Tanzimat Dönemi Sonrası Şer‛iyye Sicil Defterlerinin Muhteva ve Diplomatik Açıdan Tahlili

Tanzimat Dönemi Sonrası Şer‛iyye Sicil Defterlerinin Muhteva ve Diplomatik Açıdan Tahlili

Makale Türkçe Yeni Çağ× Yakın Çağ× Tarih× Genel Türk× Hukuk× Kafkasya× Osmanlı× Anadolu×

Künye:

Yazarlar:

Muhammed CEYHAN

Emeği Geçenler:

Yayın Yılı:

2011

Yayınlandığı Eser:

Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi

Cilt:

Sayı:

29

Sayfa Aralığı:

İçerik Dosyası:

İndirmek için tıklayınız

Web adresi:

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1682/17937.pdf

Operatör:

Güncelleyen:

Özet:

Osmanlı adlî teşkilatının temel taşı olan kadılar; bulundukları yerin
hâkimi, belediye başkanı, emniyet âmiri, mülkî âmiri ve halkın her
konuda müracaat edebileceği sosyal güvenlik makamı idi. Kadıların
tutmuş olduğu ve Osmanlı siyasî, iktisadî, askerî, hukukî ve içtimaî
hayatının aydınlatılmasında önemli bir kaynak serisi olan şer‛iyye sicil
defterleri; Osmanlı Devleti’nin kurumsal bünyesinde zaman içinde
meydana gelen değişim ve dönüşüme paralel olarak muhteva ve
diplomatik açıdan bazı değişiklikler geçirmiştir. Tanzimat dönemi ile
birçok kurum ve müessese ya revizyona uğramış ya da yeni oluşmuştur.
Bu sebeple Tanzimat döneminde kadıların birçok yetkisi başka
memurlarca ve kurumlarca paylaşılmıştır. Özellikle, Osmanlı hukukunun
yanında Batı usulü hukukun benimsenmesi ve Şer‛iyye mahkemelerinin
yanı sıra Nizamiyye mahkemelerinin vücut bulması klasik şer‛iyye
sicillerinin içeriğinde ve belge türlerinde değişime sebep olmuştur.
Söz konusu çalışmamızda Osmanlı tarihi açısından önemli bir
kaynak serisi olarak zikrettiğimiz şer‛iyye sicillerinin muhteva ve
diplomatik açıdan geçirdiği değişimi ve dönüşümü yansıtmak ve böylece
Tanzimat sonrası dönem için, ilgili kaynak serileri üzerinde yapılacak yeni
çalışmalara ışık tutmak amaçlanmıştır.

Osmanlı adlî teşkilatının temel taşı olan kadılar; bulundukları yerin 
hâkimi, belediye başkanı, emniyet âmiri, mülkî âmiri ve halkın her 
konuda müracaat edebileceği sosyal güvenlik makamı  idi. Kadıların 
tutmuş olduğu ve Osmanlı siyasî, iktisadî, askerî,  hukukî ve içtimaî 
hayatının aydınlatılmasında önemli bir kaynak serisi olan şer‛iyye sicil 
defterleri; Osmanlı Devleti’nin kurumsal bünyesinde zaman içinde 
meydana gelen değişim ve dönüşüme paralel olarak muhteva ve 
diplomatik açıdan bazı değişiklikler geçirmiştir. Tanzimat dönemi ile 
birçok kurum ve müessese ya revizyona uğramış ya da yeni oluşmuştur. 
Bu sebeple Tanzimat döneminde kadıların birçok yetkisi başka 
memurlarca ve kurumlarca paylaşılmıştır. Özellikle, Osmanlı hukukunun 
yanında Batı usulü hukukun benimsenmesi ve Şer‛iyye mahkemelerinin 
yanı sıra Nizamiyye mahkemelerinin vücut bulması klasik şer‛iyye 
sicillerinin içeriğinde ve belge türlerinde değişime sebep olmuştur. 
 Söz konusu çalışmamızda Osmanlı tarihi açısından önemli bir 
kaynak serisi olarak zikrettiğimiz şer‛iyye sicillerinin muhteva ve 
diplomatik açıdan geçirdiği değişimi ve dönüşümü yansıtmak ve böylece 
Tanzimat sonrası dönem için, ilgili kaynak serileri üzerinde yapılacak yeni 
çalışmalara ışık tutmak amaçlanmıştır.

Mustafa Naci Dokumacı

“Şer'iyye Sicilleri ve Kaçak Köleler ”.

353 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

45 kez

görüntülendi.

“Kadılık Kurumu Kaynakçası ”.

108 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

278 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Diplomatik Bilimi Bakımından XVI.-XVII. Yüzyıl Kadı Sicilleri ve Bu Sicillerin Đhtiva Ettiği Belge Türlerinin Form Özellikleri ve Gelişimi

, 2009, DOKTORA.

Tez Türkçe Tarih

Bu Tez

66 kez

görüntülendi.

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

Osmanlı Devleti'nde İlmiye Teşkilatı

Ankara, 1963, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

30 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri 1840 - 1880

Ankara, 2000, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

28 kez

görüntülendi.

“Tanzimat Döneminde Belgelerin Şekil, Dil ve Muhteva Yönünden Geçirdiği Bazı Değişiklikler, 1839-1856”

Osmanlı Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

24 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

“Osmanlı Kançılaryasında Reform: Tanzimat Devri Osmanlı Diplomatikasının Bazı Yönleri”

Tarih Boyunca Paleografya ve Diplomatik Semineri (30 Nisan-2 Mayıs 1986)-Bildiriler.

Makale Türkçe

Bu Makale

14 kez

görüntülendi.

Ahmed Akgündüz

“Osmanlı Kanunnâmeleri: Doğuşu, Çeşitleri ve Tarihi Seyrİ”

Türkler.

Makale

Bu Makale

12 kez

görüntülendi.

Ankara’nın 1 Numaralı Şer’iyye Sicili

Ankara, 1958, Türk Tarih Kurumu Basımevi.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

11 kez

görüntülendi.

Tanzimat Devrinde Osmanlı’da yargı reformu

ESKİŞEHİR, 2004, Anadolu Üniv. Edebiyat Fak..

Kitap Türkçe Kaynak Yayını Osmanlı

Bu Kitap

15 kez

görüntülendi.

Ahmed Akgündüz

“Islâm Hukukunun Osmanlı Devleti’nde Tatbiki: Şer‘iyye Mahkemeleri ve Şer‘iyye Sicilleri”

Türkler.

Makale Türkçe Yakın Çağ Tarih Hukuk Osmanlı

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Ekrem Buğra Ekinci

“Osmanlı Hukukunda Mahkeme Kararlarının Kontrolü (Klasik Devir)”

Belleten.

Makale Türkçe

Bu Makale

28 kez

görüntülendi.

Bahadır APAYDIN

Kapitülasyonların Osmanlı-Türk Adli ve Đdari Modernleşmesine Etkisi

Ankara, 2010, Adalet Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Hukuk

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Mehmet Ali AYDIN

“Osmanlı Hukukunun Genel Yapısı ve İşleyiş”

Türkler.

Makale Türkçe Yeni Çağ Tarih Hukuk Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Talat Mümtaz YAMAN

“Şer'i Mahkeme Sicilleri”

Ülkü.

Makale Türkçe

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

“Kadı: Osmanlı Kadısı”

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Tarih Hukuk

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Gülnihal BOZKURT

Batı Hukukunun Türkiye'de Benimsenmesi Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyeti'ne Resepsiyon Süreci (1839-1939)

Ankara, 1996, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe Türkiye Cumhuriyeti

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Ekrem Buğra Ekinci

Osmanlı Mahkemeleri

İstanbul, 2004, Arı Sanat Yayınevi.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Ayşe Nükhet ADIYEKE , Nuri ADIYEKE

Fethinden Kaybına Girit

İstnbul, 2007, Babıali Kültür Yayıncılık.

Kitap Türkçe Tarih Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Mübahat S. Kütükoğlu

Osmanlı Belgelerinin Dili: Diplomatik

İstanbul, 1998, Kubbealtı Neşriyat.

Kitap Türkçe 13. yy Tarih 20. yy Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Hırsova Kâza Deâvî Meclisi Tutanakları

Eskişehir, 2002, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilatında Reform (1836- 1856)

Istanbul, 2006, Eren Yayıncılık.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...