Gazateci, Siyasetçi ve Fikir Adamı Olarak Hüseyin Cahit Yalçın

Tez Türkçe Tarih× Biyografi - Otobiyografi ×

Künye:

Yazarlar:

Hilmi BENGİ

Ekle

Danışmanlar:

Oğuz AYTEPE Hacattepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü

Ekle

Yayın Yılı:

1998

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

DOKTORA

Kurum:

Hacettepe Üniversitesi

Bölüm:

Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Tayfun Demirhan

Güncelleyen:

Gamze Ertuğrul

Özet:

1875 yılında Balıkesir'de doğan Hüseyin Cahit Yalçın, daha çocuk yaşta okumaya, yazmaya, siyasete ilgi duymuş, oniki yaşında bir roman denemesinde bulunmuş, onaltı yaşında tik romanı Nadide'yi yayınlamıştır. Mülkiye Mektebi'ni bitiren Hüseyin Cahit, Serret-i Fünun'da yazdığı edebiyat eleştirileri ve hikayelerle Edebiyat-ı Cedide akımı içinde yer almış, uzun yıllar Tanin gazetesini çıkarmıştır. Hüseyin Cahit'in kavgacı ve mücadeleci kimliği Tanin'de öne çıkmış, batılı anlamda hür bir ortamın gerçekleşmesi için görüşlerini kinci bir üslupla da olsa ifade etmekten çekinmemiştir. Yazar, kavgacı üslubu ve mücadeleci kişiliği yüzünden zaman zaman sıkıntılar yaşamıştır. 31 Mart olaylarında, ayaklanmacıların boy hedefi olan Hüseyin Cahit, ölümden kurtulmuş, çareyi yurt dışına kaçmakta bulmuştur. Ancak Harekat Ordusu'nun duruma egemen olmasıyla yurda dönebilen Hüseyin Cahit, mücadelesini kaldığı yerden sürdürmüştür. İttihat ve Terakki listesinden İstanbul mebusu seçilerek Osmanlı Meclis-i Mebusanı'na giren Hüseyin Cahit, üç dönem sürdürdüğü parlamenterliği sırasında Meclis Başkanvekilliği görevinde bulunmuştur. Hüseyin Cahit, İttihat ve Terakki' nin ülke yönetiminde egemen olduğu zaman bile dostlarını kırmak pahasına eleştirilerden vazgeçmemiştir. İttihatçı iktidar Almanların yanında Birinci Dünya Savaşma katılırken o, savaşa karşı çıkmış ve İngiliz yanlısı bir tutum izlemiş; ancak, Mütarekeden sonra İngilizler tarafından Malta'ya sürgün gönderilmekten kurtulamamıştır. Malta'daki sürgün hayatı ve sonrasında bulunduğu Avrupa'da "Oğlumun Kütüphanesi" adını verdiği çeviri çalışmaları ile Türk fikir hayatına önemli katkılarda bulunmuştur. Hüseyin Cahit Yalçm, İstanbul'a döndükten sonra tekrar çıkardığı Tanin'de Ankara hükümetine destek verecek yerde onu eleştirme yolunu seçmiş; hilafetin kaldırılması girişimine karşı tutumu yüzünden ve sonrasında Ankara hükümetine karşı organizasyonlar içinde yer almaktan dolayı İstiklal Mahkemelerinde 3 kez yargılanmış, ikisinden beraat ederken, birinde ömür boyu sürgün cezasına çarptırılmıştır. İnfaz yasasındaki değişiklikten yararlanarak sürgünden kurtulan Hüseyin Cahit, ekonomik sıkıntılar çekmiş, bu arada iç politikaya girmemeye özen göstermiş, tek başına çıkardığı Fikir Hareketleri dergisindeki yazı ve çevirilerle batılı anlamda demokrasiyi savunmuş ve totaliter rejimlere, özellikle faşizm ve komünizme karşı düşünce bazında mücadeleler vermiştir. Atatürk'ün ölümünden sonra İsmet İnönü'nün davetiyle CHP'den milletvekili seçilen Hüseyin Cahit, TBMM'de S dönem parlamenterlik yapmıştır. Hüseyin Cahit, milletvekilliği sırasında da yazı hayatını sürdürmüş, Tanin' i son kez çıkarmış, Tanin kapandıktan sonra da CHP'nin yayın organı Ulus'ta başyazarlık yapmıştır. Bu dönemde daha çok dış politikaya ilişkin yazılar yazan Hüseyin Cahit, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyasma karşı ağır eleştiriler yapmış, İngiliz yanlısı bir tutum izlemiştir. Bu arada, CHP milletvekili ve CHP'nin yayın organı Ulus Başyazarı III olarak muhalefet ve iktidar dönemlerinde DP'ye karşı şiddetli eleştirilerde bulunmuştur. Bu yüzden 1954 yılında 79 yaşında iken, iki yılı aşan hapis cezasına çarptırılmış ancak üçbuçuk aylık mahkumiyetin ardından bu cezası yaşlılık ve sağlık gerekçeleri ile Bakanlar Kurulu 'nca affedilmiştir. Osmanlı Meclis-i Mebusanı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi' nde uzun süren parlamenterliğine rağmen Hüseyin Cahit, yazı yazmadaki kabiliyetini politikacılıkta gösterememiştir. Bununla birlikte adı iki kez Cumhurbaşkanlığı için telâffuz edilmiş ama bu düşüncelerden kamuoyuna bile açıklanmadan vazgeçilmiştir. Sert üslûbuna karşılık özel hayatında oldukça sakin olan Hüseyin Cahit, kavgacı kişiliği ve yalnızlığı sevmesi yüzünden çok yakınındaki bir iki kişi dışında fazla dostu olmayan bir kişidir. Bununla birlikte o çalışkanlığı, üretkenliği ve özgürlük mücadelesi ile muhaliflerinin bile takdirini kazanmıştır. Liberal, batı yanlısı, özgürlükçü ve demokrat kişiliği, totaliter düşüncelere karşı mücadelesiyle Türk fikir, siyaset, basın ve edebiyat hayatında önemli bir yere sahip olan Hüseyin Cahit Yalçın, 18 Ekim 1957'de seçim kampanyası sırasında hayatını kaybetmiştir. Hüseyin Cahit'in 70 dolayında özgün ve çeviri eseri bulunmaktadır. Bu çalışmada ağırlıklı olarak, Hüseyin Cahit Yalçın' in gazeteci, fikir adamı ve politikacı kimliği irdelenmiştir.