Türkiye’yi İkinci Dünya Savaşına Sokma Çabaları: Adana Görüşmeleri

Tez Türkçe Sosyal Bilimler× Tarih×

Künye:

Yazarlar:

Dr. Nesrin Akkor

Ekle

Danışmanlar:

Türkan DOĞRUÖZ

Ekle

Yayın Yılı:

2019

Yayın Yeri:

Seviye:

DOKTORA

Kurum:

Bölüm:

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Şafak Varol

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

Birinci Dünya Savaşı sonrası mağlup devletlerin imzalamış oldukları
barış antlaşmaları dünyayı yeni bir savaşa sürüklemişti. Almanya ve
İtalya’nın başını çektiği Mihver Devletlere karşı İngiltere ve Fransa’nın
oluşturduğu Müttefik Devletler, 1 Eylül 1939 tarihinde başlayan İkinci Dünya
Savaşı’nda birbirlerine karşı mücadele etmişlerdi. Almanya’nın izlediği
yayılımcı politika; Avrupa, Afrika ve Balkanlar’ı etkisi altına alırken,
Japonya’nın savaşa dahil olmasıyla Amerika ve Uzak Doğu da savaşın bir
parçası haline gelmişti.
Geniş bir coğrafyaya yayılan savaş, doğrudan savaşa girmeyen birçok
ülkeyi getirdiği yeni şartlarla etkilemiş, bu ülkelerden biri de Türkiye
olmuştu. Türkiye, savaşa girmemek için çok mücadele vermiş hem Müttefik
hem de Mihver Devletlerle ilişkilerini dostluk ortamında sürdürmüş, birini
diğerine tercih eder duruma düşmemişti. 1939 yılından 1942’ye kadar olan
süreçte savaşta Mihver Devletlerin üstünlüğü söz konusu iken ABD’nin
savaşa dahil olması ve Almanya’nın Stalingrad’da Sovyet Sosyalist
Cumhuriyetler Birliği’ne yenilmesiyle başlayan geri çekilişi üstünlüğün
Müttefik Devletlere geçmesine neden olmuştu.
Bu süreçte Almanya’nın kesin olarak yenilmesini isteyen Müttefik
Devletler, Türkiye’nin coğrafi konumunu kullanmak için onun savaşa
girmesini istemekte hatta bunun için ona baskı yapmaktaydı. Türkiye’nin
endişeye kapılmaması ve Müttefik Devletlere kapısını tam olarak
kapatmaması için yardımlar yaparak onun endişelerini gidermeye çalışan
vi
Müttefik Devletler, Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu, şartları ve
ihtiyaçlarını görüşmek üzere bir araya gelmek istemişlerdi. Türkiye, tarafsız
bir konumda olduğu için bu görüşmeye sıcak bakmamıştı ancak Amerikan
Başkanı Roosevelt’in araya girmesi ve Başbakan Churchill’in Türkiye’ye
sadece görüşmek için geldiğini bildirmesi üzerine Cumhurbaşkanı İsmet
İnönü görüşmeyi kabul etmişti. 30-31 Ocak 1943 tarihinde Adana’da bir
araya gelen ve oradan Mersin’in Yenice ilçesine geçen liderler, burada
Cumhurbaşkanlığı treni içerisinde, oldukça gizli bir şekilde, yanlarında
bulunan askeri ve siyasi kadrolarla iki gün boyunca görüşmelerde
bulunmuşlardı. Biz de bu görüşmeleri, görüşmelerde geçen konuları,
liderlerin beklentilerini ve Türkiye’ye yapılmasına karar verilen yardımları
anlatmaya çalıştık. Savaşın sonuna gelindiğinde yardımların hangi alanlarda,
ne oranda yapıldığını ve beklentilere cevap verip vermediğini İngiltere ve
Türkiye’de bulunan arşivlerden temin edilen kaynaklarlar ortaya koymaya
gayret ettik.

Birinci Dünya Savaşı sonrası mağlup devletlerin imzalamış oldukları
barış antlaşmaları dünyayı yeni bir savaşa sürüklemişti. Almanya ve
İtalya’nın başını çektiği Mihver Devletlere karşı İngiltere ve Fransa’nın
oluşturduğu Müttefik Devletler, 1 Eylül 1939 tarihinde başlayan İkinci Dünya
Savaşı’nda birbirlerine karşı mücadele etmişlerdi. Almanya’nın izlediği
yayılımcı politika; Avrupa, Afrika ve Balkanlar’ı etkisi altına alırken,
Japonya’nın savaşa dahil olmasıyla Amerika ve Uzak Doğu da savaşın bir
parçası haline gelmişti.
Geniş bir coğrafyaya yayılan savaş, doğrudan savaşa girmeyen birçok
ülkeyi getirdiği yeni şartlarla etkilemiş, bu ülkelerden biri de Türkiye
olmuştu. Türkiye, savaşa girmemek için çok mücadele vermiş hem Müttefik
hem de Mihver Devletlerle ilişkilerini dostluk ortamında sürdürmüş, birini
diğerine tercih eder duruma düşmemişti. 1939 yılından 1942’ye kadar olan
süreçte savaşta Mihver Devletlerin üstünlüğü söz konusu iken ABD’nin
savaşa dahil olması ve Almanya’nın Stalingrad’da Sovyet Sosyalist
Cumhuriyetler Birliği’ne yenilmesiyle başlayan geri çekilişi üstünlüğün
Müttefik Devletlere geçmesine neden olmuştu.
Bu süreçte Almanya’nın kesin olarak yenilmesini isteyen Müttefik
Devletler, Türkiye’nin coğrafi konumunu kullanmak için onun savaşa
girmesini istemekte hatta bunun için ona baskı yapmaktaydı. Türkiye’nin
endişeye kapılmaması ve Müttefik Devletlere kapısını tam olarak
kapatmaması için yardımlar yaparak onun endişelerini gidermeye çalışan 
vi
Müttefik Devletler, Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu, şartları ve
ihtiyaçlarını görüşmek üzere bir araya gelmek istemişlerdi. Türkiye, tarafsız
bir konumda olduğu için bu görüşmeye sıcak bakmamıştı ancak Amerikan
Başkanı Roosevelt’in araya girmesi ve Başbakan Churchill’in Türkiye’ye
sadece görüşmek için geldiğini bildirmesi üzerine Cumhurbaşkanı İsmet
İnönü görüşmeyi kabul etmişti. 30-31 Ocak 1943 tarihinde Adana’da bir
araya gelen ve oradan Mersin’in Yenice ilçesine geçen liderler, burada
Cumhurbaşkanlığı treni içerisinde, oldukça gizli bir şekilde, yanlarında
bulunan askeri ve siyasi kadrolarla iki gün boyunca görüşmelerde
bulunmuşlardı. Biz de bu görüşmeleri, görüşmelerde geçen konuları,
liderlerin beklentilerini ve Türkiye’ye yapılmasına karar verilen yardımları
anlatmaya çalıştık. Savaşın sonuna gelindiğinde yardımların hangi alanlarda,
ne oranda yapıldığını ve beklentilere cevap verip vermediğini İngiltere ve
Türkiye’de bulunan arşivlerden temin edilen kaynaklarlar ortaya koymaya
gayret ettik.

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Fatih YEŞİL

“İstanbul Önlerinde Bir İngiliz Filosu: Uluslararası Bir Krizin Siyasi ve Askeri Anatomisi”

Nizam-ı Kadim den Nizam-ı Cedid e III. Selim ve Dönemi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

61 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...