İlim-Kılıç-Kalem: Osmanlı Kamu Personeli Rejiminde Üçlü İşlevsel Ayrışma

Makale Türkçe Osmanlı×

Künye:

Yazarlar:

Cenk Reyhan

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2008

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXII

Sayı:

263

Sayfa Aralığı:

95-120

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://www.ttk.org.tr/templates/resimler/File/Makaleler/263/263_6/263_6.html

Operatör:

Mehmet Şahin

Güncelleyen:

kaynakca.info

Özet:

Weberci-şarkiyatçı tipolojiye göre, Doğuda rasyonalite yoktur; o halde bürokrasisi de rasyonel değildir! Önce ne olmadığı bulunduğuna göre ne olduğu da belirtilmelidir; patrimonyal bürokrasi! Karşılaştırmalar, Batının modern dönemleri için kullanılan argümanların-olguların Osmanlı’da aranıp bulunması-bulunamaması şekline dönüşür. Aşağıda, patrimonyalden-rasyonale doğru bir evrilme ile ilişki kurmadan, var olduğu şekli ile, kamu personeli rejimindeki “üçlü-işlevsel ayrışma”yı üst küme olarak algıladığımız Osmanlı bürokratik yapısının bir alt kümesi olarak seçip, analiz edeceğiz. Böylelikle, Abou-el-Haj’ın, yanlış algılama olarak uyardığı şekilde “akılcılık ve kamu hizmeti gibi modern ulus devleti simgeleyen özelliklerin Osmanlı tarihinde öncellerinin kesinlikle bir örneğinin olmadığı” düşüncesinden de kurtulmuş olacağız. İncelememizde, önce, Osmanlı bürokratik yapısı hakkında öne çıkan bazı incelemelere değinecek, sonrasında Fatih Sultan Mehmet’in devlet teşkilatına dair yayınladığı kanunname örneğinde bu üçlü-işlevsel ayrışmanın (ilmiyye-kalemiyye-seyfiyye) analizini sunacağız.

***

Science-Sword-Bureau: Ternary Functional Differen-tiaton in Ottoman Public Personnel Regime (pp. 95-122)
According to Weberian-orientalist typology, there is no rationality in the East, and so, there is no rational bureaucracy also. It may be said that, since, the non-existing structure has been defined and the existing structure would be named as patrimonial bureaucracy. Hence, the comparisons build question formulated as arguments and phenomenons which are used for modern times of West can be found or not in Ottoman. In this study, we will try to analyse the “ternary-functional differentiation” found in Ottoman personnel regime. In doing this, we stiuate this differentiation as sub-cluster of Ottoman bureaucratic structure in general. By this way, it will be possible to escape from the false assessments declaring that in Ottoman history, there couldn’t be found such notions as rattionality, public service which is seen as predecessor of modern national state. In this context, after a general overwiev on studies on Ottoman bureaucratic structure, we analyse this ternary functional differentiation (İlmiyye-kalemiyye- seyfiyye) with refernce to Sultan Fatih Mehmet’s Law on state organization.

***

Science-Sword-Bureau: Ternary Functional Differen-tiaton in Ottoman Public Personnel Regime (pp. 95-122)
According to Weberian-orientalist typology, there is no rationality in the East, and so, there is no rational bureaucracy also. It may be said that, since, the non-existing structure has been defined and the existing structure would be named as patrimonial bureaucracy. Hence, the comparisons build question formulated as arguments and phenomenons which are used for modern times of West can be found or not in Ottoman. In this study, we will try to analyse the “ternary-functional differentiation” found in Ottoman personnel regime. In doing this, we stiuate this differentiation as sub-cluster of Ottoman bureaucratic structure in general. By this way, it will be possible to escape from the false assessments declaring that in Ottoman history, there couldn’t be found such notions as rattionality, public service which is seen as predecessor of modern national state. In this context, after a general overwiev on studies on Ottoman bureaucratic structure, we analyse this ternary functional differentiation (İlmiyye-kalemiyye- seyfiyye) with refernce to  Sultan Fatih Mehmet’s Law on state organization.

Zahide Akgül 19 Nisan 2011 Salı 00:00

Rifa'at Ali Abou-el-Haj; Modern Devletin Doğası: 16. Yüzyıldan 18. Yüzyıla Osmanlı İmparatorluğu, (Çev. Oktay Özel, Canay Şahin), İmge Yayınları, Ankara, 2000.
Ümit Hassan; Osmanlı: Örgüt-İnanç-Davra... Daha fazla göster »

Zahide Akgül 12 Nisan 2011 Salı 00:00

Mustafa Akdağ; Türkiye'nin İçtimai ve İktisadi Tarihi (1453-1559), Cem Yay., Ankara, 1995, c. II.
Sina Akşin; "Osmanlı-Türk Toplumundaki Sınıf Yapısı Üzerine Bir Deneme", Toplum ve Bilim, Yaz, 1997, ... Daha fazla göster »

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Bu esere ait soru bulunmamaktadır.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Halil İNALCIK

“Osmanlı Hukukuna Giriş (Örfi-Sultani Hukuk ve Fatih'in Kanunları)”

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

1640 kez

görüntülendi.

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı

Ankara, 2014, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

678 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Sultanizm Üzerine Yorumlar: Max Weber'in Osmanlı Siyasal Sistemi Tiplemesi”

Dünü ve Bugünüyle Toplum ve Ekonomi.

Makale Türkçe

Bu Makale

503 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Centralization and Decentralization in Ottoman Administration”

Studies in Eighteenth Century Islamic History.

Makale İngilizce Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

388 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Osmanlı Toplum Yapısının Evrimi”

Türkiye Günlüğü Dergisi.

Makale Türkçe Osmanlı

Bu Makale

306 kez

görüntülendi.

Yaşar YÜCEL

“Osmanlı İmparatorluğunda Desant-ralizasyona (Adem-i Merkeziyet) Dair Genel Gözlemler”

Belleten.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

254 kez

görüntülendi.

Şerif MARDİN

“Yenileşme Dinamiğinin Temelleri ve Atatürk”

Türkiye'de Toplum ve Siyaset.

Makale Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti 20. yy Anadolu

Bu Makale

205 kez

görüntülendi.

Sina AKŞİN

“Osmanlı-Türk Toplumundaki Sınıf Yapısı Üzerine Bir Deneme”

Toplum ve Bilim.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

140 kez

görüntülendi.

Sıddık Sami ONAR

“İdare İlmi ve İdare Hukuku Bakımından Türkiye’nin İdarî ve Hukukî Bünyesinin Geçirdiği İstihaleler ve Bugünkü Durum”

Türkiye'de Kamu Yönetimi ve Sorunları.

Makale Türkçe Türkiye Cumhuriyeti Hukuk Anadolu

Bu Makale

104 kez

görüntülendi.

Ahmet MUMCU

Hukuksal ve Siyasal Karar Organı Olarak Divan-ı Hümayun

Ankara, 1976, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

87 kez

görüntülendi.

Cornell Hugh Fleischer

Tarihçi Mustafa Ali Bir Osmanlı Aydın ve Bürokratı

İstanbul, 1996, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı 16. yy

Bu Kitap

40 kez

görüntülendi.

İ. Metin Kunt

Sancaktan Eyalete, 1550-1650 Arasında Osmanlı Ümerası ve İl İdaresi

İstanbul, 1978, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

32 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600)

İstanbul, 2004, Yapı Kredi Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

24 kez

görüntülendi.

Niyazi BERKES

“Türkiye’de Çağdaşlaşma Olgusu”

Türk Siyasal Hayatının Gelişimi.

Makale Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti Anadolu

Bu Makale

29 kez

görüntülendi.

Cenk Reyhan

“Türkiye’de Modernleşmenin Kökenleri: Kalemiyye Sınıfı”

Amme İdaresi Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

16 kez

görüntülendi.

Yaşar YÜCEL

“XVI-XVIII. Yüzyıllarda Osmanlı İdari Yapısında Taşra Ümerasının Yerine Dair Düşünceler”

Belleten.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

13 kez

görüntülendi.

Mustafa Naima

Naima Tarihi

İstanbul, 1280, Tabhâne-i Âmire.

Kitap Türkçe Kaynak Yayını

Bu Kitap

16 kez

görüntülendi.

Mehmet İPŞİRLİ

“Klasik Dönem Osmanlı Devlet Teşkilâtı”

Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi.

Makale Türkçe 13. yy Tarih 20. yy Osmanlı Anadolu

Bu Makale

8 kez

görüntülendi.

Hamilton Alexander Rosskeen Gibb , Harold BOWEN

Islamic Society and the West: A Study of a Impact of Western Civilization on Moslem Culture in the Near East

London, 1950-1957, Oxford University Press.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı

Ankara, 1965, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Carter V. FINDLEY

Kalemiyeden Mülkiyeye, Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi

Istanbul, 1996, Tarih Vakfı Yurt Yay.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

“Türk Devletlerinde Sivil Kanun Geleneği”

Türkiye Günlüğü Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Metin HEPER

Türk Kamu Bürokrasisinde Gelenekçilik ve Modernleşme, Siyaset Sosyolojisi Açısından Bir İnceleme

İstanbul, 1977, Boğaziçi Üniversitesi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Stanford Jay Shaw

Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye

İstanbul, 1994, E Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı

İstanbul, 1987, Hil Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Carter V. FINDLEY

Osmanlı Devletinde Bürokratik Reform-Babıali (1789-1922)

İstanbul, 1994, İz Yayıncılık.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Reisülküttablık”

İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Ömer Lütfi Barkan

“Kanûn-Nâme”

İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

“Osmanlı Devleti’nde Laiklik Hareketleri Üzerine”

Türk Siyasal Hayatının Gelişimi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Mehmet Fuad KÖPRÜLÜ

Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri

Ankara, 2004, Akçağ.

Kitap Türkçe Bizans Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

Türkiye İdare Tarihi

Ankara, 1979, Türkiye Ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.

Kitap Türkçe Türkiye Cumhuriyeti

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Albert Howe Lybyer

Kanuni Sultan Süleyman Devrinde Osmanlı İmpartorluğu'nun Yönetimi

İstanbul, 1987, Süreç Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı 16. yy

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

İsmail Hami Danişmend

İzahli Osmanli Tarihi Kronolojisi

İstanbul, 1972, Türkiye Yayınevi.

Kitap Türkçe Akdeniz Tarih Kafkasya Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Tevkiî Abdurrahman PAŞA

“Osmanlı Kanunnameleri”

Milli Tetebbular Mecmuası.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Rifa'at Ali Abou-El-Haj

Modern Devletin Doğası

İstanbul, 2001, İmge Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Cenk Reyhan

“Taşranın Osmanlı-Türk Siyasal Hayatına Etkisi: Bir Açıklama Modeli”

Toplum ve Bilim.

Makale Türkçe 13. yy Osmanlı Anadolu

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Mustafa Akdağ , Mustafa Akdağ

Türkiye'nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi

Ankara, 1959, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Joseph MATUZ

Das Kanzleiwesen Sultan Süleymans des Prächtigen

Wiesbaden, 1974, .

Kitap Almanca

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Suraiya FAROQHI

Osmanlı Tarihi Nsıl İncelenir?

Ankara, 2001, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Norman Itzkowitz

“Eighteenth and Nineteenth Centuries”

Studia Islamica.

Makale İngilizce Tarih 18. yy Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Ümit HASSAN

Osmanlı / Ögüt-İnanç-Davranış'tan Hukuk-İdeolojiye

İstanbul, 2001, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Cenk Reyhan

“Osmanlı Devleti’nde Siyasal İktidar ve Seyfiyye Sınıfı: Vezir-i A’zâmlık Örneği”

Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi.

Makale Türkçe Yeni Çağ Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

21 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...