Lozan' ın getirdiği statü ve Türkiye' de azınlıkların durumu (1923-1974)

Tez Türkçe Tarih× Siyaset×

Künye:

Yazarlar:

Halil ŞİMŞEK

Ekle

Danışmanlar:

Mehmet Derviş KILINÇKAYA Hacattepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü

Ekle

Yayın Yılı:

2006

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

DOKTORA

Kurum:

Hacettepe Üniversitesi

Bölüm:

Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü / Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Tayfun Demirhan

Güncelleyen:

Tayfun Demirhan

Özet:

Bu çalışma, bir bakıma Osmanlı Devleti'nin dağılma sürecinde, Batılı büyük devletlerin kendi çıkarlarını hayata geçirebilmek amacıyla bir araç olarak kullanmak üzere ortaya attıkları azınlıklar sorununun 19. yüzyılın ortalarından itibaren izlediği seyir çerçevesinde şekillenen bir devlet-vatandaş ilişkisinin tarihi açıdan incelenmesidir. Avrupa'daki milliyetçilik akımlarının Osmanlı ülkesine ve toplumuna sızması kurgulanmış politikalar aracılığıyla olmuştur ve Batı Avrupa'daki seyirden farklı bir gelişme çizgisi izlemiştir. Çalışmada sorunun teorik boyutlarından ziyade siyasal gelişme çizgisinin Osmanlı ?millet sistemi? üzerindeki tesirleri üzerinde durulmuştur. Tanzimat Fermanıyla başlayan yenileşme sürecinin ?gayrimüslim Osmanlılar?ın hayatında ortaya çıkardığı değişim, gerek bunların devletle gerekse birbirleriyle olan ilişkileri çerçevesinde değerlendirilmiştir. II. Meşrutiyet dönemini, karakteri itibarıyla Osmanlı devletinin tasfiyesi ve yeni bir devletin ortaya çıkması sürecinde rol oynayacak seçkin kadroların oluştuğu bir dönem olarak tanımlamak mümkündür. Dolayısıyla, bu seçkinlerin değerler dünyasını oluşturan gelişmelerin, onların daha sonraki olaylar karşısındaki tavır alışlarını da etkilemiş olması tabiidir. Bu sebeple Lozan'da Azınlıklarla ilgili Türk tezinin şekillenmesinde II. Meşrutiyet dönemi olaylarının tesirinin anlaşılması çalışma için bir başlangıç noktası oluşturmaktadır. Yedi bölümden oluşan çalışmanın Giriş bölümünde araştırmanın kapsamı, genel durum değerlendirmesi, yaklaşım ve maksatlar hakkında bilgi verilmiştir. zleyen birinci bölümde ise Meşrutiyet'in ilanından Balkan savaşlarına uzanan gelişmeler, gayrimüslimlerle ilgisi çerçevesinde toplumsal, hukuksal ve ekonomik yönleriyle verilmeye çalışılmıştır. kinci bölümde I. Dünya Savaşı yıllarındaki ayrışma ve her bir cemaatin savaş yıllarındaki tutumları ayrı ayrı verilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde Mütareke ve Milli Mücadele yıllarında gayrimüslimlerin faaliyetleri cemaatler ve bölgeler bazında irdelenmiş ve bu suretle Lozan'da savunulan Türk Tezi'nin dayanakları ve o günün toplumsal psikolojisi açıklanmaya çalışılmıştır. Dördüncü bölüm, Lozan Barış Konferansı sürecinde azınlık tartışmalarını ele almakta ve yukarıda anılan gelişmelerin anlaşma metnine etkileri ortaya konulmaktadır. Lozan'da belirlenen statüyle Sevr tasarısındaki azınlık hükümlerinin karşılaştırılması yer almaktadır. Ayrıca azınlık olarak tanımlanan gayrimüslim cemaatlerin Lozan Barış Andlaşmasının 42. maddesinde tanınan haklardan feragatleri çerçevesinde bu cemaatlerin yeni statülerini nasıl algıladıkları konusu üzerinde de durulmuştur. Beşinci bölüm, Lozan'a ek Sözleşme ve Protokol ile belirlenen Türk Yunan nüfus mübadelesi ve azınlıklara etkisi üzerinde durulmuştur. zleyen altıncı bölümde Tek Parti Döneminde azınlıkların konum ve statülerini etkileyen düzenleme ve olaylar aktarılmaya çalışılmıştır. Yedinci bölüm ise çok partili siyasal hayatta azınlıklar ile bir dönüm noktası olan Kıbrıs Barış Harekâtına uzanan süreçte yaşanan olaylar incelenmiştir.