Dede Korkut Kitabı ve Manghol-Un Niuça Tobça’an [İki Metnin Benzerlikleri Üzerine Bir İnceleme]

Makale Türkçe Tarih× Edebiyat×

Künye:

Yazarlar:

F. Gülay MİRZAOĞLU

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2006

Yayınlandığı Eser:

Türkbilig Türkoloji Araştırmaları

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

149-163

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://www.turkbilig.com/pdf/200611-265.pdf

Operatör:

Kaan Yılmaz

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

Bu makalede, Türk ve Moğol kavimlerinin abidevi eserleri “Dede Korkut Kitabı” ve “Manghol-un Niuça Tobça’an (Moğolların Gizli Tarihi)” arasındaki dikkat çekici bazı benzerlikler ele alınmakta ve böylece Türk ve Moğol kültürü arasındaki ortak özellikler ortaya konulmaktadır. Söz konusu iki eserde, olayların hikâye edilişi, kahramanlar, anlatım stili, olayların tasviri, tarihi olayların bir kahramanın hayat hikâyesi bağlamında anlatılması, kahramanın ve ona eşlik edenlerin benzer sahnelerde benzer biçimlerde ve benzer kalıplar içinde konuşturulması metinlerin müşterek özellikleridir. Sözü edilen iki eserde, metinler, kurgusal ve yapısal açıdan benzerlikler yanında, hikâyelerin icracıları, dinleyici çevreleri ve ortaya çıkış bağlamları açısından da dikkat çekici benzerlikler taşırlar. Oğuzların bilge kişisi Korkut Ata, hanlarhanı meclisinde Oğuz kahramanlarının hayat hikâyelerini hanlar, alperenler dinlesin diye anlatır. Aynı şekilde, Manghol-un NiuçaTobça’an, kurultay sırasında Kağan’ın çevresinde toplanmış hanlar, beyler dinlesin diye anlatılır. Hikâyelerin benzer şartlar altında yaratılması/anlatılması, aynı zamanda onların her iki toplumda da benzer toplumsal işlevleri yerine getirdiklerini gösterir ki, bu işlevlerden başlıcası, sonraki kuşaklara (sözel) tarih bilincini kazandırmaktır. Sonuç olarak, iki eserde yer alan metinlerin bir çok yönden önemli benzerlikler göstermesi olgusu, Avrasya üzerinde yaşayan Türk ve Moğol kavimlerinin tarih boyunca müşterek bir medeniyeti ve edebi yaratıcılık ortamını paylaşmalarından kaynaklanır.

Tayfun Demirhan

“Türk Mitolojisi Kaynakçası”.

277 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

2602 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Bu eserin yaptığı atıf bulunmuyor.

Osman Karatay , Serkan ACAR

Doğu Avrupa Türk Tarihi

İstanbul, 2013, Kitabevi Yayınlar.

Kitap Türkçe Antropoloji Tarih Folklor

Bu Kitap

226 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...