Şehrengizler ve Âyîne-i Hûbân-ı Bursa: Bursa Şehrengizlerinde Güzeller

Tez Türkçe Sosyal Bilimler× Sosyoloji× Osmanlı× Edebiyat×

Künye:

Yazarlar:

Emine TUĞCU

Ekle

Danışmanlar:

Nuran TEZCAN

Ekle

Yayın Yılı:

2007

Yayın Yeri:

Seviye:

MASTER

Kurum:

Bölüm:

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Duygu Koç

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

Bu tezde, Lâmi’i Çelebi’nin Şehr-engiz-i Brusa, İshak Çelebi’nin Şehr-engiz-i Bursa, Çalıkzâde Mehmed Mânî'nin Şehr-engiz-i Bursa ve İsmail Beliğ’in Şehr-engiz-i Cilve-resâ ve Âyîne-i Hûbân-ı Brusa adlı eserlerindeki güzellerin tasviri merkeze alınmıştır. Osmanlı şiir geleneğinde sevgilinin cinsiyeti ve sevgilinin sosyal hayatla olan ilişkisi, bu edebiyatın en çok tartışılan yönlerinden biridir. Şiirlerde tasvir edilen sevgilinin kimi zaman kapalı, kimi zaman da açık göndermelerle genç bir delikanlıyı işaret etmesiyle bu şiirlerin “homoerotik” bir boyutunun olması, tartışmalara zemin hazırlayan en önemli etkenlerden biridir. Tezde, sevgili dolayımında tasvir edilen meslek sahibi “mahbûb”ların / oğlanların neden şehrengizlerde daha görünür bir şekilde yer aldıkları ve nasıl tasvir edildikleri incelenmiştir. Çoğunluğu çarşı esnafından olan meslek sahibi bu mahbûbların şehrengizlerde nasıl anlatıldığından yola çıkılarak, meslek gruplarına göre güzellerin tasvirinde kullanılan sembolik anlatımın Osmanlı şiiri içerisinde kendine özgü bir yapı oluşturup oluşturmadığı değerlendirilmiştir. Çoğunlukla mesnevi nazım şekliyle yazılan bu şiirler, hem tür olarak hem de esnafları konu alması bakımından içinde barındırdığı toplumsal hayata ait unsurlarla, Osmanlı edebiyatında farklı ve önemli bir yer tutmuştur. Bu bağlamda somut birer “kişi” olan bu güzellerin edebî bir metinde nasıl konumlandırıldığı ve güzellerin tasvirlerinden hareketle ortaya çıkan Osmanlı sosyal hayatına yönelik
göstergeler tartışılmıştır.