The Changing Role of Cypriot Women In Urban Residential Exterior Spaces

Makalenin amacı, kadınların günlük hayatının vazgeçilmezi olan ev ve makalede bir tabir olarak kullanılan "konut dış mekanı"nın tarihini incelemektir. (Residental exterior space tamlamasının Türkçe'ye tercümesi bu şekilde yapılmıştır)

Makale yazılırken adanın kuzey kısmı ele alınmıştır. Adada havaların çok sıcak olmasından dolayı kadınların evin içinden ziyade, "konut dış mekanın"da gününü geçirmesinin ele alındığı makalede, çağdaş hayatla beraber apartmanların adayı ele geçirmesiyle kadının sosyal hayatının da paralel değişimi incelenmiştir.

"Konut dış mekanı" denilen yer, kapı önleri, avlu, balkon ve terastan oluşmaktadır. İşte kadın aktivitelerinin yoğun olarak geçtiği mekanlar burasıdır. Bu konut dış mekanlar tarih boyunca Kıbrıs kadınları tarafından kullanılmıştır. Adaya, tarihi boyunca uğrayan her türlü medeniyet kendinden izler bırakmış ve her medeniyetteki kadınlar günlük hayatını bu mekanlarda sürdürmüştür.
1571- 1878 döneminde Osmanlılar kendi mimari ve kent karakterlerini adaya yerleştirmişler, İslam kuralları da aile ve kadın kavramına mahremiyet getirmiştir.
Aslına bakıldığında, Kıbrıs kadını ile Anadolu kadınının sahip olduğu haklar veya ekonomik seviyelerinde bir farklılık yoktur. Bir şehirde erkeğin günlük hayatı nasıl camii, medrese veya handa geçiyorsa kadın deyince akla ilk gelen mekan "ev"dir. Makalede Osmanlı evinin özellikleri ve iç yapısına ayrıntılı yer verilmiştir. Özellikle avlular, cumbalar ve yüksek duvarlar ilgi çekicidir. Kıbrıs kadını için en önemli sosyal aktivite olan komşuluk, işte bu mekanlarda hayat bulur. Avlu kavramı evlerde çok önemli olup, komşuluğun devamı, temizlik, çocukların oyun mekanı hep burasıdır. Komşuluk demek Kıbrıs kadını için sosyalleşmek demektir.
Yazar, 1878-1960 dönemini 2 adımda incelemiştir:
a. 1878 -1930: Bu dönem içinde (bilindiği gibi 1878 yılında adaya İngilizler gelmiştir) önceden var olan,kalan her şeye saygı duyulmaktadır. Her türlü, gelenek, görenek, kültür, bani İngilizler bu dönemde Kıbrıs geleneklerinde değişiklik yapmamışlardır. Tek bir fark şu olmuştur ki, evlere" balkon" kavramı gelmeye başlamıştır. Bu dönemin sonuna doğru "dönüşüm"le beraber evin çehresi de değişmeye başlayacaktır.
b. 1930-1960: Bu 2. adımda fiziksel çevrede radikal değişimler görülecektir. Caddeler araçlar için genişleyecek, "modern mouvement" etkisini göstermeye başlayacaktır. Evlerin dış çehresiyle içi de değişmeye başlar. Osmanlı dönemi için çok önemli olan aile ve kadının mahremiyeti artık önemini yitirmeye başlar. Kadınlar hala evde olduklarından komşuluk devam etmektedir. Ancak günlük hayata "cadde"denilen bir kavram girer: Artık çocuklar caddelerde oynamaya başlar; evlerin çehresi değiştiğinden kadınlar avlu yerine caddelerde sosyal hayatlarına devam ederler. Osmanlı döneminde çok önemli olan bahçelerde de yeni aktiviteler boy göstermeye başlar. Balkon kültürü iyice genişler. Kısaca, İngiliz döneminin sonuna doğru geçişler kendini göstermektedir.
1960-2000 dönemine gelince yazarın tespitleri şöyle olmuştur: Bu dönemle beraber modern evler, modern yaşamlar başlamaktadır. 1978 yılında çıkan Sosyal Ev Yasası ile apartmanlar çoğalır ve ev geleneği sönmeye yüz tutar. Bu fiziksel değişimler, kadının toplumsal hayatını olumsuz etkiler.
Makalenin sonunda bu konuyla ilgili anketlere ve istatistikler bulunmaktadır.
Yazan: Evrim Şencan

Makale yazılırken adanın kuzey kısmı ele alınmıştır. Adada havaların çok sıcak olmasından dolayı kadınların evin içinden ziyade, "konut dış mekanın"da gününü geçirmesinin ele alındığı makalede, çağdaş hayatla beraber apartmanların adayı ele geçirmesiyle kadının sosyal hayatının da paralel değişimi incelenmiştir.

"Konut dış mekanı" denilen yer, kapı önleri, avlu, balkon ve terastan oluşmaktadır. İşte kadın aktivitelerinin yoğun olarak geçtiği mekanlar burasıdır. Bu konut dış mekanlar tarih boyunca Kıbrıs kadınları tarafından kullanılmıştır. Adaya, tarihi boyunca uğrayan her türlü medeniyet kendinden izler bırakmış ve her medeniyetteki kadınlar günlük hayatını bu mekanlarda sürdürmüştür. 
1571- 1878 döneminde Osmanlılar kendi mimari ve kent karakterlerini adaya yerleştirmişler, İslam kuralları da aile ve kadın kavramına mahremiyet getirmiştir. 
Aslına bakıldığında, Kıbrıs kadını ile Anadolu kadınının sahip olduğu haklar veya ekonomik seviyelerinde bir farklılık yoktur. Bir şehirde erkeğin günlük hayatı nasıl camii, medrese veya handa geçiyorsa kadın deyince akla ilk gelen mekan "ev"dir.  Makalede Osmanlı evinin özellikleri ve iç yapısına ayrıntılı yer verilmiştir. Özellikle avlular, cumbalar ve yüksek duvarlar ilgi çekicidir. Kıbrıs kadını için en önemli sosyal aktivite olan komşuluk, işte bu mekanlarda hayat bulur. Avlu kavramı evlerde çok önemli olup, komşuluğun devamı, temizlik, çocukların oyun mekanı hep burasıdır. Komşuluk demek Kıbrıs kadını için sosyalleşmek demektir. 
Yazar, 1878-1960 dönemini 2 adımda incelemiştir:
a. 1878 -1930: Bu dönem içinde (bilindiği gibi 1878 yılında adaya İngilizler gelmiştir) önceden var olan,kalan her şeye saygı duyulmaktadır. Her türlü, gelenek, görenek, kültür, bani İngilizler bu dönemde Kıbrıs geleneklerinde değişiklik yapmamışlardır. Tek bir fark şu olmuştur ki, evlere" balkon" kavramı gelmeye başlamıştır. Bu dönemin sonuna doğru "dönüşüm"le beraber evin çehresi de değişmeye başlayacaktır.
b. 1930-1960: Bu 2. adımda fiziksel çevrede radikal değişimler görülecektir. Caddeler araçlar için genişleyecek, "modern mouvement" etkisini göstermeye başlayacaktır. Evlerin dış çehresiyle içi de değişmeye başlar. Osmanlı dönemi için çok önemli olan aile ve kadının mahremiyeti artık önemini yitirmeye başlar. Kadınlar hala evde olduklarından komşuluk devam etmektedir. Ancak günlük hayata "cadde"denilen bir kavram girer: Artık çocuklar caddelerde oynamaya başlar; evlerin çehresi değiştiğinden kadınlar avlu yerine caddelerde sosyal hayatlarına devam ederler. Osmanlı döneminde çok önemli olan bahçelerde de yeni aktiviteler boy göstermeye başlar. Balkon kültürü iyice genişler. Kısaca, İngiliz döneminin sonuna doğru geçişler kendini göstermektedir.
1960-2000 dönemine gelince yazarın tespitleri şöyle olmuştur: Bu dönemle beraber modern evler, modern yaşamlar başlamaktadır. 1978 yılında çıkan Sosyal Ev Yasası ile apartmanlar çoğalır ve ev geleneği sönmeye yüz tutar. Bu fiziksel değişimler, kadının toplumsal hayatını olumsuz etkiler.
Makalenin sonunda bu konuyla ilgili anketlere ve istatistikler bulunmaktadır.
Yazan: Evrim Şencan

Ezgi Taş

“Yerli/Yabancı Kadın Tarihi Kaynakçası”.

365 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

0 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Bu eserin yaptığı atıf bulunmuyor.

E. Evrim ŞENCAN

“Dört Mekan Bir Kadın: Osmanlı Döneminde Kıbrıs Adasında Yaşayan Müslüman Türk Kadınının Yaşam Alanının Mesafe Analizi Yoluyla İncelenmesi”

Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...