Kırgız Şecerelerine Göre Türk Boyları

Tez Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Timurlan Omorov

Ekle

Danışmanlar:

Orhan Üçler BULDUK

Ekle

Yayın Yılı:

2008

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

MASTER

Kurum:

Ankara Üniversitesi

Bölüm:

Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı / Genel Türk Tarihi Bilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Kübra Selen Yılmaz

Güncelleyen:

Kübra Selen Yılmaz

Özet:

Tüm Türk boyları Avrupa ve Asya kıtalarının büyük devletleri arasında sosyal,ekonomik ve kültürel bir köprü oluşturmakla beraber zamanında de güçlü ülkelerioluşturmuşlardı. Tarihin belli aşamalarında, bu günkü dünya toprakları üzerinde çeşitlidevletler varolagelmiş ve bu devletlerin kültürel birikimleri modern Kırgızistan, Özbekistan,Kazakistan Cumhriyetlerine aktarılmıştır.Kırgızlar, Özbekler, Kazaklar Orta Asya'nın en hakiki Türk boylarındandır. Buradabelirte gideceğimiz önemli konu de Kırgızlar, Kazaklar, Özbekler milli birlik adı olarak `Kırgız, Özbek, Kazak' etnonimini kabullenmişlerdir. Türk boylarının yerleştiği topraklarıoldukça geniştir ve boylar de değişik bölgelere dağılmıştı. Çok eski zamanlardan beri tümTürk boyları kültürel gelişimlerinde silinmez izler bırakarak birçok tarihi olaya sahneolmuştur.Kırgız isminin tarihi kaynaklarda yazı şeklinde geçmesi hakikaten ta eski devirlerekadar gitmektedir.Bunun de net bir şekilde ispatlamanın yolu de,büyük Hunİmparatorluğunun Shan-yü'sü Mo-tun (Mete) zamanında zikredilmesi. M. Ö.99'da iki Çinligeneral Li Ling ve Wei Lü, Çin'deki Han hanedanından kaçıp Hunlara sığındıkları zaman,Hunlar bu generallerden Wei Lü'yü Ting-Ling'ler üzerine, Li Ling'i ise Kırgızlar üzerineidareci tayin edildikleri kaynaklarda net bir şekilde belirtilmişti.Bunlar de Hun hanedanlığızamanındaki Kırgız isminin geçmesinin net bir ispatıdır. Kırgız isminin kaynaklardageçmesinin net bir kaynağın belirtirsek o de budur, 572 yılında Mukan Kağan ölünce onunyas törenine katılan kavimler arasında Kırgızlar da vardı. Bu hakkında bilgiler OrhunAbidelerinde net şekilde sunulmaktadır.Kırgızların eski tarihlerde bayrak kaldırarak devlet kurdukları, hakikaten net birşekilde belirtilmektedir. Biz de bunu belirtirsek 840 yılında Uygur kağanı Ha-so'nunyenilmesiyle Kırgızların bağımsızlığın belirterek bayrağın kaldırması. Kırgızlar, yaklaşık birasır süren Büyük Uygur Kağanlığına son vererek Ötüken bölgesini ele geçirdiler.Kırgız isminin tarihi kaynaklarda net bir şekilde belirtilmesi hakkında Çinkaynakların dışında Türkçe yazılı kitabelerde de Kırgız adı defalarca kaydedilmiştir. 731yılında Kül Teğin öldüğü zaman cenazesine Kırgızlardan Tarduş İnançu Çor gelmişti. Buzamanda de Tarduş İnançu Çor'un Kırgızların lideri olduğunu belirte biliriz.Yukarıda belirtiğimiz gibi boylar halinde yaşamak, ya da boy organizasyonları halindeçeşitli siyasi kuruluşlar meydana getirmek, İslam Öncesi Türk Tarihinin en karakteristiközelliklerinden biridir. İslamiyetin kabulünden günümüze kadar geniş bir coğrafyada hala boyhayatını yaşayan değişik Türk grupları varlığını sürdürmektedir.Kırgızlarda, Kazaklarda, Özbeklerde geçen bazı boyların tarihi ta eskilere kadardayanmaktadır. Burada de belirte gideceğimiz konu de Kırgızların, Kazakların, Özbeklerinboy oluşumundan kurulduğu kaynaklar neticesinde belirtilmektedir. Hatta bu üç milletiniçinde bulunan boyların isimleri ta eski tarihe kadar gitmekle beraber günümüzde deyaşanmaktadır.Günümüzdeki Kırgızlarda, Kazaklarda, Özbeklerde bulunan boylar hakkında bilgilerbize çoğunlukta şecereler yardımıyla ulaşmaktadır. Boylar hakkında bilgiler yazılanşecereler oldukça rol oynamaktadır.Burada de belirteceğimiz konulardan de bu üç millettebulunan boyların isimlerinin ta eskilere kadar gitmesi hem de bu üç millet içindeki bazı aynıveya benzer boyların bulunması. Örneğin burada de biz sırasıyla belirtirsek onlar deaşağıdakiler.Kıpçak-Bu boy de Kırgızlarda İçkilik boyunda önemli sahada yer almaktadır, hattaSola Giren Boylarda Kıtan boyunun içindeki Üst Tamga içinde de bulunmaktadır. Kıpçakboyu Özbek boylarının içinde önemli rolü almaktadır. Kıpçak boyları 1391 ve 1395 yıllarıOsman Bahadır önderliğinde, Timur Kağan yönetimiyle Toktamış'a karşı olan savaştaenercili katılmışlar idi.Burada belirttiğimiz bilgilere ek olarak Abuhayır Han'ın yönetiminde ve bu han'agüvenliğini gösteren ve sonradan de Şeybani Han'a güvenli askerliğini yapan Türk boylarıniçinde Kıpçak boyu de önemli yeri almıştı. Kazak Türklerin içinde bulunan Kıpçak boylarınbelirtirsek, Kıpçak boyu de burada Orta Cüz içinde bulunmaktadır. Buradaki Kıpçaklar dadört büyük oymaktan ibaretti: Kök Murun, Küldenen, Buçay, Karabalık.Nayman boyu-Bu boy Kırgızlarda, Kazaklarda ve Özbeklerde de bulunmaktadır. Buboyun yerleşme şeklin belirtirsek onlar de aşağıdakiler. Nayman Kırgızlarda içkilik boyunagirmektedir. Hatta bu içkilik boyun içindeki Kandı boyunda Kandınayman diye geçmektedir.Nayman boyu de içerisinden değişik parçalara ayrılmaktadır. Bizim bunları buradabelirtmemize gerek yok herhalde. Çünkü yukarda geniş şeklinde belirtilmişti.Nayman boyu Özbek Türklerinin içinde de oldukça önemli rolü almışlardı. Timurdevrinde buna en yakın iş yürüten boyların biri olarak Nayman'lar belirtiliyor. Bu tarihlerdeNayman Boyun Emir Akbuğa yönetmekle Timur'un birkaç seferinde katıldığı belirtiliyor.Bu boy ismi Şeybani Han ordusunun içinde geçtiği bellidir. Kazak boylarının içinde geçenNayman boyu de Orta Cüzde bulunmaktadır. Nayman boyu da on iki oymağa ayrılıyordu:Akbora, Bularçi, Ters Damgalı, Törtovul, Kökcarlı, Ergenekti, Semiz Baganalı, Baltalı,Kazay, Sadır, Matay, Sarı Cumart. Kazak boylarıyla Kırgız boyları tamamen benzer şekildeüçe ayrılmıştı. Kırgız boyları Sağ-Sol-İçkilik, Kazak boyları de Uluu Cüz-Orta Cüz-KüçükCüz. Bu sistemi de ordu sistemi diye belirte biliriz.Kazak Türkleri çok eski devirlerden beri Orta Asya'da yaşamakta olan bazı Türkboyları ve siyasi gruplarının birlik oluşturmaları neticesinde ortaya çıkmıştır. Bu hakkındakibilgiler Kazak Türkleri şecerelerinde net bir şekilde hem de tarihi kaynaklarda açıktan açıkbelirtilmektedir. Özbek Türkleri-Özbek atı de belirtiğimiz şeklinde insan ismindengelmektedir. Türk boylarının bu isim altında toplanmasıdır. Boy sistemi günümüzdekiÖzbekistan cumhuriyetinde Kırgızistandaki, Kazakistandaki gibi yaşanmaktadır.Dünya haberlerinde tarihlerinde tam olarak belli olduğu gibi Avrupanın Osmanlıİmparatorluğun paylaşmak amacıyla saldırmalarıyla Ruslar, XVII. yüzyıldan itibarenTürkistana doğru ilerlemeye başlamışlardır. I. Petro Kara Deniz ve Baltık denizlerindenAvrupa'ya yol açarak, bütün Asya hanlıklarının `kapıları ile kilitlerini aralamıştır'.Buvakitlerde Ruslar Türkistanı parçalamanın kolay yolun de bulmuşlardı. Onların bu kolayyolu de bu bölgede bulunan kardeş halkı bir biriyle çekişme düğmesine basmak.Bu bölgelerde bulunan tüm Türk Boylarının-Milletinin mutlu yılları, komutan Timurdevrinde oldu, tarihinin bundan sonraki hiçbir döneminde Orta Asya'daki tüm Türk halkı, budönemdeki huzur ve mutluluğu yaşayamadı. Ancak ne olursa olsun, dışardan gelensöndürme politikaları tam olarak başarılı olamamıştır. Herşeye rağmen, Kazaklar, Kırgızlar,Özbekler dini, milli ve kültürel kimliklerini yaşatmayı ve muhafaza etmeyi başarmışla

Yağız Fatih Nazlıer

“Ankara Üniversitesi Tarih Bölümü Tez Kaynakçası”.

384 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

632 kez

görüntülendi.

Kübra Selen Yılmaz

“A.Ü. Tarih Bölümü Tez Kaynakçası”.

285 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

123 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Orhan Üçler BULDUK

“Oğuznamelere Göre Üçok-Bozok veya İç-Oğuz Dış-Oğuz Meselesi”

Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Orta Doğu Genel Türk Anadolu

Bu Makale

83 kez

görüntülendi.

Ebul Gazi BAHADIR HAN

Şecere-i Terakime (Türklerin Soy Kütüğü)

İstanbul, 1937, Tercüman.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya Genel Türk Anadolu

Bu Kitap

79 kez

görüntülendi.

Ahmet TAŞAĞIL

Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları (M.Ö. III-M.S. X Asır)

Ankara, 2004, Türk Tarih Kurumu Yayınları;.

Kitap Türkçe Tarih Uzak Doğu Orta Asya Türk

Bu Kitap

37 kez

görüntülendi.

Wilhelm BARTHOLD

Soçineniya

Moskova, 1963, .

Kitap Tarih

Bu Kitap

29 kez

görüntülendi.

Gülçin ÇANDARLIOĞLU

Ötüken Bölgesindeki Büyük Uygur Kağanlığı

İstanbul, 1972, DOKTORA.

Tez Türkçe Tarih Orta Asya

Bu Tez

18 kez

görüntülendi.

Willy BANG , Reşit Rahmeti Arat

Oğuz Kağan Destanı

İstanbul, 1936, Burhaneddin Basımevi.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Kitap

11 kez

görüntülendi.

Josef MARQUART

“Über des Volkstum der Komanen”

Osttürkische Dialektstudien.

Makale Almanca Tarih

Bu Makale

8 kez

görüntülendi.

Ahmet TEMİR

Moğolların Gizli Tarihi

Ankara, 1986, T.T.K. Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya Moğol

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Saadettin Yağmur GÖMEÇ

Tarihte ve Günümüzde Kırgız Türkleri

Ankara, 2002, Akçağ Yayınları.

Kitap Türkçe Eski Çağ Orta Asya Genel Türk

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

G. POTANIN

Oçerki severo-Zpadnoj Mongolii

S. Petersburg, 1883, Vyjpusk IV. Mateıialyj Etnografiçeskije.

Kitap Tarih Genel Türk Moğol

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Ludwig LIGETI

Bilinmeyen İç Asya

Ankara, 1986, Türk Dil Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Bahaeddin Ögel

Türk Mitolojisi

Ankara, 1989, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

Özbek Türkleri Tarihi

İstanbul, 1993, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ramazan ŞEŞEN

İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri

Ankara, 1985, TKAE Yay..

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk İslam

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Faruk Sümer

Oğuzlar (Türkmenler)

İstanbul, 1980, Ana Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

S. M. AHİNJANOV

Kıpçaki

Almatı, 1995, Nauka.

Kitap Türkçe Tarih Orta Doğu Genel Türk

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

N. N. KOZMİNA

İstorya

İrkutsk, 1926, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

A. Levşina

Opisaniye Kirgizı Kaysakskih ili Kirgiz Kazaçih Ordı i Stepey

S. Peterburg, 1832, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Taiıp Mola

Kırgızın ırkı

Bişkek, 1994, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Şeralı Mamırbayev

Kırgız Sancırası

Bişkek, 1994, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Musayev KENESBAY

İstorya Velikoy Kırgızskoy İmperi

Bişkek, 1999, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Poyarkov. O.

Karakırgızskiye legendı

Almatı, 1900, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

T.İ Sultanayev

Koçevıe plemeni Priarale XV-XVII veke

Moskva, 1982, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

Kazakların Uyanışı

Ankara, 2004, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Esenkul Törökan ulu

Kırgızdardın Kıskaça Sancırası

Bişkek, 1995, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

M, Tınışbayev

İstoriya Kazahskogo Naroda

Almatı, 1993, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Umar Uulu Turdubay

Kırgız Sancırası

Bişkek, 1991, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

M.İ Vinikov

‘Puteşevstviye po okrainam Russkoy Aziyi i zapiski o nih’

Moskva, 1868, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ç. Ç. Valihanov

Zapiski o Kırgızah

Frunze (Bişkek), 1956, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bilgehan Atsız GÖKDAĞ , Osman Karatay

Balkanlar El Kitabı

Ankara, 2006, Vadi Yay..

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Biró Borbála

Magyarország Történeti Topográfiája

Budapest, 2003, História Köyvtár.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

V. Gordon CHILDE

The Prehistory of European Society

london, 1958, Penguin Books.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Éva CSÁKI

Magyar Török Szótar

Budapest, 1977, Balassi Kiadó.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Gyula László

A Magyar Föld és a Magyar Nép Őstörténete

Budapest, 1999, Püski Kiadó.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

K. Kristiansen

Europe Before History

Cambridge, 1998, Cambridge Uni. Press.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

J. P. MALLORY

Hint Avrupalıların İzinde

Ankara, 2002, Dost Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

A.N BERNŞTAM

Oçerk İstorii Gunnov

Leningrad, 1951, .

Kitap Rusça

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Manas

Moscow, 1995, Y.Yeri Belli Değil.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ahmet CAFEROĞLU

Türk Kavimleri

İstanbul, 1988, Enderun Kitabevi.

Kitap Türkçe Orta Asya

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

S. N. Ryazantsev

Kirgiziya

, 1951, .

Kitap Rusça

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Orhan Üçler BULDUK

Hokand Hanlığı ve İbret’in Fergana Tarihi

Ankara, 2006, Berikan Yayınevi.

Kitap Türkçe Sosyal Bilimler Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Halife ALTAY

Anayurttan Anadolu’ya

Ankara, 1981, Kültür Bakanlığı Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Cıldız Asanbaeva

Kırgızistan’da Şecere ve Kırgız Tarihini İlk Yazanlar ve Onların Eserleri (1849-1949)

, 2005, MASTER.

Tez

Bu Tez

0 kez

görüntülendi.

S.M. ABRAMZON

Kirgizi i ih etnoogenetı i istoriçesko- kulturnıe svyazi

Leningrad, 1927, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

D. BANZAROV

Sobranie soçinenie

Moskova, 1955, .

Kitap Rusça

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Feyzullah BUDAK

Kazakistan’ın dünü, Bugünü, Yarını

Ankara, 1999, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

D. E. EREMEEV

Etnogenez Türk

Moskova, 1971, .

Kitap Rusça

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

B. Fedorov

Kırgızdardın ırkı cönündö oçerk

Bişkek, 1963, .

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bakıt İsakov

XIX ve XIX, Yüzyıllarda Sayak Uruusu’nun Sosyal Ekonomik Tarihi

, 2005, MASTER.

Tez

Bu Tez

0 kez

görüntülendi.

Oljabay Karatayev

Kırğızdardın Etno Madaniy Baylanıştardın Tarıhınan

Bişkek, 2003, .

Kitap Kırgızca

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

İbrahim Kafesoğlu

Türk Milli Kültürü

İstanbul, 2004, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Oktay Berber

Kalmuk İstilası ve Türk Dünyasına Etkileri

Ankara , 2014, DOKTORA.

Tez Türkçe Tarih Siyaset Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Tez

112 kez

görüntülendi.

Timurlan Omorov

Kırgızların Türkistan Hanlıkları İle İlişkileri: XV-XIX. YY Arası

Ankara, 2013, DOKTORA.

Tez Türkçe

Bu Tez

3 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...