18. Yüzyılın Sonu 19. Yüzyılın Başlarında Osmanlı Devletinde Veba Yılları (İzmir Örneği)

Tez Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Meral Erdoğan

Ekle

Danışmanlar:

Hayrettin PINAR

Ekle

Yayın Yılı:

2017

Yayın Yeri:

Eskişehir

Seviye:

MASTER

Kurum:

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

Bölüm:

Tarih Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Sevda Kazankaya

Güncelleyen:

Sevda Kazankaya

Özet:

Veba, ortaya çıktığı dönemden itibaren en ölümcül salgın hastalık olarak tarih
sahnesindeki yerini almıştır. Özellikle 18. yüzyılda dünyanın neredeyse her yerinde
etkili olan veba, büyük çapta nüfus kayıplarına sebep olmuştur. Bu yüzyıl aynı
zamanda Osmanlı Devleti için de veba yüzyılı olarak kendini göstermiştir. Kıtalar
arası geçiş güzergâhında yer alan Anadolu, Osmanlı sınırları için vebaya en çok
maruz kalan bölgelerdendir. Genellikle nemli ve sıcak ortamlarda doğal yaşam alanı
olan veba özellikle kıyı şehirlerinde etkili olmuştur. 18. yüzyılda etkisinin en yoğun
yaşandığı şehirlerden biri de İzmir’dir. Önemli kara ve deniz yolu ağına sahip olan
bu şehir aynı zamanda vebanın kentsel odağı olmuştur. 1707’den 1800’lere kadar
yaşanan çok şiddetli veba vakaları bu durumu kanıtlar niteliktedir. 19. yüzyılın
başları ise vebanın etkisini devam ettirdiği ancak artık daha kalıcı önlemler alınmaya
başlanılan dönemdir. Devlet, veba için karantina uygulamaları, hekim temini, ilaç ile
tedavi ve dezenfekte işlemleri yapılmıştır. Bunun için Batının uyguladığı yöntemler
takip edilmiş ve veba ile mücadele daha modern bir yapı kazanmıştır. Nitekim
Osmanlı toplumundaki hastalık algısı, veba ile mücadele sürecini olumsuz
etkilemiştir. Çeşitli toplumlara ait bireylerin yaşadığı İzmir, farklı uygulamalar ve
düşünce sistemlerini barındırması vebaya karşı birlikte hareket edilmesinin önüne
geçmiştir. Bu nedenle Osmanlı hükümeti halkı bilinçlendirme çalışmaları
yapmışlardır. Bu sayede veba için alınan önlemler daha etkili sonuçlar vermiştir.
Anahtar Kelimeler: Veba, 18. yüzyıl, 19. yüzyıl, İzmir, karantina.

Sevda Kazankaya

“19. yüzyılda İzmir”.

170 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

88 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Özlem GENÇ

“Kara Ölüm: 1348 Veba Salgını ve Ortaçağ Avrupa'sına Etkileri”

Tarih Okulu Dergisi.

Makale Türkçe Orta Çağ Tarih Siyaset Sosyoloji Sağlık İktisat Avrupa

Bu Makale

785 kez

görüntülendi.

Erdem AYDIN

“19. Yüzyılda Osmanlı Sağlık Teşkilatlanması”

Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi.

Makale Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

263 kez

görüntülendi.

Gülden SARIYILDIZ

“Karantina Meclisi'nin Kuruluşu ve Faaliyetleri”

Belleten.

Makale Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

127 kez

görüntülendi.

Orhan KILIÇ

Eskiçağdan Yakınçağa Genel Hatlarıyla Dünyada Ve Osmanlı Devleti'nde Salgın Hastalıklar

Elazığ, 2004, Fırat Üniversitesi.

Kitap Türkçe Eski Çağ

Bu Kitap

113 kez

görüntülendi.

Esin KAHYA , Ayşegül DEMİRHAN ERDEMİR

Bilimin Işığında Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Tıp ve Sağlık Kurumları

Ankara, 2000, Türk Diyanet Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe Yeni Çağ Tarih Orta Doğu Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

105 kez

görüntülendi.

Nuran Yıldırım

“Osmanlı Coğrafyasında Karantina Uygulamalarına İsyanlar: Karantina İstemezük”

Toplumsal Tarih Dergisi.

Makale

Bu Makale

97 kez

görüntülendi.

Sam White

Osmanlı'da İsyan İklimi: Erken Modern Dönemde Celâli İsyanları

İstanbul, 2013, Alfa Yayıncılık.

Kitap Türkçe Coğrafya Tarih

Bu Kitap

82 kez

görüntülendi.

Nalan Turna

“İstanbul’un Veba ile İmtihanı: 1811-1812 Veba Salgını Bağlamında Toplum ve Ekonomi”

Studies of the Ottoman Domain.

Makale

Bu Makale

71 kez

görüntülendi.

Yücel ÖZKAYA

“Osmanlı İmparatorluğu'nda XVIII. Yüzyılda Göç Sorunu”

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

56 kez

görüntülendi.

M. Yavuz ERLER

“XIX. Yüzyıldaki Bazı Doğal Afetler ve Osmanlı Yönetimi”

Türkler Ansiklopedisi (Cilt 1).

Makale Türkçe Tarih Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

44 kez

görüntülendi.

Sabri YETKİN

“İzmir'de Veba Salgını”

Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

52 kez

görüntülendi.

Osman Şevki Uludağ

“Son Kapitülâsyonlardan Biri: Karantina”

Belleten.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

43 kez

görüntülendi.

Rıfat ÖZDEMİR

XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Ankara

Ankara, 1986, Kültür Bakanlığı Yayınları.

Kitap Türkçe Anadolu

Bu Kitap

44 kez

görüntülendi.

Pelin BÖKE

“İzmir Karantina Teşkilatının Kuruluşu ve Faaliyetleri (1840-1900)”

Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

37 kez

görüntülendi.

Nuran Yıldırım

“Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Koruyucu Sağlık Uygulamaları”

Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi.

Makale Türkçe Tarih Sağlık

Bu Makale

35 kez

görüntülendi.

Enver Ziya KARAL

Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831

Ankara, 1943, Başvekalet İstatistik Müdürlüğü.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

32 kez

görüntülendi.

Mehmet Zeki PAKALIN

Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü

İstanbul, 1993, M.E.B. Yayınları.

Kitap Türkçe Yeni Çağ Akdeniz Yakın Çağ Tarih Orta Doğu Karadeniz Sözlük Kafkasya Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

30 kez

görüntülendi.

Daniel Goffman

İzmir ve Levanten Dünya (1550-1650)

İstanbul, 1995, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

23 kez

görüntülendi.

Rıfat ÖNSOY

Osmanlı Borçları (1854-1914): Mali Tutsıklığa Giden Yol

Ankara, 1999, Turhan.

Kitap Türkçe 19. yy Anadolu

Bu Kitap

40 kez

görüntülendi.

Jean Vogt

“Osmanlı Topraklarında Tarih Boyunca Depremsellik-Batılı Kaynaklardan ve Tanıkların İfadelerinden Örnekler”

Osmanlı İmparatorluğu’nda Doğal Afetler.

Makale Türkçe Tarih Yer Bilimleri

Bu Makale

9 kez

görüntülendi.

Necmi ÜLKER

“Batılı Gözlemcilere Göre XVII. Yüzyılın İkinci Yarısında İzmir Şehri ve Ticari Sorunları”

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

10 kez

görüntülendi.

İlhan EKİNCİ

“XIX. Yüzyılda Osmanlı Deniz Ticaretinde Değişim ve Tepkiler”

Tarih İncelemeleri Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Makale

20 kez

görüntülendi.

Mehmet Ali BEYHAN

“1811 İstanbul Veba Salgını, Etkileri ve Alınan Tedbirler”

I.Uluslararası Türk Tıp Tarihi Kongresi.

Makale

Bu Makale

9 kez

görüntülendi.

Erol KARCI , Necati Çavdar

“XIX. Yüzyıl Osmanlı Sağlık Teşkilatlanması’na Dair Bibliyografik Bir Deneme”

Turkish Studies.

Makale

Bu Makale

7 kez

görüntülendi.

Daniel Goffman

“İzmir: Köyden Kolonyal Liman Kentine”

Doğu ile Batı Arasında Osmanlı Kenti Halep, İzmir ve İstanbul.

Makale Türkçe Tarih Anadolu

Bu Makale

7 kez

görüntülendi.

Olaf Yaranga

XIX.Yüzyılın İlk Yarısında Fransız Gezginlerin Anlatımlarında İzmir

İzmir, 2002, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay.

Kitap

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Şerife YORULMAZ

“XIX. Yüzyılda Kozmopolit Bir Ticaret Kenti: İzmir”

Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Rauf BEYRU

19. Yüzyılda İzmir'de Sağlık Sorunları ve Yaşam

İzmir, 2005, İzmir BB Kültür Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Hikmet Özdemir

Salgın Hastalıklardan Ölümler 1914-1918

Ankara, 2005, Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Kitap Türkçe 20. yy Roman Osmanlı

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Ali AKYILDIZ

Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilâtında Reform (1836-1856)

İstanbul, 1993, Eren Yayıncılık.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Bedi Nuri Şehsuvaroğlu

“Türkiye Karantina Tarihini İdare Edenler”

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Daniel PANZAC

“International and Dornestic Maritime Trade in the Ottoman Empire : During the 18th Century”

International Journal of Middle East Studies.

Makale İngilizce

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Mehmet Yavuz ERLER

Osmanlı Devleti'nde Kuraklık ve Kıtlık Olayları (1800-1880)

İstanbul, 2010, Libra Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı 19. yy

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Michael Walters DOLS

“Veba Sırasında Şehirli Halkın Tavrı”

Tarih ve Toplum.

Makale Türkçe

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Necmi ÜLKER

“Sarıbey Oğlu’nun İzmir’e Yürüyüşü ve Avrupalı Tüccarlar”

Tarih İncelemeleri Dergisi.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

7 kez

görüntülendi.

Mübahat S. Kütükoğlu

“İzmir”

Diyanet İslam Ansiklopedisi.

Makale

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Mübahat S. Kütükoğlu

İzmir / Tarihten Kesitler

İzmir, 2000, İzmir Yayıncılık.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

İbrahim CANAN

Kütüb-i Sitte

İstanbul, 1982, Akçağ Yay..

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Ümit Çiçek

“İzmir’in Tarihçesi”

İzmir Ticaret Odası Dergisi.

Makale

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

“Karantina Maddesi”

İslam Ansiklopedisi.

Makale

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Necmi ÜLKER

İzmir Şehri Tarihi

İzmir, 1994, Akademi Kitabevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Ekrem Kadri Unat

Bulaşıcı Hastalıklarla Savaş ve İslam Dini

İstanbul, 1975, İlim-Yayma Cemiyeti Yayın Neşriyatı.

Kitap

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Şanizade Mehmed Ataullah Efendi

Şani-Zade Tarihi

İstanbul, 1290, Cerede-i Havadis Matbaası.

Kitap Osmanlıca Kaynak Yayını

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ramazan ÖZEY

Afetler Coğrafyası

İstanbul, 2006, Aktif Yayınevi.

Kitap

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Tuğba Kardaş

19. Yüzyılda Kafkasya’da Salgın Hastalıklar ve Karantina Önlemleri (1800-1900)

İzmir, 2010, MASTER.

Tez

Bu Tez

2 kez

görüntülendi.

Mesut AYAR

Osmanlı Devleti’nde Kolera Salgını: İstanbul Örneği(1892-1895)

İstanbul, 2007, Kitapevi Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Sağlık

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ahmet Talat Onay

Eski Türk edebiyatında mazmunlar

İstanbul, 2004, .

Kitap

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Mehmet GENÇ

“Osmanlı İmparatorluğu'nda Devlet ve Ekonomi”

5. Milletlerarası Türkiye Sosyal ve İktisat Tarihi Kongresi (21-25 Ağustos 1989).

Makale Türkçe

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Bülent ŞENOCAK

Levantın Yıldızı İzmir

İzmir, 2003, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Cemalettin ŞAHİN

Türkiye Afetler Coğrafyası

Ankara, 1991, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Michael Walters DOLS

The Black Death in The Middle East

New Jersey, 1977, Princeton University Press.

Kitap İngilizce Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Antoine Galland

İzmir Gezisi: Antoine Galland'ın Bir Elyazması 1678

, 2004, İzmir Büyükşehir Belediyesi.

Kitap Türkçe Akdeniz Tarih Sosyoloji Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ahmed Cevdet Paşa

Osmanlı İmparatorluğu Tarihi

İstanbul, 2011, İlgi Kültür Yayıncılık.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ayşegül DEMİRHAN ERDEMİR

Kısa Tıp Tarihi

Bursa, 1982, Bursa Üniversitesi Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Jared DIAMOND

Tüfek Mikrop ve Çelik

Ankara, 2013, Tübitak Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Abdullah MARTAL

Değişim Sürecinde İzmir'de 19. Yüzyıl

İzmir, 1999, Dokuz Eylül Üniversitesi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

George Rolleston

İzmir 1856

İzmir, 2010, İzmir Ticaret Odası Sanat Ve Tarih Yayınları.

Kitap

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Çınar ATAY

Tarih İçinde İzmir

İzmir, 1978, Tifset Basım Ve Yayın Sanayii A. Ş.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Mehmet Yaşar ERTAŞ , Kağan Eğnim

“Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde Hastalıklar”

Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.

Makale

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Gülden SARIYILDIZ

“XIX. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda Kolera Salgını”

Tarih Boyunca Anadolu’da Doğal Afetler ve Deprem Semineri.

Makale

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Abdullah Mesud KÜÇÜKKALAY

Osmanlı İthalatı - İzmir Gümrüğü Örneği 1818 - 1839

İstanbul, 2007, Kitap Yayınevi.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı

İstanbul, 2008, Timaş Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Daniel PANZAC

Osmanlı İmparatorluğu'nda Veba

Istanbul, 1997, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Fransızca Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

İlhan PINAR

Gezginlerin Gözüyle İzmir XIX. Yüzyıl I

izmir, 1995, Akademi Kitabevi;.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Mübahat S. Kütükoğlu

XV ve XVI. Asırlarda İzmir Kazasının Sosyal ve İktisâdî Yapısı

izmir, 2000, İzmir Bb Kültür Yayınları.

Kitap Türkçe 15. yy Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Kemaleddin Demîrî

Hayâtü’l-Hayevân Tercemesi

İstanbul, 1997, Çelik Yayınevi.

Kitap

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

İsmail Kurt

Hadislerde Veba ve Korunma Yolları Bezlü’l-Mâ’ûn Adlı Eser Çevirisinden

Sakarya, 2009, MASTER.

Tez

Bu Tez

1 kez

görüntülendi.

Erdem AYDIN

“Tanzimat ve Osmanlı Sağlık Hizmetleri”

IV. Türk Tıp Tarihi Kongresi.

Makale

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Funda R. BARBAROS

1830-1930 Döneminde Sosyo-Ekonomik Çözüm Arayışları Çerçevesinde İzmir’de Sanayileşme

İzmir, 1995, Ege Bölgesi Sanayi Odası.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

İlhan PINAR

Gezginlerin Gözüyle İzmir, 18. Yüzyıl

İzmir , 1998, İzmir Kent Kitaplığı.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mübahat S. Kütükoğlu

“Balta Limanı Muahedesi”

Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Susan Scott , Christopher J. Duncan

Biology of Plague Evidence from Historical Populations

İngiltere, 2001, Cambridge University Press.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

İlhan PINAR

Gezginlerin Gözüyle İzmir XIX. Yüzyıl II.

izmir, 1996, Akademi Kitabevi;.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Nuran Yıldırım

İstanbul’un Sağlık Tarihi: Sağlık Teşkilatı-Salgınlar Bulaşıcı Hastalıklar ve Mücadele Koruyucu Sağlık Kurumları-Hastaneler-Tıp Eğitimi

İstanbul, 2010, İstanbul 2010 Kültür Başkenti Ajansı.

Kitap

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

H. İbrahim Alparslan

“Osmanlı Dönemi İzmir’inde Milletlerin Sosyo-Ekonomik Konumlarındaki Değişimlerin Yerleşim Dokusuna Etkileri”

Ege Coğrafya Dergisi.

Makale

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Melih GÜRSOY

Tarihi, Ekonomisi ve İnsanları ile Bizim İzmirimiz

İzmir, 1993, Metis.

Kitap Türkçe Tarih Anadolu

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ümit Çiçek

“İzmir Limanının Tarihsel Gelişimi”

İzmir Ticaret Odası Dergisi.

Makale

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Elene Frangakis SYREET

“Uluslararası Önem Taşıyan Bir Akdeniz Limanının Gelişimi: Smyrna (1700-1914)”

İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent Mi.

Makale

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

İlhan PINAR

“Levant, Levanten ve Levantenlik”

İzmir Kent Kültürü Dergisi.

Makale

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

“Ahlât-ı Erbaa Maddesi”

İslam Ansiklopedisi.

Makale

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Paul LINDAU

“İzmir (1899)”

Alman Gezginlerin Gözüyle 19. Yüzyıl Anadolu Şehirleri, Manisa, Edirne, Kütahya, Ankara, İstanbul, Trabzon, Antalya, Diyarbakır, Konya, İzmir, Derleyen.

Makale

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Işık Tandoğan Abel , Christoph K. Neumann

“Bilinmeyen Bir Cemaatin Portresi: Müslümanlar Fikret Yılmaz’la Söyleşi”

İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent Mi.

Makale

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Oliver Jens Schmitt