Osmanlı Sanayisindeki Vergi Muafiyetleri

Makale Türkçe Tarih× Osmanlı×

Künye:

Yazarlar:

Fatih Damlıbağ

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2014

Yayınlandığı Eser:

Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi

Cilt:

Sayı:

Sayfa Aralığı:

65-88

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1946/20371.pdf

Operatör:

Kaan Yılmaz

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

Osmanlı Devleti Tanzimat sonrası dönemde, ekonomiye olan
bakışını değiştirmiştir. Artık mali kaygıların yanında, iktisadi düşünceler
de dikkate alınmaya başlanmıştır. Devlet bu amaçla ülkenin sanayii
altyapısını geliştirmeye çalışmıştır. Sanayileşme yolunda harcanan geniş
bütçe ve gösterilen önemli çabalara rağmen, bu hedef için bazı sorunlar
ortaya çıkmıştır. Bunlara ilaveten dönemde devlet, bazı savaşlara
girmiştir. Savaşlar sebebiyle ülke hazinesi, sanayi finansmanında büyük
güçlüklerle karşılaşmıştır. Bu durum karşısında 1880’lerden itibaren,
Osmanlı sanayileşmesinde özel sektörün yeri ve önemi artmaya
başlamıştır. Devlet sanayileşme yolundaki iki önemli sorun olan, teknoloji
transferi ve hammadde alanlarında girişimcilere çeşitli muafiyetler
tanımıştır. Bunun haricinde girişimciler, ilave vergi ayrıcalıklarıyla da
desteklenmiştir. Fakat zaman içinde ortaya bazı suistimaller çıkmıştır. Bu
durum sebebiyle, devlet bazı denetim mekanizmalarına sahip olmak
ihtiyacını hissetmiştir. Gelişmiş teknolojinin ülke içerisine getirilmesi için,
Sanayi İdaresi teknoloji transferi alanındaki talepleri incelemeye
başlamıştır. Osmanlı Devleti sadece dönemin en ileri teknolojisi olan
buhar gücünü desteklemektedir. Vergi muafiyeti bu teknolojiye sahip
makinelere tanınmıştır. Diğer önemli sorun olan hammadde içinse, vergi
iadesi yöntemi uygulanmıştır. Bu yöntemin amacı verilen ayrıcalıkların
ticaret için değil de, üretim amaçlı kullanıldığının kontrolüdür. Kısacası
Osmanlı Devleti, modern teknolojiyi kullanarak üretim yapan
girişimcileri desteklemeyi ilke edinmiştir.