Bir Görgü Tanığının Gözünden Kabakçı Mustafa İsyanı/ The Rebellion of Kabakçı Mustafa: Evaluation of the Witness of the Incidence

Makale

Künye:

Yazarlar:

Yunus İNCE

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2008

Yayınlandığı Eser:

Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi

Cilt:

Güz

Sayı:

Sayfa Aralığı:

281-308

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://www.turkiyat.hacettepe.edu.tr/dergi/9Sayi.pdf

Operatör:

Nida Avcı

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde III. Selim dönemindeki modernleşme
çabalarını sona erdiren Kabakçı Mustafa İsyanı’nı incelenmeye çalışılacaktır.
İsyan, olaylara bizzat şahit olmuş bir kişinin mektubundan yola çıkarak
değerlendirilecektir. Mektup, Osmanlı Devletinin siyasî tarihinde ray değişimi
olarak vasıflandırılabilecek olan, batı tarzı modernleşme çabalarından birini sona
erdiren olayları anlatmasından dolayı önem arz etmektedir. Her toplumsal olay
gibi, bu isyan da pek çok nedeni olduğu göz önünde bulundurularak incelenmeye
çalışılmıştır. Modernleşme çabalarının halk katında yeterince anlaşılamaması ve
reformcu kadronun dışında kalan siyasî- askerî elitler arasında da taraftar
bulamaması başarısızlığın başlıca nedenleridir. Bunun yanında dönemin
devletlerarası olaylarından kaynaklanan bazı gelişmeler de reform karşıtlarının
karşıtlıklarını pekiştirip, sayılarını artırmış ve gelişen olaylar bir isyanla
neticelenmiştir. Bütün bunlara rağmen bu başarısız reform çabası daha sonraki
reformlar için gerekli tecrübenin edinilmesini sağlamıştır

Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde III. Selim dönemindeki modernleşme 
çabalarını sona erdiren Kabakçı Mustafa İsyanı’nı incelenmeye çalışılacaktır. 
İsyan, olaylara bizzat şahit olmuş bir kişinin mektubundan yola çıkarak 
değerlendirilecektir. Mektup, Osmanlı Devletinin siyasî tarihinde ray değişimi 
olarak vasıflandırılabilecek olan, batı tarzı modernleşme çabalarından birini sona 
erdiren olayları anlatmasından dolayı önem arz etmektedir. Her toplumsal olay 
gibi, bu isyan da pek çok nedeni olduğu göz önünde bulundurularak incelenmeye 
çalışılmıştır. Modernleşme çabalarının halk katında yeterince anlaşılamaması ve 
reformcu kadronun dışında kalan siyasî- askerî elitler arasında da taraftar 
bulamaması başarısızlığın başlıca nedenleridir. Bunun yanında dönemin 
devletlerarası olaylarından kaynaklanan bazı gelişmeler de reform karşıtlarının 
karşıtlıklarını pekiştirip, sayılarını artırmış ve gelişen olaylar bir isyanla 
neticelenmiştir. Bütün bunlara rağmen bu başarısız reform çabası daha sonraki 
reformlar için gerekli tecrübenin edinilmesini sağlamıştır