Son Dönem Osmanlı Toplumunda Kimsesiz Çocuklar 1850-1920

Tez Türkçe Tarih× 20. yy× Osmanlı× 19. yy×

Künye:

Yazarlar:

Mehmet Şükrü YAMAN Hacattepe Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı

Ekle

Danışmanlar:

Mehmet ÖZDEN Hacattepe Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı

Ekle

Yayın Yılı:

2012

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

MASTER

Kurum:

Hacettepe Üniversitesi

Bölüm:

Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

İndirmek için tıklayınız

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Tayfun Demirhan

Güncelleyen:

Seda Gökmen

Özet:

Bu çalışmada Osmanlı devletinin modern kurumlar ve yeni fikir akımlarıyla tanışmaya başladığı bir zaman diliminde, toplumsal hayatın merkezinde kalan kimsesiz çocuklar sorunu üzerinde durulmuştur. Osmanlı devleti tarafından sosyal yaşamın merkezinde yer alan kimsesiz çocuklara dair ipuçları, yapılanlar ve gerçekleştirilmek istenilenler merak uyandıran bir olgudur. Bu durum tespitinden sonra konuyla ilgili veya bu düşünceler doğrultusunda yapılmış olan çalışmalar araştırılmış, analiz edilmiş ve sonuç olarak son dönem Osmanlı toplumu bikeslerini ve korunmaya, bakılmaya muhtaç çocukları doğrudan yansıtan kaynak sayısının oldukça sınırlı kaldığı görülmüştür. Çalışmamızın birçok noktasında da temas ettiğimiz üzere, yapılan bu çalışmalar çocukların daha çok hangi kurumlarda barındırıldığı ve buralarda ne tür eğitimler aldıklarına ilişkin kısman yüzeysel nitelikte benzer saptamalardı. Biz de bütün bu saptamaları da göz önünde bulundurarak bütüncül bir çalışma ortaya koymaya çalıştık. Kimsesiz çocuklara ilişkin kavramların analizinden sonra Osmanlı ülkesi genelindeki önemli gelişmelere de değinerek, kimsesiz çocuklar sorununun ne zaman ve hangi koşullar neticesinde ortaya çıktığını, sorunun çözümü noktasında özellikle İstanbul'da ne tür çalışmalar yürütüldüğün, Osmanlı idaresinin sorunun toplumsal huzurun tesisi ve sosyal devletin yükümlülüklerinin sağlanabilmesi noktasındaki endişelerini, çocukların himaye edilmesi hususunda ıslah edilen kurumları, yerleştirildikleri okulları, sayılarının artmasıyla birlikte yeni bina ve kurumların tesisi, çocuklara sağlanmış olan sosyal aktiviteler ve eğitsel etkinlikler, bilhassa kurumlarda görevlendirilecek personelin çocuklara olan yaklaşımların yanında ne tür kıstaslar taşıdıklarını günümüz örnekleriyle de karşılaştırmalı olarak yansıtmaya çalıştık. Kısacası Osmanlı toplumunda beliren ciddi bir sorun karşısında yapılanlar, duyulan endişeler ve yapılmak istenenleri farklı bir bakış açısıyla sunmaya çalıştık. Konu hakkında bilgileri sunarken, geleneksel Osmanlı toplumsal hayatından kesitler sunarak başlamayı uygun gördük. Bu sorunun önemli birer açıklayıcı alt basamakları olan sanayi mektepleri/ıslahhaneler ve imarethaneler üzerinde durarak İstanbul'da ve buradaki gayrimüslim oluşumların konuyla ilgili çalışmalarına da yer verdik. Eytam nazırlığının tesisiyle ortaya çıkan gelişmelerin ilerleyen dönemlerde hangi kurumların teşekkülüne zemin hazırladığını, sosyal devlet çalışmalarının yoğunluk kazandığı Sultan II. Abdülhamit devri uygulamalarına da değinerek, bu dönemin kimsesiz çocuklar için özel bir dönem olduğunu vurgulamaya çalıştık. Çalışmamızın son kısmında ise gayrimüslim azınlıkların kimsesiz çocuklara ilişkin tesis ettikleri kurumlara ve yaptıkları uygulamalara yer vererek konuya bütüncül bir bakış açısı getirmeye özen gösterdik.