KARADAĞ'DA ULUS-DEVLET İNŞASI: ETNOGRAFİ, KÜLTÜR VE SEMBOLLER ÜZERİNDEN YORUMLAMA

Makale Türkçe Sosyal Bilimler× Tarih× Siyaset× Balkan×

Künye:

Yazarlar:

Prof.Dr. Ali Asker Karabük Universitesi Uluslararası İlişkiler

Neslihan Kibar

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2022

Yayınlandığı Eser:

Milliyetçilik Araştırmaları Dergisi

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

129-176

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://https://dergipark.org.tr/en/pub/madergisi/issue/73194/1176769

Operatör:

Ali Asker

Güncelleyen:

Ali Asker

Özet:

Ulus, ulusal sınırlar içinde kendini gösteren unsurların bir bütünü
olarak ifade edilebilir. Bir ulusu hayal etmenin tek bir yolu yoktur. Ulus
kimliğini tanımlayan faktörler arasında; etnik köken, din, dil, ortak bir geçmiş, kültür, o ulusa özgü düşünüş, davranış ve yaşayış biçimi vs. yer almaktadır. Kuşkusuz, bu değişkenlik, birtakım tarihi, siyasi, iktisadi ve kültürel faktörlerin etkisiyle şekillenmiştir. Bu doğrultuda ulusal semboller
de bir ulusun ve mirasının anlaşılmasına yardımcı olan, ulusu görünür kılan, tanımlama ve ifade bakımından onu somutlaştıran önemli işaretlerdir.
Ulusal semboller ulusal mirasın tevarüsü ve aidiyet duygusunun diri tutulması, ayrıca ulusun diğer topluluklardan ayırt edilmesi bakımından belirleyici rol oynamaktadır. Bu yüzden uluslaşma, ulus inşası ve ulusal devlet kuruluşlarında sembollerden yararlanılır. Ulusal sembolleri kültürel ve
bağımsızlık sembolleri olarak ikiye ayırabiliriz. Kültürel semboller, toplumun kültür birikimi temeline dayalı, zamanla oluşarak gelişen değerlerdir. Burada, ulusu teşkil eden toplumların kültür mirası son derece belirleyicidir. Bağımsızlık sembolleri ise, siyasi elitler tarafından ulus-devlet inşası sürecinde tahayyül edilir; burada kültürel miras söz konusu sembolleri besleyen temel kaynaklardan biridir. Sembollerin üretimi sırasında
karşılaşılan en önemli meselelerden birisi soy birliği, dil, din ve kültür birlikteliği (veya ortaklığı) durumunda “ulusal değerleri sahiplenme” sorunudur. Bu bazen kültürel miras ve tarihi hafıza üzerinde belirgin uyuşmazlıklara yol açmaktadır. Özellikle ulus inşa süreçleri devam eden toplumlarda, söz konusu sorunların bariz şekilde ortaya çıktığını gösteren
pek çok örnek bulunmaktadır. Keza, bugün dünyada soy, köken, din ve
dil benzerliklerine sahip, aynı tarihi ve kültürel mirastan beslenen pek çok
ulus bulunmaktadır. Bu bağlamda, Sırplar ve Karadağlılar bahsi geçen sorun bakımından karakteristik bir örnektir. Birçok seçkin bilim insanı Karadağlılardan Sırp olarak bahsederken, bu görüşe muhalif olanların da
kayda değer bir oranda olduğunu söylemek mümkündür. Gerçekten de
pek çok ortak değer ve benzerliklerin yanı sıra Karadağlılar, kendilerini
Sırplardan ayıran özgün bir kültür geliştirebilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Karadağ, Sırbistan, Ulusçuluk, Ulusal Semboller,
Ulus İnşası

Ulus, ulusal sınırlar içinde kendini gösteren unsurların bir bütünü
olarak ifade edilebilir. Bir ulusu hayal etmenin tek bir yolu yoktur. Ulus
kimliğini tanımlayan faktörler arasında; etnik köken, din, dil, ortak bir geçmiş, kültür, o ulusa özgü düşünüş, davranış ve yaşayış biçimi vs. yer almaktadır. Kuşkusuz, bu değişkenlik, birtakım tarihi, siyasi, iktisadi ve kültürel faktörlerin etkisiyle şekillenmiştir. Bu doğrultuda ulusal semboller
de bir ulusun ve mirasının anlaşılmasına yardımcı olan, ulusu görünür kılan, tanımlama ve ifade bakımından onu somutlaştıran önemli işaretlerdir.
Ulusal semboller ulusal mirasın tevarüsü ve aidiyet duygusunun diri tutulması, ayrıca ulusun diğer topluluklardan ayırt edilmesi bakımından belirleyici rol oynamaktadır. Bu yüzden uluslaşma, ulus inşası ve ulusal devlet kuruluşlarında sembollerden yararlanılır. Ulusal sembolleri kültürel ve
bağımsızlık sembolleri olarak ikiye ayırabiliriz. Kültürel semboller, toplumun kültür birikimi temeline dayalı, zamanla oluşarak gelişen değerlerdir. Burada, ulusu teşkil eden toplumların kültür mirası son derece belirleyicidir. Bağımsızlık sembolleri ise, siyasi elitler tarafından ulus-devlet inşası sürecinde tahayyül edilir; burada kültürel miras söz konusu sembolleri besleyen temel kaynaklardan biridir. Sembollerin üretimi sırasında
karşılaşılan en önemli meselelerden birisi soy birliği, dil, din ve kültür birlikteliği (veya ortaklığı) durumunda “ulusal değerleri sahiplenme” sorunudur. Bu bazen kültürel miras ve tarihi hafıza üzerinde belirgin uyuşmazlıklara yol açmaktadır. Özellikle ulus inşa süreçleri devam eden toplumlarda, söz konusu sorunların bariz şekilde ortaya çıktığını gösteren
pek çok örnek bulunmaktadır. Keza, bugün dünyada soy, köken, din ve
dil benzerliklerine sahip, aynı tarihi ve kültürel mirastan beslenen pek çok
ulus bulunmaktadır. Bu bağlamda, Sırplar ve Karadağlılar bahsi geçen sorun bakımından karakteristik bir örnektir. Birçok seçkin bilim insanı Karadağlılardan Sırp olarak bahsederken, bu görüşe muhalif olanların da
kayda değer bir oranda olduğunu söylemek mümkündür. Gerçekten de
pek çok ortak değer ve benzerliklerin yanı sıra Karadağlılar, kendilerini
Sırplardan ayıran özgün bir kültür geliştirebilmiştir.
 Anahtar Kelimeler: Karadağ, Sırbistan, Ulusçuluk, Ulusal Semboller,
Ulus İnşası

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Bu eserin yaptığı atıf bulunmuyor.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...