Bir Memlûk Kaynağında Yer Alan Oğuz/Türkmen Boyları ve Damgalarına Dair Bir Değerlendirme

Makale Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Altan ÇETİN

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2008

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXII

Sayı:

264

Sayfa Aralığı:

483-489

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://www.ttk.org.tr/templates/resimler/File/Makaleler/264/264_5/264_5.html

Operatör:

Mehmet Şahin

Güncelleyen:

kaynakca.info

Özet:

Memlûk müelliflerinin en önde gelen simalarından birisi, tarihçiliğinin yanı sıra İslâmî ilimlerde de yed-i tûlâ sahibi, Türk asıllı müverrih el-cAynî (1361/ 1451)’dir. el-cAynî, Ferec, el-Müeyyed Şeyh, Tatar, Barsbay ve Çakmak devirlerinde, muhtelif resmî görevlerde bulunmuş ve çok sayıda eser telif etmiştir. Onun yazdığı eserlerden birisi de Sultan el-Müeyyed Şeyh’in hayatını ve devrini anlattığı es-Seyf el-Mühenned fî Siret el-Melik el-Mü’eyyed “Şeyh el-Mahmûdî”’dir. Memlûk tarihi bakımından taşıdığı önem yanında bu eser, Oğuzlar’ın yirmi dört boyundan yirmi ikisinin isim ve damgalarından bahsetmesi ve damgaları eserinde göstermiş olması bakımından da Memlûk tarihleri arasında müstesna bir yer işgal eder. Bu tebliğde el-cAynî’nin Oğuzlar’a dâir verdiği bilgilerle ilgili kısmın Kaşgarlı Mahmud’dan alınmış olduğu gerekçeleriyle ortaya konularak bir değerlendirilmesi yapılmaya çalışılacaktır. Oğuzlara dair bu bilgiler daha önce ele alınmamış olup fevkalade önemlidir.

***

al-‘Aynî (1361–1451), a Turkish origin historian, with prolific knowledge in other Islamic sciences as well, was one of the leading personages of Mamluk historians. al-‘Aynî served in various official posts in the times of Faraj, al-Mu’ayyad Shaykh, Tatar, Barsbay and Jaqmaq and produced many works, one of which is al-Sayf al-Muhannad fi Sirat al-Malik al-Mu’ayyad “Shaykh al-Mahmudî” telling about the reign and life of Sultan al-Mu’ayyad Shaykh. This work not only bears importance for the Mamluk history but also mentions the names of twenty-two of twenty-four Oghuz tribes and their tamgas as well as depicting the tamgas; which puts this work in a special place among Mamluk histories. Our paper aims at showing with evidence that al-‘Ayni based his information about Oghuz on the work by Mahmud of Kashgar and we will attempt an evaluation. This information regarding the Oghuz Turks have not been studied to date and bears utmost importance.

***

al-‘Aynî (1361–1451), a Turkish origin historian, with prolific knowledge in other Islamic sciences as well, was one of the leading personages of Mamluk historians. al-‘Aynî served in various official posts in the times of Faraj, al-Mu’ayyad Shaykh, Tatar, Barsbay and Jaqmaq and produced many works, one of which is al-Sayf al-Muhannad fi Sirat al-Malik al-Mu’ayyad “Shaykh al-Mahmudî” telling about the reign and life of Sultan al-Mu’ayyad Shaykh. This work not only bears importance for the Mamluk history but also mentions the names of twenty-two of twenty-four Oghuz tribes and their tamgas as well as depicting the tamgas; which puts this work in a special place among Mamluk histories. Our paper aims at showing with evidence that al-‘Ayni based his information about Oghuz on the work by Mahmud of Kashgar and we will attempt an evaluation. This information regarding the Oghuz Turks have not been studied to date and bears utmost importance.