İran İslam İhtilâlinde Âyetullah Humeyni ve Velâyet-i Fakih Meselesi

Tez Türkçe İlahiyat× Tarih× Siyaset× 20. yy×

Künye:

Yazarlar:

Mehmet Serkan TAFLIOĞLU Hacattepe Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı

Ekle

Danışmanlar:

Ahmet Yaşar OCAK Hacattepe Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı

Ekle

Yayın Yılı:

2009

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

DOKTORA

Kurum:

Hacettepe Üniversitesi

Bölüm:

Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Bölümü / Tarih Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Tayfun Demirhan

Güncelleyen:

Tayfun Demirhan

Özet:

Bu çalışma, İran'da onlarca yıllık bir modernleşme ve sekulerleşmeden sonra bir otokrasinin Humeyni liderliğinde nasıl bir teokrasiye dönüştüğünü incelemektedir. Şiilik, bir çok etkenden dolayı tarih içerisinde bir kaç bölünme ve inanışa ayrılmıştır. En önemli kolu oniki imam olarak da bilinen Caferiye koludur. İlk bölümde Şia tarihinde İmamet kavramının nasıl ortaya çıktığını değerlendireceğiz. Aynı zamanda Şia'da devlet ve egemenlik anlayışının tarihsel arkplanı ortaya koymaya çalışacağız. İmamların olmadığı zaman fakihlerin görevi toplumu sadece siyasi güç amaçlamadan dini olarak yönlendirmekti. İkinci bölümde Humeyni'nin biyografisini özetledik. Humeyni, diğer çağdaşı fakihlerin aksine İslam'ın sekuler düzene karşı gelmedikçe hakim olamayacağını düşünmekteydi. Şah'ın beyaz devrimi ilanı ile Humeyni ilk defa açıktan Şah'ın egemenliğine meydan okumuştur. Humeyni, Şah'a karşı ulemadan ortak bir cephe oluşturmayı önermiştir. Ulema'yı Şah'ın onların ve İslam'ın etkisinin toplumda daha azaltmak niyetinde olduğuna ikna etmeye çalışmaktaydı. Şah'a bağlı komandolar Humeyni'nin vaaz verdiği Feyziye medresesine saldırdılar. Şah için bu olay dönem noktası olmuştur. hemen ardından Humeyni tutuklanıp, sürgün edilmiştir. Şah, Humeyni'nin dini karşıtlığını çok küçümsemiştir. 1979 yılında Humeyni, devrimin tartışmasız lideri olarak İran'a dönecektir. Son bölümde Humeyni'nin Velâyet-i Fakih kavramını inceleyeceğiz. Bu sav şii islam söylemini esastan değiştirmiştir