılmıştır. Bazı Avrupalı yazarların adıyla anılan anatomi terimlerine de rastlanmaktadır. Türkçe anatomi terminolojisinin oluşturulması sürecinde Şânîzâde’nin ne kadar etkin olduğunun belirlenebilmesi ise, onun koyduğu terimlerle, ondan önce ve sonra yazılmış olan eserlerde yer alan anatomi terimlerinin ayrıntılı olarak karşılaştırılmasıyla mümkün olabilecektir.

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Ekmeleddin İHSANOĞLU , Suat VURAL , Ekrem Kadri Unat

Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü

Ankara, 2004, TTK.

Kitap Türkçe Sözlük

Bu Kitap

21 kez

görüntülendi.

Ahmet Lütfi EFENDİ

Vak'anüvîs Ahmed Lûtfî Efendi Tarihi

İstanbul, 1999, Tarih Vakfı-Yapı Kredi Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

12 kez

görüntülendi.

Ahmed Cevdet Paşa

Tarih-i Cevdet

İstanbul, 1301-9, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

11 kez

görüntülendi.

Esin KAHYA

“İki Osmanlıca Metinden Derlenmiş Anatomi ve Fizyoloji Terimleri (Şemsettin İthaki - Mustafa Behçet Efendi)”

Bilim Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe.

Makale Türkçe

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Bedi Nuri Şehsuvaroğlu

“Anatomi Tarihçemiz ve Dr. Hristo Stambolski”

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Bernard Lewis

Müslümanların Avrupa'yı Keşfi

İstanbul, 2000, Ayışığı Kitapları.

Kitap Türkçe Sosyoloji

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Şânî-zâde Mehmed Ataullah Efendi

Şânî-zâde Târîhi I-II [Osmanlı Tarihi (1223-1237 / 1808-1821)]

İstanbul, 2008, Çamlıca Basım Yayın.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı 19. yy

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Mehmed Süreyya

Sicill-i Osmani (Cilt 1)

Istanbul, 1996, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Ekrem Kadri Unat

“Osmanlı İmparatorluğu'nda Fransızca Tıp Öğretimi ve Etkileri”

VIII. Türk Tarih Kongresi, Kongreye Sunulan Bildiriler, (11-15 Ekim 1976, Ankara).

Makale Türkçe

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Abdülhak Adnan ADIVAR

Osmanlı Türklerinde İlim

İstanbul, 2000, Remzi Kitabevi.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Hüsrev Hatemi , Ayten ALTINTAŞ

Türk Tıp Eğitiminin Önemli Adımları

İstanbul, 2005, CSA Global Publishing.

Kitap Türkçe Tarih Sağlık Eğitim

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Adnan ATAÇ

“14 Mart 1827'de Açılan Tıp Okulunun Açılışıyla İlgili Dört Belge”

Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları.

Makale Türkçe Sağlık Osmanlı

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Vaḳʿa-nüvīs Ahmed Lütfî Efendi

Târîh-i Lutfî

, 1290, Matba‘a-i ‘Âmire.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Zeki Zeren

Latince-Türkçe-Osmanlıca Anatomi Sözlüğü ve Türk Anatomi Terimleri

İstanbul, 1946, Hüsnütabiat Basımevi.

Kitap Osmanlıca Latince Türkçe Tarih Sağlık Eğitim

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Bedi Nuri Şehsuvaroğlu

“Bizde Anatomi Öğretimine Dair”

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Feridun Nafiz UZLUK

Türk Tıbbiyesinin 747 nci Kuruluş Yıl Dönümü Dolayısıyla Türkiye’de Anatomi Öğretiminin Gelişmesi ve Teşrihci Mazhar Paşa

Ankara, 1953, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi.

Kitap Türkçe Tarih Sağlık Eğitim

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Feridun Nafiz UZLUK

“İlk Açılan Tıbbiyemiz-Şânizade’nin Anatomi Kitabı”

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası.

Makale Türkçe Tarih Sağlık Eğitim

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Ahmet Süheyl ÜNVER

“Şanîzade Ataullah Efendi: Tıbbî Eserleri”

Dirim.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Zeki Zeren

“İbn Sînâ’nın Türk Anatomi Terimleri Üzerine Tesiri”

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Mükerrem Bedizel Aydın

“Tabip Şânî-zâde Mehmed Atâullah: Haya- tı ve Eserleri”

XIX. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda Anatomi.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

“Tıp Dilinin Türkçeleşmesi Meselesi”

Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü.

Makale Türkçe Tarih Sağlık Eğitim

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Ayten ALTINTAŞ

“Tıbhane’de Eğitim”

Türk Tıp Eğitiminin Önemli Adımları.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Ahmed Cevdet Paşa

Tarih-i Cevdet

İstanbul, 1974, Üçdal Neşriyat.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mehmed Cemaleddin

Âyine’i-zürefâ (Âsâr-ı mu‘âsırînden Osmanlı Târîh ve Müverrihleri)

Dersa‘âdet, 1311, İkdâm Matbaası.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Hasan Mazhar

Teşrîh-i Tavsîfî

İstanbul, 1327, Mekteb-i Tıbbiyye’i Şâhâne Matba‘ası.

Kitap Osmanlıca Tarih Osmanlı

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Aykut Kazancıgil

XIX. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda Anatomi

İstanbul, 1991, Özel Yayınlar.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mehmed Süreyya

Sicill-i Osmânî yâhûd Tezkire-i meşâhîr-i Osmâniyye

, 1311, Dârü’t-Tıbâ‘ati’l-Âmire.

Kitap Osmanlıca Tarih Osmanlı

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Hristo Stanbulski

Miftâh-ı teşrih

Dersa‘âdet, 1290, Mekteb-i Tıbbiyye-i Şâhâne Matba‘ası.

Kitap Osmanlıca Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Şanizade Mehmed Ataullah Efendi

Târîh-i Şânî-zâde

, 1290, Trabzonlı Bakırcıbaşı Mehmed Efendi-zâde Süleymân Efendi Matba‘ası.

Kitap Osmanlıca Tarih Osmanlı

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Şanizade Mehmed Ataullah Efendi

Târîh-i Şânî-zâde

, 1291, Cerîde-i Havâdis Matbaası.

Kitap Osmanlıca Tarih Osmanlı

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bedi Nuri Şehsuvaroğlu

“Hekim Şânizade Ataullah Efendi Biyografisi ve Eserleri”

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Osman Şevki Uludağ

“Tıbbiyede Dersler Nasıl Türkçeleştirildi [1]”

Dirim.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Osman Şevki Uludağ

“Tıbbiyede Dersler Nasıl Türkçeleştirildi [2]”

Dirim.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Feridun Nafiz UZLUK

“Basma İlk Türk Tıb Kitabı ve Şanizade Tabib Ata [1]”

Dirim.

Makale Türkçe Tarih Sağlık Eğitim

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Feridun Nafiz UZLUK

“Basma İlk Türk Tıb Kitabı ve Şanizade Tabib Ata [2]”

Dirim.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Feridun Nafiz UZLUK

14 Mart 1951 Tıp Bayramı Dolayasıyla Şâni Zade Mehmet Ataullah

Ankara, 1951, Örnek Matbaası.

Kitap Türkçe Tarih Sağlık

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...