The formations of the Kurdish Movement(s) 1908-1914: Exploring the footprints of Kurdish nationalism

Tez İngilizce Tarih× Siyaset×

Künye:

Yazarlar:

Gülseren Duman

Ekle

Danışmanlar:

Nadir ÖZBEK

Ekle

Yayın Yılı:

2010

Yayın Yeri:

İstanbul

Seviye:

MASTER

Kurum:

Boğaziçi Üniversitesi

Bölüm:

Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Zeynep Karakaş

Güncelleyen:

Tayfun Demirhan

Özet:

Bu tez, 1908'de Meşrutiyet'in yeniden ilânından, 1914'te I. Dünya Savaşı'nın başlangıcına kadar olan dönemdeki Kürt Hareketi (leri)'ni, heterojenliği ve çeşitliliğini vurgulayarak incelemekte ve Kürt Hareket(ler)inin dönemselleştirilmesini sorunsallaştırmaktadır. 1908 Devrimi Kürt aydınları arasında, diğer çağdaşlarında olduğu gibi, demokrasi, eşitlik, özgürlük ve hukukun üstünlüğüne dayalı bir rejimin başladığı izlenimini uyandırmıştır. Bu inançla, Kürt ilerigelen ailelerinden olan aydınlar, Kürt dilini, kültürünü ve tarihini canlandırmak için İstanbul'da birçok cemiyet kurmuşlardır, ki bunlardan ikisi bu tezin odaklandığı cemiyetlerdir. Bu cemiyetlerin dergileriyle birlikte arşiv belgeleri dönemin aydınlarının gündemlerini anlamak için kullanılmıştır. Devrimden sonraki ilk örgüt olan Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti 1908 yılında, İstanbul'da kurulmuştur. Bu cemiyet, 1908 devriminin akabinde kurulduğu için Kürt entelijensiyasının Kürt halkının gelişimi için sundukları programın yanısıra, bu tezde adlandırıldığı gibi dönemin ruhuna uygun olan `Osmanlı vatandaşlığı' için de gündem oluşturmuştur. Bu cemiyet çevresi, bir taraftan, yeni rejimin yereldeki Kürtler tarafından kabul edilmesini sağlamak için, ki bu hiç de kolay bir süreç olmamıştır, Kürt illerinde şubeler açarken, diğer taraftan Anadolu'da Ermenilerle Kürtler arasındaki ilişkilerin düzelmesi için İstanbul'daki bazı Ermeni örgütleriyle işbirliği yapmıştır. Bu tezin odaklandığı ikinci cemiyet ise 1912 yılında açılan Kürt Talebe Hêvî Cemiyeti'dir ve bu cemiyet, Kürt ulusal kimliğinin oluşumu için daha planlı bir program sunmuştur; bu oluşum dil, kültür, tarih ve tarihsel figürler üzerindeki vurgu gibi Kürtler arasında ortak bir bağ oluşturmayı amaçlayan bir dizi etkende açığa çıkmıştır. Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti ve Kürt Talebe Hêvî Cemiyeti arasında yapılacak olan bir söylem analizi, iki cemiyet arasındaki değişiklikleri sergilemektedir: `Osmanlı vatandaşlığı'ndan `Kürtçülüğe' giden bu söylemsel farklılığı bu çalışma, Kürt hareketinin dönemselleştirilmesi için oldukça önemli görmektedir. Bu incelemeye dayanarak bu tez, Kürt milliyetçiliğinin ilk nüvelerinin bu söylemsel farklılıkta incelenebileceğini ileri sürmektedir.

This thesis scrutinizes the Kurdish movement(s) between the re-proclamation of the constitutional regime in 1908 until the outbreak of First World War in 1914 and problematizes the periodization of Kurdish movement(s) with an emphasis on their heterogenity and diversity. The 1908 Revolution created an impression among the Kurdish intelligentsia, like their contemporaries in the Ottoman Empire that a regime based on democracy, equality, liberty and the rule of law had been inaugurated. With this belief Kurdish intellectuals, who came from Kurdish notable families, opened many organizations in Istanbul to revive Kurdish culture, language and history, upon two of which this study focused. The journals of these two organizations together with archival documents were utilized to understand the agendas of the Kurdish intellectuals of the era. The first organization after the revolution, Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti was opened in Istanbul in 1908. As this organization was founded immediately after the 1908 revolution, it depicts not only the program of Kurdish intellectuals for the development of Kurdish people, but also their agendas developed for ?Ottoman citizenry? as it is called in this study, which was appropriate to the atmosphere of the era. The circle of this organization one the one hand, by opening branches in Kurdish provinces worked for the reception of the new regime by the local Kurds, which was not a smooth process. On the other hand, they collaborated with some Armenian organizations in Istanbul to achieve a reconciliation between Kurds and Armenians in the Anatolia. The second main organization this study focuses on was opened in 1912 and proposed a more compact agenda for construction of a Kurdish national identity, which released in a set of parameters like emphasis on language, culture, history and historical figures as a way of creating a common bond among Kurds. Therefore a discursive analysis between the Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti and Kürd Talebe Hêvî Cemiyeti portrays the shifts between the two organizations; a discursive shift from ?Ottoman citizenry? to ?Kurdism,? which this study finds very important for the periodization of Kurdish Movement. Based on this analysis, this thesis argues that the first seeds of Kurdish nationalism can be traced in this discursive shift.

Bu tez, 1908'de Meşrutiyet'in yeniden ilânından, 1914'te I. Dünya Savaşı'nın başlangıcına kadar olan dönemdeki Kürt Hareketi (leri)'ni, heterojenliği ve çeşitliliğini vurgulayarak incelemekte ve Kürt Hareket(ler)inin dönemselleştirilmesini sorunsallaştırmaktadır. 1908 Devrimi Kürt aydınları arasında, diğer çağdaşlarında olduğu gibi, demokrasi, eşitlik, özgürlük ve hukukun üstünlüğüne dayalı bir rejimin başladığı izlenimini uyandırmıştır. Bu inançla, Kürt ilerigelen ailelerinden olan aydınlar, Kürt dilini, kültürünü ve tarihini canlandırmak için İstanbul'da birçok cemiyet kurmuşlardır, ki bunlardan ikisi bu tezin odaklandığı cemiyetlerdir. Bu cemiyetlerin dergileriyle birlikte arşiv belgeleri dönemin aydınlarının gündemlerini anlamak için kullanılmıştır. Devrimden sonraki ilk örgüt olan Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti 1908 yılında, İstanbul'da kurulmuştur. Bu cemiyet, 1908 devriminin akabinde kurulduğu için Kürt entelijensiyasının Kürt halkının gelişimi için sundukları programın yanısıra, bu tezde adlandırıldığı gibi dönemin ruhuna uygun olan `Osmanlı vatandaşlığı' için de gündem oluşturmuştur. Bu cemiyet çevresi, bir taraftan, yeni rejimin yereldeki Kürtler tarafından kabul edilmesini sağlamak için, ki bu hiç de kolay bir süreç olmamıştır, Kürt illerinde şubeler açarken, diğer taraftan Anadolu'da Ermenilerle Kürtler arasındaki ilişkilerin düzelmesi için İstanbul'daki bazı Ermeni örgütleriyle işbirliği yapmıştır. Bu tezin odaklandığı ikinci cemiyet ise 1912 yılında açılan Kürt Talebe Hêvî Cemiyeti'dir ve bu cemiyet, Kürt ulusal kimliğinin oluşumu için daha planlı bir program sunmuştur; bu oluşum dil, kültür, tarih ve tarihsel figürler üzerindeki vurgu gibi Kürtler arasında ortak bir bağ oluşturmayı amaçlayan bir dizi etkende açığa çıkmıştır. Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti ve Kürt Talebe Hêvî Cemiyeti arasında yapılacak olan bir söylem analizi, iki cemiyet arasındaki değişiklikleri sergilemektedir: `Osmanlı vatandaşlığı'ndan `Kürtçülüğe' giden bu söylemsel farklılığı bu çalışma, Kürt hareketinin dönemselleştirilmesi için oldukça önemli görmektedir. Bu incelemeye dayanarak bu tez, Kürt milliyetçiliğinin ilk nüvelerinin bu söylemsel farklılıkta incelenebileceğini ileri sürmektedir.  
 
This thesis scrutinizes the Kurdish movement(s) between the re-proclamation of the constitutional regime in 1908 until the outbreak of First World War in 1914 and problematizes the periodization of Kurdish movement(s) with an emphasis on their heterogenity and diversity. The 1908 Revolution created an impression among the Kurdish intelligentsia, like their contemporaries in the Ottoman Empire that a regime based on democracy, equality, liberty and the rule of law had been inaugurated. With this belief Kurdish intellectuals, who came from Kurdish notable families, opened many organizations in Istanbul to revive Kurdish culture, language and history, upon two of which this study focused. The journals of these two organizations together with archival documents were utilized to understand the agendas of the Kurdish intellectuals of the era. The first organization after the revolution, Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti was opened in Istanbul in 1908. As this organization was founded immediately after the 1908 revolution, it depicts not only the program of Kurdish intellectuals for the development of Kurdish people, but also their agendas developed for ?Ottoman citizenry? as it is called in this study, which was appropriate to the atmosphere of the era. The circle of this organization one the one hand, by opening branches in Kurdish provinces worked for the reception of the new regime by the local Kurds, which was not a smooth process. On the other hand, they collaborated with some Armenian organizations in Istanbul to achieve a reconciliation between Kurds and Armenians in the Anatolia. The second main organization this study focuses on was opened in 1912 and proposed a more compact agenda for construction of a Kurdish national identity, which released in a set of parameters like emphasis on language, culture, history and historical figures as a way of creating a common bond among Kurds. Therefore a discursive analysis between the Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti and Kürd Talebe Hêvî Cemiyeti portrays the shifts between the two organizations; a discursive shift from ?Ottoman citizenry? to ?Kurdism,? which this study finds very important for the periodization of Kurdish Movement. Based on this analysis, this thesis argues that the first seeds of Kurdish nationalism can be traced in this discursive shift.

Türkan Necefoğlu

“Ermeni Araştırmaları Kaynakçası”.

2865 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

53 kez

görüntülendi.

Zeynep Karakaş

“Kürt Tarihi Kaynakçası”.

363 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

91 kez

görüntülendi.

Ömer Sucu

“Modern Kürt Tarihi Kaynakçası ve Atıf Dizini”.

271 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

8 kez

görüntülendi.

Muhammed Uçar

“1926-1930 Ağrı İsyanı”.

160 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

24 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Selçuk Akşin SOMEL

“Osmanlı Reform Çağında Osmanlıcılık Düşüncesi (1839-1913)”

Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce - 1: Tanzimat ve Meşrutiyetin Birikimi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı 19. yy

Bu Makale

326 kez

görüntülendi.

M. Şükrü HANİOĞLU

Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi

İstanbul, 1981, Üçdal Neşriyat.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

218 kez

görüntülendi.

Rohat ALAKOM

Xoybun Örgütü ve Ağrı Ayaklanması

İstanbul, 1998, Avesta.

Kitap Türkçe Tarih 20. yy

Bu Kitap

125 kez

görüntülendi.

Benedict Anderson

Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması

Istanbul, 1993, Metis Yayınları.

Kitap Türkçe İngilizce

Bu Kitap

122 kez

görüntülendi.

Mehmet Malmîsanij

Cizira Botanlı Bedirhaniler

İstanbul, 2000, Avesta.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

80 kez

görüntülendi.

Gano SASUNİ

Kürt Ulusal Hareketleri ve 15. Yüzyıldan Günümüze Ermeni-Kürt İlişkileri

İstanbul, 1992, Med Yayıncılık.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset

Bu Kitap

48 kez

görüntülendi.

Martin van Bruinessen

Ağa, Şeyh, Devlet

İstanbul, Mayıs 2013, İletisim.

Kitap Türkçe Tarih Sosyoloji

Bu Kitap

19 kez

görüntülendi.

Füsun ÜSTEL

Türk Ocakları ( 1912-1931 ) : İmparatorluktan Ulus-Devlete Türk Milliyetçiliği

İstanbul, 1997, İletişim.

Kitap Türkçe Türkiye Cumhuriyeti 20. yy

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Wadie JWAIDEH

Kürt Milliyetçiliğinin Tarihi Kökenleri ve Gelişimi

İstanbul, 1999, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Orta Doğu

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Kadri Cemil Paşa

Doza Kürdistan, Kürdistan Davası, Kürt Milletinin 60 Yıllık Esaretten Kurtuluş Savaşı Hatıraları

Ankara, 1991, Öz-Ge Yay.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Naci KUTLAY

İttihad Terakki ve Kürtler

Ankara, 1992, Beybun Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Mehmet Malmîsanij

Diyarbekirli Cemilpaşazadeler ve Kürt Milliyetçiliği

İstanbul, 2004, Avesta.

Kitap Tarih

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Yücel DEMIREL

Dersim Mebusu Lütfi Fikri Bey’in Günlüğü “Daima Muhalefet”

İstanbul, 1991, Arma Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Massami ARAİ

Jön Türk Dönemi Türk Milliyetçiliği

İstanbul, 2007, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

M. Emin ZEKİ

Kürdistan Tarihi

İstanbul, 1992, Beybun Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Abbas VALİ

Kürt Milliyetçiliğinin Kökenleri

İstanbul, 2005, Avesta.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Hakan ÖZOĞLU

Osmanlı Devleti Ve Kürt Milliyetçiliği

İstanbul, 2005, Kitap Yayınevi.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Shahrzad Mojab

Devletsiz Ulusun Kadınları

İstanbul, 2005, Avesta Basın Yayın.

Kitap Türkçe Sosyoloji

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Edward William Charles Noel

Kürdistan 1919(Binbaşı Noel'in Günlüğü)

İstanbul, 2014, Avesta Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Aykut KANSU

1908 Devrimi

İstanbul, 1995, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Bülent BİLMEZ

“Modern ve Geleneksel Kolektif Kimlikler İle Osmanlı Vatandışlığı Arasında Osmanlı Aydını Üzerine Notlar”

Toplumsal Tarih Dergisi.

Makale Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Celile Celil

Kürt Aydınlanması

İstanbul, 2011, Avesta.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

M.Robert HICKOK , M. Şükrü HANİOĞLU

“Preparation for a Revolution: The Young Turks, 1902-1908”

International Journal of Middle East Studies.

Makale İngilizce

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Umut ÖZKIRIMLI

Theories of Nationalism: A Critical Introduction

ABD, 2010, Palgrave Macmillan.

Kitap İngilizce Sosyal Bilimler

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ali ÇANKAYA

Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler

Ankara , 1968, Mars Matbaası.

Kitap Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Rıdvan AKIN

Osmanlı İmparatorluğu'nun Dağılma Devri ve Türkçülük Hareketi 1908-1918

İstanbul, 2003, Der Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Ernest GELLNER

Nationalism

New York, 1997, New York University.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Robert Binkley

Realism and Nationalism

New York, 1935, Harper Brothers.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Celile Celil

XIX. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu'nda Kürtler

Ankara, 1992, Öz-Ge Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Naci KUTLAY

21. Yüzyıla Girerken Kürtler

İstanbul, 2011, Peri Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

M. Şükrü HANİOĞLU

Bir Siyasi Örgüt Olarak Osmanlı İttihad ve Terakki Cemiyeti ve Jön Türklük

İstanbul, 1986, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

İsmail GÖKDAŞ

Kürdistan Teali Cemiyeti

İstanbul, 1991, Doz Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Nazmi SEVGEN

Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Türk Beylikleri

Ankara, 1982, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.

Kitap Türkçe 12. yy Tarih 10. yy Genel Türk Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Türkiye’de etnik çatışma : İmparatorluktan Cumhuriyete

Istanbul, 2005, İletişim.

Kitap Türkçe Yakın Çağ Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

12 kez

görüntülendi.

David MACDOWALL

A Modern History of the Kurds

London, 1996, I. B. Tauris & Co Ltd..

Kitap İngilizce Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Hans-lukas KIESER

Iskalanmış Barış Doğu Vilayetleri’nde Misyonerlik, Etnik Kimlik ve Devlet 1839–1938

İstanbul, 2005, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Gökhan ÇETİNSAYA

Ottoman Administration of Iraq, 1890-1908

London, 2006, Routledge.

Kitap İngilizce Yeni Çağ Yakın Çağ Tarih Orta Asya Orta Doğu Osmanlı

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Chris Kutschera

Kürt Ulusal Hareketi

İstanbul, 2004, Avesta.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Füsun ÜSTEL

"Makbul Vatandaş"ın Peşinde II. Meşrutiyet'ten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi

İstanbul, 2014, İletişim.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Mehmet Malmîsanij

İlk Kürt Gazetesi Kurdıstan'ı Yayımlayan Abdurrahman Bedirhan (1868-1936)

İstanbul, 2011, Vate Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Roumen Daskalov

The Making of a Nation in the Balkans, Historiography of the Bulgarian Revival

New York, 2004, Central European University Press.

Kitap İngilizce Tarih Balkan 19. yy

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Tarık Zafer TUNAYA

Türkiye'de Siyasal Partiler

İstanbul, 1984, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

M. Hakan YAVUZ

“Arabs and Young Turks:Ottomanism,Arabism and Islamism in the Ottoman Empire,1908-1918”

New Perspectives on Turkey.

Makale İngilizce

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Mehmet Malmîsanij

Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti ve Gazetesi

İstanbul, 1999, Avesta.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...