Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisinden Milliyetçi Hareket Partisine tarihsel süreç, ideoloji ve politika (1960-1969)

Tez Türkçe Tarih× Siyaset×

Künye:

Yazarlar:

Ferit Salim SANLI

Ekle

Danışmanlar:

Yonca ANZERLİOĞLU

Ekle

Yayın Yılı:

2017

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

DOKTORA

Kurum:

Hacettepe Üniversitesi

Bölüm:

Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi Enstitüsü

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Tayfun Demirhan

Güncelleyen:

Tayfun Demirhan

Özet:

27 Mayıs 1960 askeri müdahalesi ile birlikte, iktidarı elinde bulunduran Demokrat Parti Hükümeti yerine darbeye iştirak eden subaylardan müteşekkil Milli Birlik Komitesi oluşturulmuştur. Başkanlığını Cemal Gürsel'in, "Başbakanlık Müsteşarlığı" görevini Alparslan Türkeş'in yürüttüğü Milli Birlik Komitesi, yaklaşık bir sene zarfında ülkeyi yönetirken, komite içerisinde fikri ihtilaflar meydana gelmiştir. Bu ihtilafların neticesinde, önce Türkeş "Başbakanlık Müsteşarlığı" görevinden alınmış daha sonra ise Türkeş'in de içerisinde bulunduğu 14 komite üyesi, yönetimden "azledilerek", yurtdışına memur olarak tayin edilmiştir. 2 sene boyunca yurtdışında bulunan ve 14'ler olarak tarif edilen "sabık" komite üyeleri, aralarındaki anlaşmazlıklar sebebiyle iki gruba bölünmüş ve bir grubun öncülüğünü "Türkeş" üstlenirken, diğer grubun liderliğini "Orhan Kabibay" temsil etmiştir. Mevcut olan "siyasi" ve "fikri" ihtilaf 14'ler olarak adlandırılan grubun "kolektif" hareket etmesini imkansız bırakmış ve mezkur üyeler Türkiye'ye geri dönerek farklı mecralarda faaliyet göstermişlerdir. Türkeş, yurda geri döndükten sonra beraber hareket ettiği arkadaşlarıyla birlikte dernek kurarak, "kadrolaşmaya" teşebbüs ederken, Talat Aydemir'in başlattığı "21 Mayıs kalkışmasından" sonra beraberindeki üç arkadaşıyla birlikte tutuklanmıştır. 4.5 aylık hapishane döneminden sonra, "aktif" siyasete girmeye karar veren Türkeş, çeşitli teşebbüslerden sonra CKMP'ye iltihak etmiştir. CKMP'ye girdikten kısa bir süre sonra partinin Genel Başkanlığı görevini üstlenen Türkeş ile birlikte parti, nitelik değiştirerek "doktriner sağı" temsil eden bir hüviyete kavuşmuştur. 1965 seçimleri sonucunda milletvekili seçilen Türkeş ve arkadaşları, bu dönemde Türk milliyetçiliği fikrinin "siyasal mecrada" temsilcisi olma "iddiasını" ortaya koymuşlar ve bu çerçevede muhtelif faaliyetlerde bulunmuşlardır. "Türkçü" gelenekten gelen ve gençliğinde 3 Mayıs 1944 olaylarından ötürü mevkufiyet yaşayan Türkeş, siyasete girdikten sonra "sağ kesimin daha geniş kitlelerine" hitap etmek istemiş ve bu süreç, hem kendisinin hem de temsil ettiği yapının "dönüşmesine" zemin hazırlamıştır. Bu çerçevede partinin ismi 1969 yılında "Milliyetçi Hareket Partisi" olarak değiştirilirken, partinin amblemi de uzun tartışmalardan sonra "üç hilal" olarak tescil edilmiştir.