Saray'a Bağlı Bir Cami ve Haziresi: Kırım Hanlığı'nın Payitahtı Bahçesaray'daki Hansaray'ın Haziresi

Makale Türkçe Tarih×

Künye:

Yazarlar:

Nicole Kançal FERRARI

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2002

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXVI

Sayı:

246

Sayfa Aralığı:

371-420

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://www.ttk.org.tr/templates/resimler/File/Makaleler/246/246_4/246_4.html

Operatör:

Zeynep Kurnaz

Güncelleyen:

kaynakca.info

Özet:

Bu araştırmanın ilk amacı, her gün kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya kalan Hansaray haziresini tanıtmaktır. Hem bugün varolan, hem de kaybolan mezar taşlarının kitabe metinlerini vermekle de önemli bir envanter çalışması ortaya koyduğumuza inanıyonız. Buradaki malzemenin tarihçilerin ve edebiyatçıların ilgisini çekeceği kesindir. Kitabe metinlerinin yanında, kabirlerin form ve üslupları da ilk defa burada aynntılı olarak tanıtılmaktadır. Burada tanıtılan bu mezar taşları, Türk ve İslam sanatı çalışan uzmanları Kırım- Orta Asya ve Kırım- Osmanlı arasındaki kültürel ve sanatsal bağlantıları araştırmaya yönlendirecektir.

Bahçesaray'daki Hansaray, saray-cami-hazire ilişkisi ile tek bir örnek oluşturmaktadır. Osmanlı Sultanlarının Sarayında hiç bir mezar veya mezar anıtı yer almamaktadır. Bildiğimiz kadarıyla Türk-İslam saraylarında da durum genellikle böyledir. İstisnai olarak Bakü'deki Şirvanşah Sarayı'nda ve Doğubayezit İshak Paşa Sarayı'nda yine saray duvarlarının içinde kümbetler yer almaktadır.

Üslup çeşitliliği ve farklılığı, zengin form ve süsleme repertuarı ile bu hazire, Kınm Hanlığının içinde bulunduğu kültürel ortamın bir aynasıdır. Bir taraftan kabirler Orta Asya ve eski Türk geleneklerine bağlılık göstermektedir, öbür taraftan da Geray ailesinin mezar taşları Osmanlı sanatı ile yakınlığın bir simgesidir. Bu kabirler Kırım Hanlığı ve Osmanlı Devleti arasındaki sıkı bağlantının en iyi örneğidirler.

Bahçesaray'daki Hansaray, saray-cami-hazire ilişkisi ile tek bir örnek oluşturmaktadır. Osmanlı Sultanlarının Sarayında hiç bir mezar veya mezar anıtı yer almamaktadır. Bildiğimiz kadarıyla Türk-İslam saraylarında da durum genellikle böyledir. İstisnai olarak Bakü'deki Şirvanşah Sarayı'nda ve Doğubayezit İshak Paşa Sarayı'nda yine saray duvarlarının içinde kümbetler yer almaktadır.

Üslup çeşitliliği ve farklılığı, zengin form ve süsleme repertuarı ile bu hazire, Kınm Hanlığının içinde bulunduğu kültürel ortamın bir aynasıdır. Bir taraftan kabirler Orta Asya ve eski Türk geleneklerine bağlılık göstermektedir, öbür taraftan da Geray ailesinin mezar taşları Osmanlı sanatı ile yakınlığın bir simgesidir. Bu kabirler Kırım Hanlığı ve Osmanlı Devleti arasındaki sıkı bağlantının en iyi örneğidirler.