XV. Yüzyılda Bir İskân Metodu Olarak Mezralarda Şenlendirme: Şumnu Örneği (Mezralar: Üzerinde Son Bulan Yaşamın Kalan İzleri mi Yoksa Yeni Başlayacak Hayatın İlk Adımları mı?)

Makale Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Senem Karagöz

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2014

Yayınlandığı Eser:

RumeliDE Journal of Language and Literature Studies

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

380-390

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1338462

Operatör:

Amrah Bayramov

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

Balkanlar’ın fethinden sonra kendilerine yurt arayışı içinde olan Anadolu’dan gelen göçebeler yeni
fethedilen sahalara iskân olunmaya başlandı. Devlet eli ile iskâna açılan özellikle ıssız, kimsenin
yaşamadığı mezra olarak adlandırılan sahalar yeni yerleşimcilerin iskân edilmesi ve üretime
kazandırılması açısından önem taşıyordu. Hem sipahilere tımar olarak verilen hem de dervişlerin
iskân olunduğu küçük, az nüfuslu ya da hiç nüfusu olmayan bu mezralar çalışmanın asıl konusunu
oluşturmaktadır. Çalışmada bahsi geçen mezralar, “üzerinde son bulan yaşamın kalan izleri mi
yoksa yeni başlayacak hayatın ilk adımları mı?” sorusuna Balkanlar’da görülen iskân metodu
çerçevesinde cevap bulunmaya çalışılarak Anadolu’dan getirilen Yörük nüfusun kurduğu yerleşimler
Barkan’ın ifadesi ile “şenlendirme” noktasında mezraların konumu açısından değerlendirilecektir.
Mezralar iskân noktasında yukarıdaki sorunun unsurlarını oluşturan iki soruya da “evet” cevabını
verebilir ancak XV. yüzyılda Balkanlar’da iskân politikası neticesinde incelenen defterlerde açıkça
görülmüştür ki mezralar çoğunlukla üzerlerindeki yaşamın son kalıntıları değil, yeni başlayan
hayatın çekirdeği konumundadır. Kimi zaman tabi olduğu köyün yanında çok az nüfusu kimi zaman
hiç olmayan nüfusu ile yerleşime ve tarıma açılmıştır. Dolayısıyla tarımsal ve ekonomik faaliyetlerin
başladığı yerler olmuştur.

Balkanlar’ın fethinden sonra kendilerine yurt arayışı içinde olan Anadolu’dan gelen göçebeler yeni 
fethedilen  sahalara  iskân olunmaya  başlandı.  Devlet  eli  ile  iskâna  açılan  özellikle ıssız,  kimsenin 
yaşamadığı  mezra  olarak  adlandırılan  sahalar  yeni  yerleşimcilerin  iskân  edilmesi  ve  üretime 
kazandırılması açısından önem taşıyordu.  Hem sipahilere tımar olarak verilen hem de dervişlerin 
iskân olunduğu küçük, az nüfuslu ya da hiç nüfusu olmayan bu mezralar çalışmanın asıl konusunu 
oluşturmaktadır.  Çalışmada  bahsi  geçen  mezralar,  “üzerinde  son  bulan  yaşamın  kalan  izleri  mi 
yoksa  yeni  başlayacak  hayatın  ilk  adımları  mı?”  sorusuna  Balkanlar’da  görülen  iskân  metodu 
çerçevesinde cevap bulunmaya çalışılarak Anadolu’dan getirilen Yörük nüfusun kurduğu yerleşimler 
Barkan’ın ifadesi ile “şenlendirme” noktasında mezraların konumu açısından değerlendirilecektir. 
Mezralar iskân noktasında yukarıdaki sorunun unsurlarını oluşturan iki soruya da “evet” cevabını 
verebilir ancak XV. yüzyılda Balkanlar’da iskân politikası neticesinde incelenen defterlerde açıkça 
görülmüştür  ki  mezralar  çoğunlukla  üzerlerindeki  yaşamın  son  kalıntıları  değil,  yeni  başlayan 
hayatın çekirdeği konumundadır. Kimi zaman tabi olduğu köyün yanında çok az nüfusu kimi zaman 
hiç olmayan nüfusu ile yerleşime ve tarıma açılmıştır. Dolayısıyla tarımsal ve ekonomik faaliyetlerin 
başladığı yerler olmuştur.

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Bu eserin yaptığı atıf bulunmuyor.

Emine ERDOĞAN ÖZÜNLÜ

“Tımar Tevcihâtı ile ilgili Kaynaklarda Yer Alan Kayıtların Karşılaştırılmasına Dair Bir Deneme”

Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

18 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...