18. Yüzyıl Mutasavvıf ve Şairlerinden Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Hayatı ve Eserlerinde Musiki Olgusu

Makale Türkçe Tarih× 18. yy× Osmanlı× Anadolu×

Künye:

Yazarlar:

Ülkü Sevim SEN

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2014

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXVIII

Sayı:

281

Sayfa Aralığı:

201-222

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://docs.google.com/file/d/0B7liBn5XLsAfQ00xSE1RQmRZX1E/edit

Operatör:

Merve Kılıç

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

18. yüzyılda yaşamış büyük Türk mutasavvıfı âlim ve şairi Erzurumlu İbrahim Hakkı; 18 Mayıs 1703 tarihinde Hasankale’ de dünyaya gelmiştir. Erzurumlu İbrahim Hakkı yazmış olduğu önemli eserleri ile günümüze kadar ulaşmış ve etkisi yıllar sonrada sürecek önemli bir şahsiyettir.

Bu çalışmanın amacı çok yönlü ilim insanı ve mutasavvıf Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın hayatı ve eserlerindeki musiki olgusunu incelemektir. Araştırmada İbrahim Hakkı’nın hayatı ve eserleri musiki yönü ile ele alınarak incelenmiş, İbrahim Hakkı’nın eserlerinde musiki ve onun için musikinin ne ifade ettiği daha önce yapılmış çalışmalar doğrultusunda ortaya konulmaya çalışılmıştır. 18. yüzyılda yaşamış, oldukça geniş bir dünya görüşü ve kültür birikimine sahip bu değerli ilim insanının hakkında yazılan pek çok önemli çalışma mevcut iken onun sanat ve musiki yönünü konu edinen birkaç çalışmaya rastlanmıştır. Bu nedenle çalışmaya ihtiyaç duyulmuştur.

Bu araştırma nitel bir araştırma olup, araştırmada literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Makale ile ilgili verilerin toplanması için öncelikle kütüphane ve arşiv taramalarına dayalı kapsamlı bir literatür çalışması ve internet araştırmaları yapılmıştır. Araştırma ulaşılan kitap, dergi, tez, sempozyum bildirileri, internet kaynakları ile sınırlıdır.

Araştırmada Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın eserlerinden özellikle Marifetname ve Divan’da musiki olgusuna yer verdiği ve onun için musikinin önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gazelleri, İlahileri, Rubaileri ile ilahi aşkı en güzel ve etkileyici bir biçimde ifade eden İbrahim Hakkı Türk Tasavvuf Musikisinde de önemli bir yere sahiptir.

Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın aile hayatı ile ilgili olarak pek çok kaynakta oğlu İsmail Fehim’in güzel kanun ve santur çaldığı belirtilmiştir. Oğlunun musikiye olan ilgisinin Erzurumlu İbrahim Hakkı tarafından hoşnutlukla karşılandığı ve onu dinlemekten zevk aldığı anlaşılmaktadır. Oğluna ait santur ve santur kabı Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesinde sergilenmektedir.

Bu çalışmanın amacı çok yönlü ilim insanı ve mutasavvıf Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın hayatı ve eserlerindeki musiki olgusunu incelemektir. Araştırmada İbrahim Hakkı’nın hayatı ve eserleri musiki yönü ile ele alınarak incelenmiş, İbrahim Hakkı’nın eserlerinde musiki ve onun için musikinin ne ifade ettiği daha önce yapılmış çalışmalar doğrultusunda ortaya konulmaya çalışılmıştır. 18. yüzyılda yaşamış, oldukça geniş bir dünya görüşü ve kültür birikimine sahip bu değerli ilim insanının hakkında yazılan pek çok önemli çalışma mevcut iken onun sanat ve musiki yönünü konu edinen birkaç çalışmaya rastlanmıştır. Bu nedenle çalışmaya ihtiyaç duyulmuştur.

Bu araştırma nitel bir araştırma olup, araştırmada literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Makale ile ilgili verilerin toplanması için öncelikle kütüphane ve arşiv taramalarına dayalı kapsamlı bir literatür çalışması ve internet araştırmaları yapılmıştır. Araştırma ulaşılan kitap, dergi, tez, sempozyum bildirileri, internet kaynakları ile sınırlıdır.

Araştırmada Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın eserlerinden özellikle Marifetname ve Divan’da musiki olgusuna yer verdiği ve onun için musikinin önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gazelleri, İlahileri, Rubaileri ile ilahi aşkı en güzel ve etkileyici bir biçimde ifade eden İbrahim Hakkı Türk Tasavvuf Musikisinde de önemli bir yere sahiptir.

Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın aile hayatı ile ilgili olarak pek çok kaynakta oğlu İsmail Fehim’in güzel kanun ve santur çaldığı belirtilmiştir. Oğlunun musikiye olan ilgisinin Erzurumlu İbrahim Hakkı tarafından hoşnutlukla karşılandığı ve onu dinlemekten zevk aldığı anlaşılmaktadır. Oğluna ait santur ve santur kabı Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesinde sergilenmektedir.

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Ali Hikmet EREN

“Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Hayatı, Kişiliği, Eserleri”

Doğumunun 300. Yılında Erzurumlu İbrahim Hakkı.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih Osmanlı

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

İskender PALA

“Erzurumlu İbrahim Hakkı'da Nabi Tesiri”

Osmanlı Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

9 kez

görüntülendi.

Sadi IRMAK

“İbrahim Hakkı ve Pozitif İlimler”

192. Ölüm Yıl dönümünde Erzurumlu İbrahim Hakkı.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih 18. yy Osmanlı

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Mesih İBRAHİMHAKKIOĞLU

Erzurumlu İbrahim Hakkı

İstanbul, 1973, Tatlıdil Matbaası.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Numan KÜLEKÇİ

Divan, Erzurumlu İbrahim Hakkı

Erzurum, 1997, Atatürk Üniversitesi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Cemil ÇİFTÇİ

Erzurumlu İbrahim Hakkı

İstanbul, 2000, ŞULE YAYINLARI.

Kitap Türkçe İlahiyat Tarih 18. yy Osmanlı

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Esin KAHYA

“Erzurumlu İbrahim Hakkı”

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih 18. yy Osmanlı

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Celal VARIŞLIOĞLU

“Türk-İslam Sanatlarının Felsefesi Bağlamında Müzik-Şiir Yakınlaşması ve Hatem Divanı'nda Musiki”

Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe İlahiyat Edebiyat

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Ahmet KABAKLI

Çağlara Hükmedenler

İstanbul, 2003, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe Felsefe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Abdülkadir Karahan

“Mutasavvıf ve Öğretici Şair Olarak Erzurumlu İbrahim Hakkı”

192. Ölüm Yıl dönümünde Erzurumlu İbrahim Hakkı.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih 18. yy Osmanlı Edebiyat

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Selma KARIŞMAN

Erzurumlu İbrahim Hakkı ve Adam Smith Marifet ile Zenginlik Arasında İki Düşünce İki Dünya

İstanbul, 2010, Ötüken Neşriyat A. Ş.

Kitap Türkçe İlahiyat Tarih 18. yy Osmanlı

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Muzaffer Zeki KURNUÇ

Erzurum ve Türk Musikisi

Erzurum, 2005, Güneş Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Genel Türk Müzik

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Babek Osmanoğlu KURBANOV

“Rönesans Ruhlu Bir Şahsiyet Erzurum'lu İbrahim Hakkı Hazretleri (1703-1780)”

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Muzaffer Zeki KURNUÇ

“İslam’da Musiki ve Erzurumlu İbrahim Hakkı”

Doğumunun 300. Yılında Erzurumlu İbrahim Hakkı.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih 18. yy Osmanlı Müzik

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

M.Orhan OKAY

Sanat ve Edebiyat Yazıları

İstanbul, 1990, Dergah Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Amil Çelebioğlu

Erzurumlu İbrahim Hakkı

Ankara, 1988, Sevinç Matbaası.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Meserret DİRİÖZ

Eserlerine Göre Nâbî

İstanbul, 1994, Fey Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bayram AKDOĞAN

“Türk Din Mûsikîsinin Anadolu’da Doğuşu ve Tarihi Seyri Hakkında Bazı Mülâhazalar”

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih Sosyoloji Genel Türk Anadolu

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Veyis DEĞİRMENÇAY

“Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Hayatı ve Eserleri”

Erzurumlu İbrahim Hakkı Eserlerinden Seçmeler.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih 18. yy Osmanlı

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Erzurumlu İbrahim Hakkı

Marifetname

İstanbul, 2003, Çelik Yayınevi.

Kitap Türkçe İlahiyat

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

M. Rauf İNAN

“Marifetname”

192. Ölüm Yıl dönümünde Erzurumlu İbrahim Hakkı.

Makale Türkçe İlahiyat Tarih 18. yy Osmanlı

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...