Altay Türklerinin Destanlarındaki Ölüm Teması Üzerine Bazı Tespitler

İnsan hayatının üç önemli aşamasından biri olan ölüm, coğrafya, kültür ve inanç faktörleri ayırt edilmeksizin tüm toplumların sanatsal yaratmalarında önemli bir yer edinmiştir. Ölüm, sanatta kimi zaman eserlerin asıl konusunu oluştururken, kimi zaman da diğer konular paralelinde çeşitli vesilelerle karşılaşılan ikincil bir konu olmuştur. Ölümü bu derece popüler kılan unsurların başında korku ve itaat gibi beşeri duygular yer almaktadır. Zira çoğu inanca göre ölümle birlikte canlılık sona erecektir; öte yandan yeni ve sonsuz bir hayat başlayacaktır.

Türk kültürünün çeşitli coğrafya, inanç ve kültür muhitlerindeki yansımalarına bakıldığında ölümle ilgili inanış ve uygulamaların diğer toplumlardaki gibi yaygın olduğu görülmektedir. Bu bağlamda arkaik ve mitolojik unsurları ile Türk destancılık geleneği içinde ayrıcalıklı bir yere sahip olan Altay Türklerinin destanlarında, ölümle ilgili oldukça dikkat çekici inanış ve uygulama kodları mevcuttur.

Makalede Altay Türklerinin destanlarında ölümün işleniş biçimi, ölüm öncesi, ölüm anı ve ölüm sonrası şeklinde üç kesite ayrılarak incelenmiştir. Çalışmaya dönük malzeme Alıp Manaş, Maaday Kara, Altay Buuçay, Er Samır, Ak Tayçı, Malçı Mergen, Kozın Erkeş ve Almıs Kaan adlı destanlardan temin edilmiştir.

Türk kültürünün çeşitli coğrafya, inanç ve kültür muhitlerindeki yansımalarına bakıldığında ölümle ilgili inanış ve uygulamaların diğer toplumlardaki gibi yaygın olduğu görülmektedir. Bu bağlamda arkaik ve mitolojik unsurları ile Türk destancılık geleneği içinde ayrıcalıklı bir yere sahip olan Altay Türklerinin destanlarında, ölümle ilgili oldukça dikkat çekici inanış ve uygulama kodları mevcuttur.

Makalede Altay Türklerinin destanlarında ölümün işleniş biçimi, ölüm öncesi, ölüm anı ve ölüm sonrası şeklinde üç kesite ayrılarak incelenmiştir. Çalışmaya dönük malzeme Alıp Manaş, Maaday Kara, Altay Buuçay, Er Samır, Ak Tayçı, Malçı Mergen, Kozın Erkeş ve Almıs Kaan adlı destanlardan temin edilmiştir.

Tayfun Demirhan

“Türk Mitolojisi Kaynakçası”.

277 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

2602 kez

görüntülendi.

Gülşah Çoban

“Eski Türk Dini”.

113 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

11 kez

görüntülendi.

Gülşah Çoban

“Eski Türk Dini Kaynakçası”.

63 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

72 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Mehmet AÇA

“Yaratılış Mitleri, Şamanizm ve Tasavvuf Bağlamında Düşüş, Mahrumiyet ve Hapis”

Millî Folklor.

Makale Türkçe Genel Türk

Bu Makale

123 kez

görüntülendi.

Orhan ACIPAYAMLI

Türkiye'de Doğumla İlgili Âdet ve İnanmaların Etnolojik Etüdü

Ankara, 1961, Atatürk Üniversitesi Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

45 kez

görüntülendi.

Jean Paul Roux

Eskiçağ ve Ortaçağ'da Altay Türklerinde Ölüm

İstanbul, 2005, Kabalcı Yayınevi.

Kitap Türkçe Eski Çağ Orta Çağ Tarih Orta Asya Genel Türk

Bu Kitap

29 kez

görüntülendi.

Mehmet AÇA

“Şamanlığa Geçişteki Ölüp Dirilme Ritüelinden Türk Destanlarındaki Ölüp Dirilmeye”

Millî Folklor.

Makale Türkçe Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Makale

27 kez

görüntülendi.

Abdülkadir İNAN

Makaleler ve İncelemeler

Ankara, 1987, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

19 kez

görüntülendi.

Abdülkadir İNAN

Manas Destanı

Ankara, 1992, MEB Yay..

Kitap Türkçe Tarih Kafkasya

Bu Kitap

18 kez

görüntülendi.

Mustafa SEVER

“Masallarda Dış Can (Canın Beden Dışında Saklanması)”

Millî Folklor.

Makale Türkçe Türkiye Cumhuriyeti Anadolu

Bu Makale

14 kez

görüntülendi.

Ali Duymaz

“Türk Folklorunda Dış Ruh Tasarımı”

Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi.

Makale Türkçe Folklor Anadolu

Bu Makale

7 kez

görüntülendi.

Jean Paul Roux

Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar

İstanbul, 2005, Kabalcı Yayınevi.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Muharrem ERGİN

Dede Korkut Kitabı

Ankara, 1994, Türk Dil Kurumu.

Kitap Türkçe Hikaye

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Bahaeddin Ögel

Türk Mitolojisi I

Ankara, 1993, TTK Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya Orta Asya Türk Orta Doğu Genel Türk Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Selahaddin BEKKİ

“Türk Halk Anlatılarında Ölüm Ruhu Motifi”

Millî Folklor.

Makale Türkçe Genel Türk

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Jean Paul Roux

Türklerin ve Moğolların Eski Dini

İstanbul, 1994, İşaret Yayınları.

Kitap Türkçe Orta Asya 06. yy Moğol

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Mehmet AÇA

Tiva kahramanlık destanları

Ankara, 2004,, Akçağ Yayınları.

Kitap Türkçe Masal - Destan Genel Türk 21. yy Anadolu

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

İbrahim DİLEK

“Altay-Türk Kayçılık Geleneği ve Kayçı N.U. Ulagaşev”

Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

László Rásonyi

Tarihte Türklük

Ankara, 1971, TKAE.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Mircea Eliade

Şamanizm

Ankara, 1999, İmge Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Bahaeddin Ögel

İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi

Ankara, 1991, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Pervin ERGUN

Türk Kültüründe Ağaç Kültü

Ankara, 2004, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Mehmet AÇA

Kazak Türklerinin Destanları ve Destancılık Geleneği

Konya, 2002, Kömen Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Edebiyat

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Gülhan ATNUR

“Sibirya’daki Bazı Türk Boylarının Destanlarında Halk Hekimliği Uygulamaları”

Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Kafkasya Rusya

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Metin ERGUN

Altay Türklerinin Kahramanlık Destanı Alp-Manas

Konya, 1997, Cemre Yayıncılık.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Pertev Naili BORATAV

100 Soruda Türk Folkloru

İstanbul, 1973, Fono Matbaası.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

İbrahim DİLEK

Altay Destanları 1

Ankara, 2002, Türk Dil Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe Edebiyat

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mehmet AÇA

“Türk Kahramanlık Destanlarında İç Mücâdele ve Yakın Akrabaları Tarafından İhanete Uğrayan Kahraman”

Millî Folklor.

Makale Türkçe Türkiye Cumhuriyeti Anadolu

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Şükrü Elçin

Halk Edebiyatı Araştırmaları

Ankara, 1997, Akçağ Yayınları.

Kitap Türkçe Folklor Edebiyat

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...