Klasik Osmanlı Edebiyatında Tipler

Türkiye Kaynakçası - kaynakca.hacettepe.edu.tr

Ana Sayfa
Kaynakça Nedir?
S.S.S
İletişim

Mesajınız başarıyla kaydedilmiştir.
Üye Ol
ÜYE GİRİŞİ

Facebook ile giriş

Beni Hatırla

Üye Ol | Parolamı Unuttum Doğrulama e-postası gelmedi

21 Kasım 18:02 Sedat Dil Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"N24110864 Sedat DİL TAR 652 Tarih araşt..."
21 Kasım 12:35 Ozan Örmeci The Weakening of the United Nations and the Collapse of the International Order adlı eseri ekledi.
21 Kasım 12:32 Ozan Örmeci Global Risks and Their Impacts on Türkiye adlı eseri ekledi.
21 Kasım 01:05 Artoghrul Alılı Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"Artoghrul Alılı N24120002 Yüksek Lisans ..."
18 Kasım 01:01 Kıvanç Altınsoy Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"Kıvanç Altınsoy N24110900 TAR 652 Tarih A..."
18 Kasım 00:28 Kıvanç Altınsoy Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"Kıvanç Altınsoy N24110900 TAR 652 Tarih A..."
18 Kasım 00:24 Kıvanç Altınsoy Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"Kıvanç Altınsoy N24110900 TAR 652 Tarih A..."
17 Kasım 22:49 Mahmut Buğra Maral Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"Mahmut Buğra Maral N24111010 TAR 652 Tar..."
17 Kasım 22:49 Hakan Koç Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"Hakan Koç N24111280 TAR652 Tarih Araştır..."
17 Kasım 22:25 Rumeysa Hekim Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"Rumeysa HEKİM N24111123 Yüksek Lisans Öğr..."
17 Kasım 19:41 Mahmut Buğra Maral Geçmişte Gelecek Var Diyenler adlı topluluğa bir mesaj yazdı:"Giriş Bu çalışmanın amacı araştırma..."
17 Kasım 16:11 Yağız Fatih Nazlıer Anne Marie Rafferty, Marguerite Dupree and Fay Bound Alberti (Eds), Germs and Governance: The Past, Present and Future of Hospital Infection, Prevention and Control adlı eseri ekledi.
17 Kasım 16:10 Yağız Fatih Nazlıer Alex de Waal, New Pandemics, Old Politics: Two Hundred Years of War on Disease and Its Alternatives adlı eseri ekledi.
17 Kasım 16:08 Yağız Fatih Nazlıer Judith Farquhar, A Way of Life: Things, Thought, and Action in Chinese Medicine adlı eseri ekledi.
17 Kasım 16:06 Yağız Fatih Nazlıer Bess Williamson and Elizabeth Guffey, Making Disability Modern: Design Histories adlı eseri ekledi.
17 Kasım 16:03 Yağız Fatih Nazlıer Allan V. Horwitz, DSM: A History of Psychiatry's Bible adlı eseri ekledi.
17 Kasım 16:02 Yağız Fatih Nazlıer Peter Barham, Closing the Asylum: The Mental Patient in Modern Society adlı eseri ekledi.
17 Kasım 16:01 Yağız Fatih Nazlıer Marga Vicedo, Intelligent Love: The Story of Clara Park, Her Autistic Daughter, and the Myth of the Refrigerator Mother adlı eseri ekledi.
17 Kasım 16:00 Yağız Fatih Nazlıer Ericka Dyck and Maureen Lux, Challenging Choices: Canada’s Population Control in the 1970s adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:59 Yağız Fatih Nazlıer Alexandre Sumpf, The Broken Years: Russia’s Disabled War Veterans, 1904–1921 adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:57 Yağız Fatih Nazlıer Samuël Coghe, Population Politics in the Tropics: Demography, Health and Transimperialism in Colonial Angola adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:55 Yağız Fatih Nazlıer Nicole Archambeau, Souls under Siege: Stories of War, Plague and Confession in Fourteenth-Century Provence adlı eseri düzenledi.
17 Kasım 15:55 Yağız Fatih Nazlıer Ruth J. Salter, Saints, Cure-Seekers and Miraculous Healing in Twelfth-Century England adlı eseri düzenledi.
17 Kasım 15:54 Yağız Fatih Nazlıer McGrath, Larry Sommer, Making Spirit Matter: Neurology, Psychology, and Selfhood in Modern France adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:53 Yağız Fatih Nazlıer Kristin D. Hussey, Imperial Bodies in London: Empire, Mobility, and the Making of British Medicine, 1880–1914 adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:52 Yağız Fatih Nazlıer Ronald S. Coddington. Faces of Civil War Nurses adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:51 Yağız Fatih Nazlıer Nicole Archambeau, Souls under Siege: Stories of War, Plague and Confession in Fourteenth-Century Provence adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:49 Yağız Fatih Nazlıer Ruth J. Salter, Saints, Cure-Seekers and Miraculous Healing in Twelfth-Century England adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:45 Lina Khamidullina Historical Research: A Guide adlı eseri ekledi.
17 Kasım 15:45 Yağız Fatih Nazlıer Historical Research: A Guide adlı eseri düzenledi.

Klasik Osmanlı Edebiyatında Tipler

Makale Türkçe Osmanlı× Edebiyat×

Künye:

Yazarlar:

Ahmet Atillâ Şentürk

Emeği Geçenler:

Hazırlayan: Klaus KREİSER

Hazırlayan: İsmail E. Erünsal

Hazırlayan: Halil İNALCIK

Hazırlayan: Hasan Nejat GÖYÜNÇ

Hazırlayan: Heath W. Lowry

Hazırlayan: Ahmet Atillâ Şentürk

Yayın Yılı:

1995

Yayınlandığı Eser:

Osmanlı Araştırmaları Dergisi

Cilt:

Sayı:

15

Sayfa Aralığı:

1-91

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://www.isam.org.tr/documents/_dosyalar/_pdfler/osmanli_arastirmalari_dergisi/osmanl%C4%B1_sy15/1995_15_SENTURKAA.pdf

Operatör:

Erdal Çetintaş

Güncelleyen:

Zeynep Pakize Semiz

Özet:

Eski edebiyatımızın özellikle divan ve mesnevilerinde yer alan
şahıslar kadrosu, asırların süzgeçinden geçerek klişeleşmiş belirli
tiplerden ibarettir. Divanlarda terennüm edilen insan tiplerini ana
hatlanyla hülasa etmek gerekirse esas itibanyla 'aşık~meddah
(bu her zaman şairin kendisidir), ma' şuk (sevgili), memduh
(övülen hükümdar, vezir v .b.) olmak üzere üç temel tip insanla
karşılaşınz. Gazellerde şair aşık, sevgilisi ise ideal güzel
durumundadır. Kasidelerde meniduh çoğu zaman devlet ricalinden
biri, meddalı da §airin kendisidir. Bu üç temel insan tipi İran ve
Osmanlı şairlerinin eserlerinde aynı kalıplarda asırlar boyunca
işlenmiştir.
Konuyu aşk mesnevileri açısından ele alacak olursak, dlvanlarc!iaki
hükümdar ve aşığın yerini klasik ·mesnevilerde bir numaralı
erkek kahraman alır ki bu çoğu zaman hükümdar olmaya aday bir
prens tir. Mesela H üsrev u Şfrin ' mesıievisinde Hüsrev hem bir
asilzade prens, · he~ de aşıktır. Yani kasidelerde medbedilen
şahıslar gibi hem yüksek zümreye mensup ve her ellietten güçlü
bir kimse olmakla beraber sevgilisi için göz yaşları döke~, her
fedakarlığa katıanan bir aşıktır. Gazellerde terennüm edilen
sevgilinin yerini ise mesnevilerde bir numaralı kadın kahraman
almıştır. Görüldügü üzere divanlarda ana hatlarıyla aşık,
hükümdar ve maşuktan ibaret sayabilecegimiz bu üç esas tipin
yerini aşk mesnevilerinde ön planda 'aşık~hükümdar ve
ma'şuk'tan ibaret iki insan tipi almış durumdadır.

Eski edebiyatımızın özellikle divan ve mesnevilerinde yer alan
şahıslar kadrosu, asırların süzgeçinden geçerek klişeleşmiş belirli
tiplerden ibarettir. Divanlarda terennüm edilen insan tiplerini ana
hatlanyla hülasa etmek gerekirse esas itibanyla 'aşık~meddah
(bu her zaman şairin kendisidir), ma' şuk (sevgili), memduh
(övülen hükümdar, vezir v .b.) olmak üzere üç temel tip insanla
karşılaşınz. Gazellerde şair aşık, sevgilisi ise ideal güzel
durumundadır. Kasidelerde meniduh çoğu zaman devlet ricalinden
biri, meddalı da §airin kendisidir. Bu üç temel insan tipi İran ve
Osmanlı şairlerinin eserlerinde aynı kalıplarda asırlar boyunca
işlenmiştir.
Konuyu aşk mesnevileri açısından ele alacak olursak, dlvanlarc!iaki
hükümdar ve aşığın yerini klasik ·mesnevilerde bir numaralı
erkek kahraman alır ki bu çoğu zaman hükümdar olmaya aday bir
prens tir. Mesela H üsrev u Şfrin ' mesıievisinde Hüsrev hem bir
asilzade prens, · he~ de aşıktır. Yani kasidelerde medbedilen
şahıslar gibi hem yüksek zümreye mensup ve her ellietten güçlü
bir kimse olmakla beraber sevgilisi için göz yaşları döke~, her
fedakarlığa katıanan bir aşıktır. Gazellerde terennüm edilen
sevgilinin yerini ise mesnevilerde bir numaralı kadın kahraman
almıştır. Görüldügü üzere divanlarda ana hatlarıyla aşık,
hükümdar ve maşuktan ibaret sayabilecegimiz bu üç esas tipin
yerini aşk mesnevilerinde ön planda 'aşık~hükümdar ve
ma'şuk'tan ibaret iki insan tipi almış durumdadır.

Bu eser henüz bir kaynakçada yer almıyor.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Ebu'l-fadl Cemalüddin Muhammed B. Mükerrem İBN MANZUR

Lisanu'l- Arab

Beyrut, 1990, .

Kitap Arapça

Bu Kitap

13 kez

görüntülendi.

Latifi (Kastamonulu]

Tezkire-i Latifi

Dersadet, 1314, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Mehmed Çavuşoğlu

Divanlar Arasında

Ankara, 1981, Umran Yayınları.

Kitap Türkçe Sosyal Bilimler Edebiyat

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Aşık ÇELEBİ

Meşairü'ş-Şuàra:İnceleme Metni

İstanbul, 2010, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Şemseddin (Sami) Frashëri

Kamus-ı Türki

Dersaadet, 1901 , İkdam Matbaası.

Kitap Osmanlıca Türkçe Tarih Sözlük 18. yy 19. yy Anadolu 17. yy

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Güvercin Gerdanlığı Sevgiye ve Sevenlere Dair

İstanbul, 1995, İnsan Yayınları.

Kitap Türkçe Sosyal Bilimler Edebiyat

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Pertev Naili BORATAV , Halil Vedat Fıratlı

İzahlı Halk Şiiri Antolojisi

Ankara, 1943, Maarif.

Kitap Türkçe Genel Türk Folklor Edebiyat Anadolu

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Lütfullah Sami AKALIN

Edebiyat Terimleri Sözlüğü

İstanbul, 1980, .

Kitap Türkçe Edebiyat

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Fehim-i Kâdim

Ankara, 1991, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...