Pljevlja'da (Taşluca) Nüfusunun Yapısı -15. Yüzyılın İkinci Yarısı ve 16. Yüzyıl

Makale Türkçe Balkan× 16. yy×

Künye:

Yazarlar:

Hatidza CAR DRNDA

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2010

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXIV

Sayı:

269

Sayfa Aralığı:

113-126

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://www.ttk.org.tr/templates/resimler/File/Makaleler/269/269_3/269_3.html

Operatör:

Zeynep Kurnaz

Güncelleyen:

kaynakca.info

Özet:

Pljevlja settlement was founded in the second half of the 15th Century in a location where significant trade routes passed through. This settlement was a part of the Bosnian kingdom and partially was the property of Herceg Stipan Kosaèa, a local notable.

The settlement region of Pljevlja was incorpareted into the administrative organization of the Ottoman Empire in 1465 at the latest. Pljevlja, to be named Taşluca later on, was quite densely inhabitated by the indigenous inhabitants, called “Bošnjani”. According to the first survey register of Bosnian Sanjack dated 1468/1469, which included the records of Pljevlja, there were 72 households and 23 single male population in this settlement. In the course of the 16th century, Pljevlja, i.e., Taşluca, experienced a constant population increase, but this situation slowed down in 1580's due to the appearance of plaque, and, therefore, Pljevlja' population underwent a decrease as was the case for the Herzegovinian Sanjak in general.

Although the foundation date of the town of Pljevlja can be traced back to 1477, it was only in 1570s that the foundation process was fully completed. The primary role in this regard was played by the Sanjak Beg of Herzegovina, Hüseyin Beg, who built a mosque and many other buildings that gave the Islamic character of the city Pljevlja in 1570s.

Thanks to these developments and its becoming the residence of the Herzegovinian Sanjak Beg, Pljevlja had the opportunity to continue its demographic development.

Key words: Bosnia, Herzegovina, Pljevlja, Taşluca, Demography, Hüseyin Beg

***

Pljevlja, 15. yüzyılın ikinci yarısında önemli ulaşım ve ticaret yollarının geçtiği bir mevkide kurulmuştur. Osmanlı öncesi dönemde, Bosna Krallığınının bir parçası ve kısmen de yerel beylerden Hersek Stipan Kosaça'nın mülkleri arasında olan Pljevlja, Osmanlı devleti bünyesine en geç 1465 yılında girmiştir. Bu tarih Hersek Stipan Kosaça'ya ait arazinin büyük bir kısmının Osmanlı idaresine geçtiği tarihtir. Şehir, yeni sosyal çevrede, doğal potansiyel, ekonomik gelişim ve sosyal çevreyle uyumlu olarak gelişim göstermektedir.

Daha sonra Taşluca ismini de alacak olan Pljevlja pazarının otonom halkı “Boşnan”lar bu şehirde yoğun olarak yerleşmişlerdi. 16. yy boyunca Pljevlja, yani Taşlıca, sürekli bir demografik artış yaşamış, ancak bu durum 1580'li yıllarda ortaya çıkan veba ile yavaşlamış ve Hersek sancağının genelinde olduğu gibi Pljevlja'da da nüfus azalmıştır.

Şehrin temelleri 1477 yılında atılmışsa da kentleşmesi 16. yüzyılın altmışlı yıllarında, Hersek sancak Beyi Hüseyin Bey'in burada yaptırmış olduğu cami ve diğer İslâmi yapılarla gerçekleşmiştir. Şehir yeni bir hukukî statü, kasaba statüsü kazanmıştır. Zanaat ve ticaretle meşgul olan şehir halkı da resm-i öşr vergisinden muaf hale gelmiştir. Bu şartlar ve Hersek sancağının ikamet merkezi olmasıyla Pljevlja, demografik olarak gelişme imkanına sahip olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Bosna, Hersek, Pljevlja, Taşluca, Nüfus, Hüseyin Bey

The settlement region of Pljevlja was incorpareted into the administrative organization of the Ottoman Empire in  1465 at the latest. Pljevlja, to be named Taşluca later on,  was quite densely inhabitated by the indigenous inhabitants, called “Bošnjani”.  According to the first survey register of Bosnian Sanjack dated  1468/1469, which included the records of Pljevlja, there were 72 households and 23 single male population in this settlement. In the course of the 16th century, Pljevlja, i.e., Taşluca, experienced a constant population increase, but this situation slowed down in 1580's due to the appearance of plaque, and, therefore, Pljevlja' population underwent a decrease as was the case for the Herzegovinian Sanjak in general.

Although the foundation date of the town of Pljevlja can be traced back to 1477, it was only in 1570s that the foundation process was fully completed. The primary role in this regard was played by the Sanjak Beg of Herzegovina, Hüseyin Beg, who built a mosque and many other buildings that gave the Islamic character of the city Pljevlja in 1570s.

Thanks to these developments and its becoming the residence of the Herzegovinian Sanjak Beg, Pljevlja had the opportunity to continue its demographic development.

Key words: Bosnia, Herzegovina, Pljevlja, Taşluca, Demography, Hüseyin Beg

***

Pljevlja, 15. yüzyılın ikinci yarısında önemli ulaşım ve ticaret yollarının geçtiği bir mevkide kurulmuştur. Osmanlı öncesi dönemde, Bosna Krallığınının bir parçası ve kısmen de yerel beylerden Hersek Stipan Kosaça'nın mülkleri arasında olan Pljevlja, Osmanlı devleti bünyesine en geç 1465 yılında girmiştir. Bu tarih Hersek Stipan Kosaça'ya ait arazinin büyük bir kısmının Osmanlı idaresine geçtiği tarihtir. Şehir, yeni sosyal çevrede, doğal potansiyel, ekonomik gelişim ve sosyal çevreyle uyumlu olarak gelişim göstermektedir.

Daha sonra Taşluca ismini de alacak olan Pljevlja pazarının otonom halkı “Boşnan”lar bu şehirde yoğun olarak yerleşmişlerdi. 16. yy boyunca Pljevlja, yani Taşlıca, sürekli bir demografik artış yaşamış, ancak bu durum 1580'li yıllarda ortaya çıkan veba ile yavaşlamış ve Hersek sancağının genelinde olduğu gibi Pljevlja'da da nüfus azalmıştır.

Şehrin temelleri 1477 yılında atılmışsa da kentleşmesi 16. yüzyılın altmışlı yıllarında, Hersek sancak Beyi Hüseyin Bey'in burada yaptırmış olduğu cami ve diğer İslâmi yapılarla gerçekleşmiştir. Şehir yeni bir hukukî statü, kasaba statüsü kazanmıştır. Zanaat ve ticaretle meşgul olan şehir halkı da resm-i öşr vergisinden muaf hale gelmiştir. Bu şartlar ve Hersek sancağının ikamet merkezi olmasıyla Pljevlja, demografik olarak gelişme imkanına sahip olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Bosna, Hersek, Pljevlja, Taşluca, Nüfus, Hüseyin Bey

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Halil İNALCIK

Hicri 835 Tarihli Suret-i Defter-i Sancak-ı Arvanid

Ankara, 1954, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Balkan Osmanlı

Bu Kitap

56 kez

görüntülendi.

H. SABANOVİC

Turski izvori za istoriju Beograda

Beograd, 1964, .

Kitap Slovence Tarih

Bu Kitap

24 kez

görüntülendi.

Bogumil HRABAK

“Prošlost Pljevalja po dubrovačkim dokumentima do početka XVII stoleća”

Istoriski Zapisi.

Makale Slovence Tarih

Bu Makale

9 kez

görüntülendi.

Bogumil HRABAK

“Kuga u Balkanskim Zemljama pod Turcima od 1450. do 1600 Godina”

Vojnoistorijski Glasnik.

Makale Slovence Tarih Balkan

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Hazım ŞABANOVİÇ

Krajište Isa-bega Ishakovića: Zbirni Katastarski Popis iz 1455. Godine

Sarajevo, 1964, .

Kitap Slovence Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Ahmed S. Aličić

Poimenični popis sandžaka, vilajeta Hercegovina

Sarajevo, 1985, .

Kitap Slovence Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Adem HANDZİC

“O formiranju nekih gradskih naselja u Bosni u XVI stoljeću (Uloga države i vakufa)”

Prilozi Za Orijentalnu Filologiju.

Makale Sırpça Tarih

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Makro VEGO

“Tri povelje o posjedima hercega Stjepana Vukčića Kosače”

Most.

Makale Slovence Tarih

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

H. SABANOVİC

Bosanski Pašaluk

Sarajevo, 1982, .

Kitap Slovence Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

“Razvoj lokalne gradske uprave na Balkanu od 15. do 19. veka”

Gradska kultura na Balkanu (XV-XIX vek)Posebna izdanja Balkanološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti, knj. 20, Gradska kultura na Balkanu.

Makale Slovence Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Bogumil HRABAK

“Urbani, privredni i vojno-upravni rast Mostara (1450- 1700)”

Zbornik za istoriju Bosne i Hercegovine 1 SANU.

Makale Slovence Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Bogumil HRABAK