II. Meşrutiyet'e Kadar Islahhaneler ve Darülaceze

Tez Türkçe Tarih× Osmanlı×

Künye:

Yazarlar:

İmdat ÖZEN

Ekle

Danışmanlar:

Musa ÇADIRCI

Ekle

Yayın Yılı:

2001

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

MASTER

Kurum:

Ankara Üniversitesi

Bölüm:

Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı / Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Tayfun Demirhan

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

Tanzimatın ilânından sonra batılılama yolunda çeşitli adımlar atılmış ve gerek ordu, gerekse saray ihtiyacı için fabrikalar kurulmuştur. Zamanla da bir traftan loncaların kalkmasıyla meydana gelen boşluğu doldurmak, diğer taraftan da' mevcut veya yeni kurulan fabrikaların teknik eleman ihtiyacını karşılayabilmek amacıyla ilk sanayi mektebi teşebbüsü 1848 yılında yapıldı. Ancak bu mektep binası büyük masraflar yapılarak tamamlandığı halde öğretime başlayamadı. Bu konuda ilk ciddi adım Mithat Paşa'nm Niş ve Tuna valiliği sırasında atılmıştır. Mithat Paşa, 1860'ta ilk defa Niş'te, daha sonra Sofya'da ve 1864'te de Rusçuk'ta Islahhane adı altında bu teknik okulları açtı. Bu okullara, kimsesiz ve yardıma muhtaç Müslüman ve Hristiyan çocuklar alınmaktaydı. 1865'te ise Rumeli'deki ordunun elbise ihtiyacım temin için Rusçuk'ta öksüz kızların öğrenim gördüğü bir kız sanayi mektebi açılmıştır. Bunu 1868'de, diğer mekteplerin daha iyi bir örneği olan İstanbul sanayi mektebi izlemiştir. Daha sonra da aynı yıl izmir, Bursa,Kastamonu, Bosna, Trabzon, İşkondrada, 1869'da Erzurum'da 1870'de Diyarbakır'da çeşitli sanat okulları açılmaya başlandı. Kastamonu ve İşkodra'da kurulanlarda ise kızlar bölümü de vardı. 1878 'de Üsküdar'da, 1879'da Aksaray, yine aynı sene içinde Cağaloğlunda olmak üzere çeşitli sanayi mekteplerinin kuruluşuna rastlamaktayız. Islahhanelerin kuruluşunda daha sonraki bir dönemde ortaya çıkan Darülaceze'nin kuruluş süresi ise 1877-78 Osmanlı-Rus harbine uzanmaktadır. Osmanlı-Rus harbi dolayısıyla elimizden çıkan bölgelerden İstanbul'a yoğun bir şekilde yaşanan göçler, şehrin sosyal dengesini bozmuştur. Sokaklar evsiz, hastalar, sakatlar, kimsesiz çocuklar, dilencilerle dolmuştu. Tüm bunlara çare olarak din, mezhep ve ırk ayrımı gözetmeden, bu insanların yaşamlarını daha güzel şartlarda sürdürmelerini sağlamak amacıyla Darülaceze kurumunun hayata geçirilmesine karar verilmiştir. 10 Kasım 1892 tarihinde temelleri atılan Darülaceze, II. Abdülhamid'in doğum günü olan 3 1 Ocak- 1 896 tarihinde sade bir törenle hizmete girdi.