Translating Science in the Ottoman Empire: Translator-educators as “Agents of Change” in the Ottoman Scientific Repertoires (1789-1839)

Makale İngilizce Tarih×

Künye:

Yazarlar:

Ceyda ÖZMEN Boğaziçi Üniversitesi

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2016

Yayınlandığı Eser:

Osmanlı Araştırmaları Dergisi

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

143-170

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Zeynep Pakize Semiz

Güncelleyen:

Zeynep Pakize Semiz

Özet:

1789-1839 arası elli yıllık döneme odaklanan bu çalışma, modern bilimin batı-
dan Osmanlı İmparatorluğu’na aktarılmasında kilit rol oynayan tercümanları ve tercümelerini
çeviribilim bakış açısıyla incelemeyi amaçlamaktadır. Tartışmanın somut
verilere dayandırılması için seçilen dönemde eğitim amaçlı tercüme edilmiş bilimselteknik
eserlerden bir bütünce oluşturulmuştur. Çalışma, Osmanlı İmparatorluğu’nda
askeri alanda yapılması öngörülen değişiklik ve ilerlemelerin Osmanlı eğitim ve bilim
repertuarlarındaki batı odaklı tercüme faaliyetleri ile doğrudan ilgili olduğunu ortaya
koymaktadır. III. Selim ve II. Mahmud döneminde askeri kaygılarla açılan ilk sistemli,
batı tarzı eğitim kurumları mütercim-hocaları, dil dersleri ve matbaaları ile hem tercüme
bürosu hem de tercüman eğitim merkezleri olarak işlev görmüştür. Bu kurumlarda
görev yapan mütercim-hocalar Osmanlı kültür repertuarında önemli değişikliklere
neden olmuştur. Çalışmada ‘değişim özneleri’ olarak adlandırılan mütercim-hocalar
Türkçe’nin bilim dili olarak gelişmesine, dine dayalı geleneksel ilim anlayışının
çağdaş bilim anlayışına dönüşmesine katkı sağlamış ve Osmanlı İmparatorluğu’nda
bilim repertuarları dışında kalan diğer repertuarlarda ortaya çıkacak epistemolojik
kaymalara zemin hazırlamıştır.
Anahtar Kelimeler: Çeviri tarihi, Osmanlı Bilim Repertuarları, Mütercim-Hocalar,
Değişim Özneleri

Tangün Bostancı

“Kerim Erim Kaynakçası”.

58 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

32 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

İ. Ercüment KURAN

“Sultan II. Mahmut ve Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın Gerçekleştirdikleri Reformların Karşılıklı Tesirleri”

Sultan II. Mahmud ve Reformları Semineri İstanbul, 28-30.VI.1989.

Makale Türkçe

Bu Makale

278 kez

görüntülendi.

Cahit BİLİM

“Tercüme Odası”

Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi.

Makale Türkçe Osmanlı 19. yy

Bu Makale

140 kez

görüntülendi.

Seyfi KENAN

“Türk Eğitim Düşüncesi ve Deneyiminin Dönüm Noktaları Üzerine Bir Çözümleme”

Osmanlı Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Sanat Tarihi

Bu Makale

85 kez

görüntülendi.

Saliha PAKER

“Translation as Terceme and Nazire Culture-bound Concepts and their Implications for a Conceptual Framework on Ottoman Translation History”

Crosscultural Transgressions: Research Models in Translation Studies II: Historical and Ideological Issues.

Makale İngilizce

Bu Makale

34 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

“Osmanlı İmparatorluğunda Bilim,Teknoloji ve Sanayide Modernleşme Gayretleri”

Osmanlı Bilimi Araştırmaları.

Makale Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Makale

31 kez

görüntülendi.

Seyfi KENAN

“III. Selim Dönemi Eğitim Anlayışında Arayışlar”

Nizam-ı Kadim den Nizam-ı Cedid e III. Selim ve Dönemi.

Makale Türkçe Sosyal Bilimler Tarih

Bu Makale

19 kez

görüntülendi.

Roderic H. DAVISON

Essays in Ottoman and Turkish History,1774-1923: The impact of the West

Austin, 1990, University Of Texas Press.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

16 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Osmanlı askerlik literatürü tarihi

istanbul, 2004, IRCICA.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

13 kez

görüntülendi.

Emre DÖLEN

“Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Bilim”

Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Dilbilim Bilim ve Teknoloji

Bu Makale

13 kez

görüntülendi.

Kerim ERİM

“Riyaziye”

Tanzimat I.

Makale Türkçe

Bu Makale

13 kez

görüntülendi.

Bernard Lewis

The Emergence of Modern Turkey

New York, 1968, Oxford University.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

9 kez

görüntülendi.

Abdülhak Adnan ADIVAR

Osmanlı Türklerinde İlim

İstanbul, 1970, Remzi Kitabevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Alpay KABACALI

Başlangıcından Günümüze Türkiye'de Matbaa Basın ve Yayın

İstanbul, 2000, Literatür Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

9 kez

görüntülendi.

Ahmed CİHAN

Reform Çağında Osmanlı İlmiyye Sınıfı

İstanbul, 2004, Birey Yayıncılık.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Jale BAYSAL

Müteferrika'dan I. Meşrutiyet'e Kadar Osmanlı Türklerinin Bastıkları Kitaplar: 1729-1875

İstanbul, 1968, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

“Ottoman Science in the Classical Period and Early Contacts With European Science and Technology”

Transfer of Modern Science and Technology to the Muslim World: Proceedings of the International Symposium on "Modern Science and the Muslim World".

Makale İngilizce

Bu Makale

7 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Science, Technology and Learning in the Ottoman Empire

İngiltere, 2004, Ashgate.

Kitap İngilizce Tarih Osmanlı

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Osmanlı Coğrafya Literatürü Tarihi

İstanbul, 2000, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Osmanlılar ve Bilim

İstanbul, 2003, Nesil Yayınevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Osmanlı Coğrafya Literatürü Tarihi I

İstanbul, 1999, IRCICA Yayınları.

Kitap Türkçe Yeni Çağ Yakın Çağ Tarih Orta Doğu Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Ezel Kural Shaw , Stanford Jay Shaw

History of the Ottoman Empire and Modern Turkey - 2

Cambridge, 1977, Cambridge University Press.

Kitap İngilizce Osmanlı 19. yy

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Aykut Kazancıgil

Osmanlılar'da Bilim ve Teknoloji

İstanbul, 1999, .

Kitap Bilim ve Teknoloji Sosyal Bilimler Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Saliha PAKER

“Ottoman Conceptions of Translation and its Practice: The 1897 ‘Classics Debate’ as a Focus for Examining Change”

Translating Others.

Makale İngilizce

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Saliha PAKER

“Translation, the Pursuit of Inventiveness and Ottoman Poetics: A Systemic Approach”

Between Culture and Texts: Itineraries in Translation History.

Makale İngilizce

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

James Heyworth-Dunne

An Introduction to the History of Education in Modern Egypt

Londra, 1939, .

Kitap

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Osmanlı Matematik Literatürü Tarihi

İstanbul, 1999, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Osmanlı Coğrafya Literatürü Tarihi II

İstanbul, 1999, IRCICA Yayınları.

Kitap Türkçe Yeni Çağ Yakın Çağ Tarih Orta Doğu Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Niyazi BERKES

Türkiye'de Çağdaşlaşma

Ankara, 1973, Bilgi Yayınevi.

Kitap Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti Çağdaş Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Kemal Beydilli

Türk Bilim ve Matbaacılık Tarihinde Mühendishane, Mühendishane Matbaası ve Kütüphanesi (1176-1826)

İstanbul, 1995, Eren Yayıncılık.

Kitap Türkçe Bilim ve Teknoloji Tarih Genel Türk Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ebru ADEMOĞLU

“Yahya Naci Efendi ve Fırlatılan Cisimlerin Hareketiyle İlgili Eseri Risâle-i Hikmet-i Tabî'iyye (1809)”

Osmanlı Bilimi Araştırmaları.

Makale Türkçe

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Mısır’da Türkler ve Kültürel Mirasları

İstanbul, 2006, İrcica Yayınevi.

Kitap Arapça Türkçe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Feza GÜNERGUN

“Ondokuzuncu Yüzyıl Türkiye'sinde Kimyada Adlandırma”

Osmanlı Bilimi Araştırmaları.

Makale Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Cemal DEMİRCİOĞLU

“Tuzaklar ve ‘Kapılar’: Osmanlıda Çeviri Tarihini Araştırırken Nereden Başlamalı?”

Uluslararası Çeviribilim Konferansı Bildirileri, Çeviribilimde Yeni Ufuklar.

Makale Türkçe Sosyal Bilimler

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Ziya YILMAZER

“Şânî-zâde Mehmed ‘Atâ’ullah Efendi”

Şânî-zâde Tarihi.

Makale Türkçe Sosyal Bilimler Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Sonia Vandepitte , Liselotte Vandenbussche , Brecht Algoet

“Travelling Certainties: Darwin’s Doubts and Their Dutch Translations”

The Translator.

Makale İngilizce Sosyal Bilimler

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Toury Gideon

“Translation as a Means of Planning and the Planning of Translation: A Theoretical Framework and an Exemplary Case”

Translations: (Re)shaping of Literature and Culture.

Makale Sosyal Bilimler

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Ali Rıza TOSUN

Hüseyin Rıfkı Tamani’nin Çalışmaları Işığında Öklid Geometrisi’nin Türkiye’ye Girişi

, 2007, DOKTORA.

Tez Türkçe Bilim ve Teknoloji Sosyal Bilimler Tarih

Bu Tez

0 kez

görüntülendi.

Johann STRAUSS

“Turkish Translations from Mehmed Ali’s Egypt: A Pioneering Effort and its Results”

Translations: (Re)shaping of Literature and Culture.

Makale İngilizce Sosyal Bilimler

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Anthony Pym

Method in Translation History

Manchester, 1998, St. Jerome.

Kitap İngilizce Dilbilim Sosyal Bilimler

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Dolores Sánchez

“Translating Science: Contexts and Contests: On the Translation of a Misogynist Scientific Treatise in Early Twentieth-Century Spain”

The Translator.

Makale İngilizce Dilbilim Sosyal Bilimler

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Saliha PAKER

“Terceme, Te’lif ve Özgünlük Meselesi”

Metnin Halleri: Osmanlı’da Telif, Tercüme ve Şerh.

Makale Türkçe Dilbilim Sosyal Bilimler

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Itamar Even-Zohar

Tel Aviv: Unit of Culture Research

Tel Aviv, 2010, Tel Aviv University.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

İhsan FAZLIOĞLU

“The Place and Importance of the Scientific Works Written in or Translated into Turkish in the Formation of Language Consciousness in the Ottoman Period”

Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe Dilbilim Sosyal Bilimler

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Bejamin C. Fotna

“Islamic Morality in Late Ottoman ‘Secular’ Schools”

International Journal of Middle East Studies.

Makale İngilizce

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Some Remarks on the Ottoman Turkey’s Modernization Process”

Transfer of Modern Science and Technology to the Muslim World: Proceedings of the International Symposium on "Modern Science and the Muslim World".

Makale İngilizce Sosyal Bilimler Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Andre Lefevere

Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame

Londra ve New York, 1992, Routledge.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Scott Montgomery

Science in Translation: Movements of Knowledge Through Cultures and Time

Chicago, 2000, University Of Chicago Press.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Saliha PAKER

“Terceme ve Nazire olarak Çeviri; Kültüre Bağlı Kavramlar ve Osmanlı Çeviri Araştırmalarında bir Kuramsal Çerçeve Kurmak”

Journal of Translation Studies.

Makale Türkçe

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Niyazi BERKES

The Development of Secularism in Turkey

London, 1998, Hurst & Compony.

Kitap İngilizce Tarih Siyaset Türkiye Cumhuriyeti Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ekmeleddin İHSANOĞLU

Açıklamalı Türk Kimya Eserleri Bibliografyası (Basımlar 1830-1928)

İstanbul, 1985, IRCICA Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Cemal DEMİRCİOĞLU

From Discourse to Practice: Rethinking Translation (Terceme) and Re-lated Practices of Text Production in the Late Ottoman Literary Tradition

İstanbul, 2005, DOKTORA.

Tez İngilizce

Bu Tez

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...