1848 İhtilâlleri Sonrasında Osmanlı Devleti'ne Sığınan Leh ve Macar Mültecilerinin Osmanlı Modernleşmesine Etkileri

Tez Türkçe Tarih×

Künye:

Yazarlar:

Musa GÜMÜŞ

Ekle

Danışmanlar:

Necdet HAYTA

Ekle

Yayın Yılı:

2007

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

MASTER

Kurum:

Gazi Üniversitesi

Bölüm:

Tarih Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Tayfun Demirhan

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

1831 ihtilâllerinde amaçlanan başarının sağlanamaması, 1848 ihtilâllerinin en önemli sebeplerinden birini oluşturur. 1848 ihtilâl Avrupa'da birçok yerde vuku bulduğu gibi Avusturya hâkimiyeti altında bulunan Macaristan'da da vuku buldu. Macarlar ve onlara gönüllü olarak katılan Leh ve İtalyan ihtilâlciler 1848 Mart ayında bir ihtilâle giriştiler. Başta başarılı olmalarına rağmen Avusturya ve Rusya birleşik orduları karşısında yenilerek Macaristan'dan kaçmak zorunda kaldılar ve Osmanlı Devleti'ne sığındılar. Osmanlı Devleti'ne sığınan mülteciler arasında Mustafa Celaleddin (Kostanty Borjecki). Osmanlı hizmetine giren Murat Paşa (General Józef Zachariasz Bem), Mehmet Sadık Paşa (Michal Czaykowski), Nihad Paşa (Seweryn Bilinski), Muzaffer Paşa (Wladyslaw Czajkowski), Macarlı Dr. Abdullah Bey ( Dr. Karl Edvard Hammerschmildt), Sefer Paşa (Wladyslaw Koscielski), İskender Paşa (Antoni İlinski) gibi önemli kişiler bulunmaktaydı. Bunlar ve diğer mültecilerin çoğu profesyonel okullarda iyi birer eğitim alarak yetişmiş ve mesleklerinde mahir insanlardı. Onların bu özellikleri, Osmanlı Devlet bünyelerinde istihdam edilmelerini sağlamıştır. Mülteciler genel olarak Osmanlı modernleşmesine yapısal ve fikrî olarak etkide bulunmuşlar. Yapısal etkileri genelde çeşitli birimlerde olmak üzere ordu, mühendislik, tıp, yerel yönetim alanlarında olmuştur. Fikrî alandaki etkileri ise öncelikle Türk milliyetçiliği, Adli modernleşme, 19. yüzyıl Osmanlı düşünce hayatına yönelik olmuştur. Fikrî alandaki etkileri, yapısal alandan daha belirgin olmuştur. Bu alandaki etkileri, Osmanlı rejimini de aşarak Yeni Türk Devleti'nin yapısına kadar ulaşmıştır. Bu durum Milliyetçilik çok belirgin bir biçimde geçerlidir. Kısacası mültecilerin Osmanlı modernleşmesine dair katkıları, Osmanlı devlet bünyesinde yapısal ve Fikrî dönüşüme katkılar sağlamış, bu katkılar, politika değişiklikleri, çeşitli düzenlemeler ve fikrî hareketlenmeler ve zihniyet değiminde hızlanma şeklinde özetlenebilir.

1831 ihtilâllerinde amaçlanan başarının sağlanamaması, 1848 ihtilâllerinin enönemli sebeplerinden birini oluşturur. 1848 ihtilâl Avrupa'da birçok yerde vukubulduğu gibi Avusturya hâkimiyeti altında bulunan Macaristan'da da vuku buldu.Macarlar ve onlara gönüllü olarak katılan Leh ve İtalyan ihtilâlciler 1848 Martayında bir ihtilâle giriştiler. Başta başarılı olmalarına rağmen Avusturya ve Rusyabirleşik orduları karşısında yenilerek Macaristan'dan kaçmak zorunda kaldılar veOsmanlı Devleti'ne sığındılar.Osmanlı Devleti'ne sığınan mülteciler arasında Mustafa Celaleddin (KostantyBorjecki). Osmanlı hizmetine giren Murat Paşa (General Józef Zachariasz Bem),Mehmet Sadık Paşa (Michal Czaykowski), Nihad Paşa (Seweryn Bilinski), MuzafferPaşa (Wladyslaw Czajkowski), Macarlı Dr. Abdullah Bey ( Dr. Karl EdvardHammerschmildt), Sefer Paşa (Wladyslaw Koscielski), İskender Paşa (Antoniİlinski) gibi önemli kişiler bulunmaktaydı. Bunlar ve diğer mültecilerin çoğuprofesyonel okullarda iyi birer eğitim alarak yetişmiş ve mesleklerinde mahirinsanlardı. Onların bu özellikleri, Osmanlı Devlet bünyelerinde istihdam edilmelerinisağlamıştır.Mülteciler genel olarak Osmanlı modernleşmesine yapısal ve fikrî olaraketkide bulunmuşlar. Yapısal etkileri genelde çeşitli birimlerde olmak üzere ordu,mühendislik, tıp, yerel yönetim alanlarında olmuştur. Fikrî alandaki etkileri iseöncelikle Türk milliyetçiliği, Adli modernleşme, 19. yüzyıl Osmanlı düşüncehayatına yönelik olmuştur. Fikrî alandaki etkileri, yapısal alandan daha belirginolmuştur. Bu alandaki etkileri, Osmanlı rejimini de aşarak Yeni Türk Devleti'ninyapısına kadar ulaşmıştır. Bu durum Milliyetçilik çok belirgin bir biçimde geçerlidir.Kısacası mültecilerin Osmanlı modernleşmesine dair katkıları, Osmanlıdevlet bünyesinde yapısal ve Fikrî dönüşüme katkılar sağlamış, bu katkılar, politikadeğişiklikleri, çeşitli düzenlemeler ve fikrî hareketlenmeler ve zihniyet değimindehızlanma şeklinde özetlenebilir.