Karayazıcı İsyanı

Karayazıcı İsyanı

Makale Türkçe Sosyal Bilimler×

Künye:

Yazarlar:

Meryem KAÇAN ERDOĞAN

Emeği Geçenler:

Yayın Yılı:

2003

Yayınlandığı Eser:

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

Cilt:

4

Sayı:

2

Sayfa Aralığı:

53-66

İçerik Dosyası:

İndirmek için tıklayınız

Web adresi:

http://sbd.ogu.edu.tr/makaleler/4_2_Makale_4.pdf

Operatör:

Zeynep Pakize Semiz

Güncelleyen:

Özet:

Osmanlı Devleti’nde ilk büyük celâlî isyanı XVI. yüzyılın sonlarında
Karayazıcı lâkabı ile bilinen Abdülhalim tarafından başlatılmıştır. Resmî bir
görevi olan Karayazıcı’nın isyan etme sebebi tam olarak bilinmemekle beraber,
Osmanlı Devleti’nin yüzyılın ortalarından itibaren geçirdiği dönüşümün bir
sonucu olduğu söylenebilir.

1599’larda Urfa’da isyan eden Karayazıcı, kısa zamanda gücünü ve
nüfûzunu artırdı ve 1,5 yıl süreyle Urfa’ya hakim oldu. Osmanlı Devleti isyanı,
celâlî liderine sancakbeyliği vermek suretiyle önlemeye çalıştı. Ancak
Karayazıcı, Amasya ve Çorum’da sancakbeyliği yaptığı dönemde de halka baskı
ve zulümde bulunmuş, etrafı tahrip etmiştir. Faaliyetlerini Sivas ve Dulkadir
eyaletlerini içine alacak şekilde genişleten Karayazıcı ve birlikleri, bölgedeki
halkı tehdit ederek ağır salmalar toplamışlar, mal ve erzak yağma etmişlerdir.
Halk celâlîlerin korkusundan toprağını terk ederek müstahkem şehir ve
kasabalara firar etmiştir.

Üzerine gönderilen Osmanlı kuvvetlerine karşı zaman zaman başarı
kazanan bu celâlî lideri, son muharebesinde Bağdat valisi ve celâlî serdarı Hasan
Paşa’ya mağlup olmuş ve 1602’de, kaçtığı Canik dağlarında ölmüştür.

Osmanlı Devleti’nde ilk büyük celâlî isyanı XVI. yüzyılın sonlarında
Karayazıcı lâkabı ile bilinen Abdülhalim tarafından başlatılmıştır. Resmî bir
görevi olan Karayazıcı’nın isyan etme sebebi tam olarak bilinmemekle beraber,
Osmanlı Devleti’nin yüzyılın ortalarından itibaren geçirdiği dönüşümün bir
sonucu olduğu söylenebilir.

1599’larda Urfa’da isyan eden Karayazıcı, kısa zamanda gücünü ve
nüfûzunu artırdı ve 1,5 yıl süreyle Urfa’ya hakim oldu. Osmanlı Devleti isyanı,
celâlî liderine sancakbeyliği vermek suretiyle önlemeye çalıştı. Ancak
Karayazıcı, Amasya ve Çorum’da sancakbeyliği yaptığı dönemde de halka baskı
ve zulümde bulunmuş, etrafı tahrip etmiştir. Faaliyetlerini Sivas ve Dulkadir
eyaletlerini içine alacak şekilde genişleten Karayazıcı ve birlikleri, bölgedeki
halkı tehdit ederek ağır salmalar toplamışlar, mal ve erzak yağma etmişlerdir.
Halk celâlîlerin korkusundan toprağını terk ederek müstahkem şehir ve
kasabalara firar etmiştir.

Üzerine gönderilen Osmanlı kuvvetlerine karşı zaman zaman başarı
kazanan bu celâlî lideri, son muharebesinde Bağdat valisi ve celâlî serdarı Hasan
Paşa’ya mağlup olmuş ve 1602’de, kaçtığı Canik dağlarında ölmüştür.

“Celali İsyanları Kaynakçası”.

355 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

1112 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

“Celali İsyanları (1591-1611)”

Türkler.

Makale Türkçe 15. yy Osmanlı Anadolu

Bu Makale

258 kez

görüntülendi.

Hrand D. ANDREASYAN

“Bir Ermeni Kaynağına Göre Celali İsyanları”

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

272 kez

görüntülendi.

Eşkıyalar ve Devlet: Osmanlı Tarzı Devlet Merkezileşmesi

İstanbul, 1999, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

81 kez

görüntülendi.

“Celali İsyanlarının Başlaması”

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe Tarih 18. yy Osmanlı Anadolu 17. yy

Bu Makale

67 kez

görüntülendi.

Mücteba İlgürel

“Celali İsyanları”

TDV İslâm Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu 17. yy

Bu Makale

51 kez

görüntülendi.

Mücteba İlgürel

“Celâ-yi Vatan”

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

48 kez

görüntülendi.

Ahmet Şimşirgil

“Osmanlı Taşra Teşkilatında Rum Beylerbeyliği”

Türklük Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

41 kez

görüntülendi.

“Karayazıcı”

İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

24 kez

görüntülendi.

“Karayazidji”

Encyclopedia of Islam, Second Edition.

Makale İngilizce

Bu Makale

16 kez

görüntülendi.

İsmail Hami Danişmend

İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi

İstanbul, 1971, Doğu Kütüphanesi.

Kitap Türkçe Tarih Rusya

Bu Kitap

26 kez

görüntülendi.

William James GRISWOLD

Anadolu'da Büyük İsyan (1591-1611)

İstanbul, 2000, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Anadolu

Bu Kitap

12 kez

görüntülendi.

Abdizade Hüseyin Hüsameddin YAŞAR

Amasya Tarihi

İstanbul, 1927, .

Kitap Türkçe Tarih Anadolu

Bu Kitap

12 kez

görüntülendi.

Celali İsyanları: Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası

Ankara, 1975, Bilgi Yayınevi.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Tarih Çevirme Kılavuzu

Ankara, 1997, TTK.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Mücteba İlgürel

“Karayazıcı Abdülhalim”

TDV İslâm Ansiklopedisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

7 kez

görüntülendi.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Derbend Teşkilatı

İstanbul, 1967, İstanbul Üni. Edebiyat Fakültesi Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Mustafa Nuri Paşa

Netâyicü'l-Vukû'at

İstanbul, 1327, .

Kitap Osmanlıca Kaynak Yayını

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Mücteba İlgürel

“İl Erleri Hakkında”

Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Osmanlı Tarihinde Leventler

İstanbul, 1965, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Yayınları.

Kitap

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Selaniki Mustafa Efendi

Tarih - i Selânikî (1003 - 1008 / 1595 - 1600) Cilt 2

Ankara, 1999, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

İstanbul, 1287, .

Kitap Osmanlıca Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...