Osmanlı Sultanı III. Selim’den Fransa Kralı XVI. Louis’e Bir Nâme-i Humâyûn

Makale Türkçe Tarih× Avrupa× 18. yy× Osmanlı×

Künye:

Yazarlar:

Salih TUNÇ

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2018

Yayınlandığı Eser:

Mediterranean Journal of Humanities

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

367-378

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://proje.akdeniz.edu.tr/mcri/mjh/8-1/mjh-24-salih_tunc.pdf

Operatör:

Mehmet Nuri Kurt

Güncelleyen:

Mehmet Nuri Kurt

Özet:

Osmanlı İmparatorluğu kuruluşundan itibaren yabancı devletlerle münasebetlerde bulunmakla birlikte bu münasebetler çok gerekli hallerde fevkâlâde elçiler vasıtasıyla yürütülmekteydi. İmparatorluğun harici dünya ile irtibatlarını sağlayan ve dışarıda olup bitenleri anlamak bakımından başka haber alma kaynak ve araçları olması çok tabii olmakla birlikte 18. yüzyıl sonlarına kadar bugünkü mânâda bir diplomasi ağının bulunmadığını kabul etmek gerekir. Osmanlı İmparatorluğu’nun diğer devletlerle münasebetleri bakımından 1789’dan itibaren önemli bir gelişme ortaya çıkmıştır. Bu gelişmenin bir yönü infiradî siyasetten çıkarak bir ittifâk sistemine dahil olmak, diğer yönü ise Avrupa eksenli daimî elçilikler ağını kurmak şeklinde tecelli etmiştir. Bu yeni siyasette başlıca aktör Sultan III. Selim olmuştur. Esasen Sultan III. Selim’in veliahtlığından beri, İmparatorluğun çeşitli sorunlarına çözüm bulmak ve aynı zamanda öteden beri kâdim dost olarak görülen Fransa modelinde kurumsal bir gelişmeye yönelmek genç veliahdın arzusu gibi görünmektedir. Veliahtlığından beri XVI. Louis ile çeşitli konularda haberleşen Selim’in sultan olduktan sonra da Fransa Kralı ile bir temaslarının olduğu ve mektuplaştıkları anlaşılmaktadır. Bu bağlamda karşılaştığımız bir mektup her ne kadar önceki yazışma temalarından ayrılıyorsa da Selim’in yeni bir diplomasi arayışı konusunda önemli bir fikir vermektedir. Bu yönüyle yaptığımız çalışma Nationale Bibliothèque’te karşılaştığımız ve literatürde görmediğimiz “Sultan Selim’den Kral XVI. Louis’e gönderilen bir mektup” üzerine kurgulanmıştır.