Türkiye – İran İlişkileri (1923

Türkiye – İran İlişkileri (1923 – 1960)

Tez Türkçe Tarih× Siyaset×

Künye:

Yazarlar:

Polat KARA

Ekle

Danışmanlar:

Muhiddin TUŞ

Ekle

Yayın Yılı:

2010

Yayın Yeri:

Konya

Seviye:

DOKTORA

Kurum:

Selçuk Üniversitesi

Bölüm:

Tarih Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Mehmet Deniz Karakışla

Güncelleyen:

Tayfun Demirhan

Özet:

Orta Doğu coğrafyasının önemli ve büyük devletlerinden olan Türkiye ve İran'ın binlerce yıllık geçmişe sahip siyasî ve kültürel ilişkileri vardır. Bu uzun ve zengin tarihi arka plan iki ülke arasında zaman zaman dostane zaman zaman gergin ilişkiler örüntüsünü oluştururken, kaçınılmaz olarak karşılıklı etkileşimi de beraberinde getirmiştir. Geçmişte siyasî/ideolojik çatışma, jeostratejik rekabet, ekonomik hâkimiyet ve dinî ihtilaflar nedeniyle karşı karşıya gelen iki ülke; Türkiye'de cumhuriyetin kurulması İran'da Kaçar Hanedanlığına son verilmesiyle birbirine yakınlaşmaya başlamışlardır. Bu yakınlaşmada her iki ülkede söz konusu değişimleri gerçekleştiren ve ülkelerinde batılılaşma politikaları uygulayan milliyetçi karizmatik liderlerin büyük etkisi olmuştur. Bu sayede iki ülke arasında süregelen ihtilafların halli ve ilişkilerin sağlam hukukî zemine oturtulması mümkün olabilmiş, iki ülkenin ilişkilerini gölgeleyen kuşku ve önyargı bulutları dağıtılmıştır. Ortak güvenlik kaygılarını taşımaları ekonomik ve toplumsal gelişmeyi arzulamaları ve milliyetçi, modernist yaklaşımları iki ülkeyi yekdiğeriyle işbirliğine daha çok itmiştir. Yine iki ülkeyi tehdit eden ayrılıkçı/Kürtçü akımlarla ortaklaşa mücadele zarureti de iki ülke ilişkilerini etkileyen bir diğer faktör olmuştur. Yabancı aktörlerin de müdahil olduğu bu süreçte iki devlet birbirleriyle rekabet ve çatışma yerine uzlaşma ve işbirliği siyasetini takip ettikleri sürece kârlı çıkacaklarının farkında olarak ilişkilerini bu doğrultuda sürdürmeye gayret etmişlerdir. Ancak içsel ve dışsal bir dizi faktörün izin verdiği ölçüde bu politika sürdürülebilmiş ve bölgesel işbirliği çabalarında da ortak hareket ederek birlikte yer almışlardır.

Orta Doğu coğrafyasının önemli ve büyük devletlerinden olan Türkiye ve İran'ın binlerce yıllık geçmişe sahip siyasî ve kültürel ilişkileri vardır. Bu uzun ve zengin tarihi arka plan iki ülke arasında zaman zaman dostane zaman zaman gergin ilişkiler örüntüsünü oluştururken, kaçınılmaz olarak karşılıklı etkileşimi de beraberinde getirmiştir.Geçmişte siyasî/ideolojik çatışma, jeostratejik rekabet, ekonomik hâkimiyet ve dinî ihtilaflar nedeniyle karşı karşıya gelen iki ülke; Türkiye'de cumhuriyetin kurulması İran'da Kaçar Hanedanlığına son verilmesiyle birbirine yakınlaşmaya başlamışlardır. Bu yakınlaşmada her iki ülkede söz konusu değişimleri gerçekleştiren ve ülkelerinde batılılaşma politikaları uygulayan milliyetçi karizmatik liderlerin büyük etkisi olmuştur. Bu sayede iki ülke arasında süregelen ihtilafların halli ve ilişkilerin sağlam hukukî zemine oturtulması mümkün olabilmiş, iki ülkenin ilişkilerini gölgeleyen kuşku ve önyargı bulutları dağıtılmıştır. Ortak güvenlik kaygılarını taşımaları ekonomik ve toplumsal gelişmeyi arzulamaları ve milliyetçi, modernist yaklaşımları iki ülkeyi yekdiğeriyle işbirliğine daha çok itmiştir. Yine iki ülkeyi tehdit eden ayrılıkçı/Kürtçü akımlarla ortaklaşa mücadele zarureti de iki ülke ilişkilerini etkileyen bir diğer faktör olmuştur.Yabancı aktörlerin de müdahil olduğu bu süreçte iki devlet birbirleriyle rekabet ve çatışma yerine uzlaşma ve işbirliği siyasetini takip ettikleri sürece kârlı çıkacaklarının farkında olarak ilişkilerini bu doğrultuda sürdürmeye gayret etmişlerdir. Ancak içsel ve dışsal bir dizi faktörün izin verdiği ölçüde bu politika sürdürülebilmiş ve bölgesel işbirliği çabalarında da ortak hareket ederek birlikte yer almışlardır.

Mehmet Deniz Karakışla

“İran Diplomasi Tarihi Kaynakçası”.

25 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

32 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Aptülahat AKŞİN

Atatürk'ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi

Ankara, 1991, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

187 kez

görüntülendi.

Aptülahat Akşin

Türkiye’nin 1945’ten Sonraki Dış Politika Gelişmeleri ve Ortadoğu Meseleleri

İstanbul, 1979, İsmail Akgün Matbaacılık.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset

Bu Kitap

13 kez

görüntülendi.

Gökhan ÇETİNSAYA

“Milli Mücadele'den Cumhuriyet'e Türk-İran İlişkileri 1919-1925”

Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi.

Makale Türkçe Türkiye Cumhuriyeti Anadolu

Bu Makale

12 kez

görüntülendi.

Rafael Blaga

İran Halkları El Kitabı

, 1997, Yeni Zamanlar Dağıtım.

Kitap Türkçe İran Tarih Orta Doğu

Bu Kitap

9 kez

görüntülendi.

Salahi R. SONYEL

“Lozan'da Türk Diplomasisi”

Belleten.

Makale Türkçe Türkiye Cumhuriyeti 20. yy Anadolu

Bu Makale

23 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

Türk-İran Münasebetlerinde Şiiliğin Rolü

Ankara, 1990, Türk Kültürü Araştırma Enstütüsü.

Kitap Türkçe İran Tarih Orta Doğu Osmanlı 16. yy Anadolu 17. yy

Bu Kitap

9 kez

görüntülendi.

George KIRK

The Middle East in the War, 1939-1945

London, 1950, Oxford.

Kitap İngilizce Tarih Avrupa Orta Doğu 20. yy Avrupa

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

J. C. HUREWİTZ

Diplomacy in the Near and Middle East, Vol. II a Documentary Record 1914-1956

Princeton, 1956, Van Nostrand.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Behçet CEMAL

Şeyh Sait İsyanı

İstanbul, 1955, Sel Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Amin SAIKAL

“Kemalizmin İran ve Afganistan’daki Etkileri”

Tarih İncelemeleri Dergisi.

Makale Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti 20. yy Anadolu

Bu Makale

4 kez

görüntülendi.

Nirumand Nirumand

Hür Dünyanın Diktatörlüğü (İran)

Ankara, 1968, Anadolu Yayınları.

Kitap Türkçe Siyaset

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Memduh Şevket ESENDAL

Tahran Anıları ve Düşsel Yazılar

Ankara, 1999, Bilgi Yayınevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

R. M. Burrell

Iran Political Diaries 1881 – 1965

, 1997, Cambridge University Press.

Kitap İngilizce Tarih Siyaset

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Ahmet Annaberdiyev

İran Türkmenleri (1881–1979)

, 2006, DOKTORA.

Tez Türkçe Coğrafya Tarih Sosyoloji

Bu Tez

3 kez

görüntülendi.

Gökhan ÇETİNSAYA

“Türk Dış Politikasında İran Kaynaklı Geleneksel Tehdit Algılamaları ve Şii Jeopolitiği”

Avrasya Dosyası.

Makale Türkçe Siyaset

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Ahmet AĞAOĞLU

İran ve İnkılâbı

Ankara, 1941, Zerbamat Matbaası.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

İsmail Hakkı SOYSAL

“1955 Bağdat Paktı”

Belleten.

Makale Türkçe Orta Doğu 20. yy

Bu Makale

16 kez

görüntülendi.

Gökhan ÇETİNSAYA

“Atatürk Dönemi Türkiye – İran İlişkileri 1926 – 1938”

Avrasya Dosyası.

Makale Türkçe Tarih Siyaset

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Hacı Ömer BUDAK

Türkiye'nin Dünya Ülkeleri Açısından Jeopolitik Önemi ve Avrasya'daki Yeri

Ankara , 2006, Bilge Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

John R. PERRY

“Language Reform in Turkey and Iran”

International Journal of Middle East Studies.

Makale İngilizce

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Süleyman Özmen

Ortadoğu’da Etnik, Dini Çatışmalar ve İsrail

İstanbul, 2001, Kültür Sanat Yayıncılık.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Manouchehr Assadi

Rıza Şah Kebir Devrinde İran-Türk Münasebetleri

, 1972, DOKTORA.

Tez Türkçe Tarih Siyaset

Bu Tez

1 kez

görüntülendi.

Mesut Hakkı Çaşın

“İran Silahlı Kuvvetleri”

Avrasya Dosyası.

Makale Türkçe Siyaset

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Ünal Gündoğan

“İslamist Iran And Turkey, 1979–1989: State Pragmatism And İdeolojical Influences,”

Middle East Review of International Affairs.

Makale İngilizce Siyaset

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Hüseyin Hatemi

“Türk - İran İlişkilerinin Önemi”

Avrasya Dosyası.

Makale Türkçe Siyaset

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

John CALABRESE

“Turkey and Iran: Limits of a Stable Relationship”

Middle Eastern Studies.

Makale İngilizce

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

Sepeh Zabih

“Change and Continuity in Iran’s Foreign Policy in Modern Times”

World Politics.

Makale İngilizce Siyaset

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Richard L. JASSE

“The Baghdad Pact: Cold war or colonialism?”

Middle Eastern Studies.

Makale İngilizce

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Lewis THOMAS

the United States and Turkey and İran

Cambridge, 1952, Harward University.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Esat ARSLAN

Türk Dış Politikasında Ödün Değil, Uzlaşı

Ankara, 2003, Siyasal Kitabevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Harold George NİCOLSON

Peacemaking 1919

New York, 1939, Harcout.

Kitap İngilizce Siyaset Avrupa

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Hüseyin BAĞCI

Türk Dış Politikasın'da 1950'li Yıllar

Ankara, 2012, Odtü.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ervand ABRAHAMIAN

“The Crowd In Iranian Politics 1905-1953”

Iran A Revolution in Turmoil.

Makale İngilizce Tarih Siyaset

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Stephanie Cronin

Army and Creation of the Pahlavi State in Iran: 1910-1926

London, 1997, I.B. Tauris.

Kitap İngilizce Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Clermont Skrine

World War in Iran

, 1962, Constable.

Kitap İngilizce Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

A Burdett

Iran in the Persian Gulf 1820 – 1966

, 2000, Cambridge University Press.

Kitap İngilizce Coğrafya Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Winston S. CHURCHILL

The Grand Alliance

Boston, 1950, Houghton Mifflin Company.

Kitap İngilizce Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

William Eagleton

Mahabat Kürd Cumhuriyeti 1946

İstanbul, 1990, Koral Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Hafez F. Farmayan

The Foreign Policy of Iran: A Historical Analysis

, 1971, Middle East Center University Of Utah.

Kitap İngilizce Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

George KIRK

The Middle East In The War

, 1952, Oxford University Press.

Kitap İngilizce Coğrafya Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

George KIRK

The Middle East 1945 – 1950

, 1954, Oxford University Press.

Kitap İngilizce Coğrafya Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

George McGhee

The US – Turkish – NATO Middle East Connection

New York, 1990, St. Martin’s Press.

Kitap İngilizce Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Kermit Roosevelt

Countercoup: The Struggle for the Control of Iran

New York, 1979, McGraw Hills.

Kitap İngilizce Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Ramesh Sangvi

Aryamehr: İran Şahı Siyasî Bir Biyografi

, 1971, İstanbul Matbaası.

Kitap Türkçe Tarih Biyografi - Otobiyografi

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bilal Niyazi Şimşir

Atatürk ve Afganistan

Ankara, 2002, ASAM Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Richard Tapper

İran’ın Sınır Boylarında Göçebeler

Ankara, 2004, İmge Kitabevi.

Kitap Türkçe Coğrafya Antropoloji Tarih Sosyoloji

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Türk – İran Dostluk Cemiyeti

Türk – İran Dostluk Cemiyeti Nizamnamesi

, 1956, İstanbul Matbaacılık.

Kitap Türkçe Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Reşat Yazıcı

İslam Ülkeleri Anlaşmalar ve Mevzuat

Ankara, 1982, Gelişim Matbaası.

Kitap Türkçe Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Eralp Yaşar AZAP

“I. Erzurum Antlaşması Metninde Yapılan Tahrifat ve Antlaşmanın Uygulanmasında Yarattığı Sorunlar”

Tarih Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Eser istatistikleri yükleniyor...