Son Dönem Osmanlı Tarihinde Bir A’yân Ailesi: Zaralızâdeler

Tez Türkçe Tarih× Osmanlı× Anadolu×

Künye:

Yazarlar:

İlhan EGE

Ekle

Danışmanlar:

Hasan YÜKSEL

Ekle

Yayın Yılı:

2006

Yayın Yeri:

Sivas

Seviye:

MASTER

Kurum:

Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Bölüm:

Tarih Bölümü

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

M Bedreddin Şimşek

Güncelleyen:

M Bedreddin Şimşek

Özet:

Son zamanlarda Osmanlı imparatorluğu ile ilgili çalışmalar daha çok yerel ve sosyo-ekonomik bir yapı kazanmaktadır. Bu bağlamda Yakınçağ Osmanlı tarihinde önemli bir yere sahip olan a'yânlar giderek önem kazanan bir konu olarak araştırmacıların ilgi alanına girmiş bulunmaktadır. Anadolu'da ve Rumeli'de bulunan büyük küçük yüzlerce a'yân ailesi imparatorluğun iç ve dış politikasında bir dönem önemli bir etkiye sahip olmuşlardır. A'yânlar üzerine yapılan çalışmaların sayısı hızla artmaktadır. Buna bağlı olarak özellikle 18. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu'nun siyasi, adli, iktisadi yönleri de daha yerel düzeyde aydınlatılmaktadır. Sivas ve çevresinde yaklaşık yüz elli yıl etkisini devam ettiren Zaralı-zâde ailesi bu çalışmanın temel konusunu teşkil etmektedir. Çalışmanın giriş kısmında a'yânlık üzerinde yapılmış olan araştırmalar, çalışmanın hazırlanmasında kullanılan belgeler ve a'yânlık kurumu ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde Sivas'a yakın bölgelerdeki güçlü a'yân aileleri kısa fakat öz bilgilerle anlatılmıştır. Ardından Sivas'ta bulunan a'yân aileleri tanıtılmıştır. İkinci bölümde ailenin menşei ve önemli şahsiyetlerinden bahsedilmiş, ardından Zaralı-zâde ailesinin, evvela Sivas sonra bölgede nasıl hakimiyet alanlarını genişlettikleri konusu işlenmiştir. Ailenin konak hayatı ve yaşama biçimi yine bu bölümde anlatılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ailenin siyasi etkinliklerinin temelini teşkil eden resmi görevleri anlatılarak güç ve nüfuzun kaynağına dikkat çekilmiştir. Yine bu bağlamda ailenin merkezle münasebetlerinde yaşanılan taltif, terfi, azl, sürgün, idam kararlarının mantığı araştırılmıştır. Devamında ailenin halkla ilişkileri daha sonra diğer a'yân aileleri ile aralarında yaşanan rekabet belgeler ışığında anlatılmıştır. Araştırmanın dördüncü bölümü ailenin iktisadi etkinlikleri başlığı altında incelenmiştir. Bu meyanda a'yân ailelerinin meşru ve gayri meşru yollardan nasıl servet biriktirdikleri incelenirken, iltizam sisteminin etkilerinden de bahsedilmiştir. Yine bu bölümde mal varlıkları ve servetin yapısı hakkında bilgi verilmiştir. Bu bağlamda aile servetinin kullanımı gündeme gelmiştir. Buradan hareketle kamuya ve ailenin geleceğine yönelik harcamalar alt başlığı altında ailenin vakıf faaliyetleri incelenmiştir. Araştırmanın son bölümü hanedanlığın sona ermesi başlığı altında incelenmiş olup, ailenin nüfuzunun tükenişi merkez-kenar ilişkisi bağlamında anlatılmaya çalışılmıştır. Aslında ayrı bir çalışma konusu olan ailenin Cumhuriyet dönemi bir nebze de olsa anlatılmak istenmiştir.