Türk Kültüründe Gelenek Bağlamında “Sırra Erme” ve “Vecd” Ritüellerinin Fenomenolojik Diyalektiği

Araştırmacılar, Türk kültürü ve tarihsel gelişimi ile ilgili bir çalışma gerçekleştirirken, kültürel unsurların rolü üzerinde dikkatlice düşünmelidirler. Çünkü geleneksel kültürel unsurlar her ne olursa olsun varlıklarını sürdürmeyi başarmaktadırlar. Türkler, tarihi süreçte pek çok din ve inanış sistemine girmelerine rağmen bu eski geleneğin kazanımları olan kültürel unsurlar, günümüze kadar gelmeyi başarabilmişlerdir. Bundan dolayı günümüzde sahip olduğumuz bütün kültürel değerlere bu bağlamda bakmamız gerekmektedir. Gelenek kavramı da bunlardan sadece birisidir. Gelenek kavramının Türk kültürü ile kurmuş olduğu ilişki, makalemizde fenomenolojik bir yaklaşımla açıklanmaya çalışılmıştır. Eski geleneğin bir kazanımı olarak geleneklerin yeni kültürdeki yansımaları bu bakış açısı ile değerlendirilmiştir. Çalışmada eski kültür ile yeni kültür arasındaki ilişki, çeşitli kültürel sembollerle açıklanmıştır. Sırra erme ile vecd kavramları, bu sembol kavramlar içinde öne çıkan kavramlardır. Ancak sadece bu türden kültürel kavram ve sembollere bağlı kalınmamıştır. Eski kültürden hareketle yeni kültür çevresinde yaşamaya devam eden birçok kültürel unsurun üzerinde durulmuştur. Fenomen olarak kabul edilen bu türden kavramlar, tarihi süreçteki rollerine göre değerlendirilmiştir. Buradaki amaç, eski kültür ile yeni kültür arasındaki tarihsel bağın anlaşılmasıdır. Bu sayede, yeni kültürün yıkıcılığına rağmen eski kültürün hala yaşamaya devam ettiği görülmektedir. Eski kültürü hayatta tutan kuvvet ise geleneksel halk kültüründen gelmektedir. Çalışmada ise geleneksel halk kültürünün dayandığı sezgi gücü üzerinde yoğunlaşılmıştır.