Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet’e Geçişte Büyük Toprak Sahiplerinin Sınıfsal Rolü ve Dönüşümü

Osmanlı İmparatorluğu'nun son yüz yılında yaşanan iktisadi değişimlerin başat faktörü imparatorluğun, kapitalist dünya ekonomisine eskisine göre çok daha sıkı bağlar ile entegre olmasıdır. 19. yüzyılın başından itibaren yoğunlaşan uluslararası ticari ilişkiler bu entegrasyonun ilk adımını oluşturmuş, Avrupa devletlerine verilen demiryolu imtiyazları ve dış kaynaklı borçlanma süreci derinleştirmiştir. Yüzyılın son çeyreğine girildiğinde Osmanlı İmparatorluğu'nun farklı coğrafyaları, başta ticaret limanları ve bu limanlardan içeri uzanan demiryolu ağları tarafından oluşturulan hinterlantlar olmak üzere, dünya ekonomisine eşitsiz biçimde eklemlenmiş haldedir. Diğer yandan 19. yüzyıl, imparatorluğun bünyesinde sınıfsal çelişkilerin yarattığı gerilimlerin örtülemez hale geldiği bir son dönem niteliğindedir. Bu gerilimlerin en önemlilerinden biri, taşra eşrafı ile saltanat arasındadır. Sened-i İttifak ile saltanat tarafından kabul edilen bu gerilim, 19. yüzyıl boyunca kırsal eşrafın giderek daha geniş iktisadi haklar elde etmesiyle sonuçlanmıştır. Tanzimat ile Aşar vergisinin toplanma biçiminin yerelleşmesi, 1858 tarihli Arazi Kanunnamesi ile toprakta özel mülkiyetin tanınması gibi önemli idari dönüşümlerin tümü, kırsal eşrafın padişahın otoritesinden görece bağımsız biçimde ilkel servet biriktirme olanaklarını oluşturmuştur. İstanbul'un otoritesi zayıfladıkça yeni zenginleşme fırsatlarına kavuşan, Anadolu coğrafyası Avrupa kapitalizmine eklemlendikçe de yeni ticaret olanakları elde eden kırsal eşraf; bünyesinde büyük toprak sahipleri, Aşar vergisi toplayıcıları, tarımsal ürün tüccarları ve tefecileri bulunduran bir toplumsal kesim haline gelmiş, pek çok örnekte bu roller aynı kişide toplanmaya başlamıştır. Bu sınıfsal yapı, cumhuriyetin kurulma sürecinde iktidarın maddi taşıyıcısı haline gelmiş, böylelikle cumhuriyet burjuvazisinin temellerini oluşturmuştur. Bu açıdan Osmanlı'nın kırsal eşrafı ile cumhuriyetin büyük toprak sahibi arasında güçlü bir süreklilik mevcuttur ve büyük toprak sahiplerinin burjuvalaşma süreci, Türkiye kapitalizminin gelişiminin en önemli unsurlarından birini oluşturmaktadır. Bu çalışma, Osmanlı İmparatorluğu'nda yarı bağımsız bir sınıfsal yapı olarak ortaya çıkan ve cumhuriyetin kuruluşuyla birlikte yönetici sınıfın bel kemiğini oluşturan büyük toprak sahiplerinin bu süreçteki rolü ve bu rol doğrultusunda yaşadığı dönüşümü ele almakta; buradan devamla Türkiye burjuvazisinin kimi özgün sınıfsal özelliklerine ve davranış kalıplarına dair sonuçlara ulaşmaya çalışmaktadır.

Satiye Aytunca

“Köy ve Köylülük Çalışmaları Kaynakçası”.

156 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

27 kez

görüntülendi.

Yunus Koçak

“İktisadi Düşünce Tarihi”.

49 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

16 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Halil İNALCIK

“Tanzimat'ın Uygulanması ve Sosyal Tepkiler”

Belleten.

Makale Türkçe Osmanlı 19. yy

Bu Makale

671 kez

görüntülendi.

Mustafa Akdağ

“Celali İsyanlarından Büyük Kaçgunluk (1603-1606)”

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

511 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Sened-i İttifak ve Gülhane Hatt-ı Hümayunu”

Belleten.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

317 kez

görüntülendi.

Mustafa Akdağ

Celali İsyanları (1550-1603)

Ankara, 1963, D.T.C.F..

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı 16. yy Anadolu 17. yy

Bu Kitap

81 kez

görüntülendi.

Edward Hallett CARR

Tarih Nedir?

İstanbul, 1980, Birikim Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

710 kez

görüntülendi.

Halil İNALCIK

“Çiftliklerin Doğuşu: Devlet, Toprak Sahipleri ve Kiracılar”

Osmanlı'da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım.

Makale Türkçe Yakın Çağ Tarih İktisat Osmanlı Anadolu

Bu Makale

60 kez

görüntülendi.

Mehmet Asım KARAÖMERLİOĞLU

Orada Bir Köy Var Uzakta: Erken Cumhuriyet Döneminde Köycü Söylem

İstanbul, 2006, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset Sosyoloji İktisat Eğitim

Bu Kitap

51 kez

görüntülendi.

Ömer Lütfi Barkan

“Türk Toprak Hukuku Tarihinde Tanzimat ve 1274 (1858) Tarihli Arazi Kanunnamesi”

Tanzimat I.

Makale Türkçe Tarih Balkan Osmanlı Anadolu

Bu Makale

49 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi

Ankara, 2008, Cedit Neşriyat.

Kitap Türkçe Yakın Çağ Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

44 kez

görüntülendi.

Kemal Arı

Büyük Mübadele, Türkiye'ye Zorunlu Göç (1923-1925)

Istanbul, 2010, Tarih Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Sosyoloji

Bu Kitap

33 kez

görüntülendi.

İlber Ortaylı

İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı

İstanbul, 2013, Timaş Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih 18. yy Osmanlı 19. yy

Bu Kitap

27 kez

görüntülendi.

Şevket PAMUK

Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları

İstanbul, 2007, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

24 kez

görüntülendi.

Şevket PAMUK , Zafer TOPRAK

Türkiye'de Tarımsal Yapılar (1923-2000)

Ankara, 1988, TVY Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

19 kez

görüntülendi.

Mustafa Akdağ

Celali İsyanları:Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası

Istanbul, 1975, Bilgi Yayınevi.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

17 kez

görüntülendi.

Korkut BORATAV

Türkiye iktisat tarihi 1908-1985

Ankara, 2015, İmge.

Kitap Türkçe Sosyal Bilimler

Bu Kitap

13 kez

görüntülendi.

Aron D. Noviçev

Osmanlı İmparatorluğu’nun Yarı Sömürgeleşmesi

Ankara, 1979, Onur Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Kitap

16 kez

görüntülendi.

Yücel ÖZKAYA

Osmanlı İmparatorluğunda Ayanlık

Ankara, 2014, TTK.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

12 kez

görüntülendi.

Reşat KASABA

Osmanlı İmparatorluğu ve Dünya Ekonomisi 19. Yüzyıl

İstanbul, 1993, Belge Yayınları.

Kitap Türkçe Yeni Çağ Yakın Çağ Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

14 kez

görüntülendi.

Feroz Ahmad

Modern Türkiye'nin Oluşumu

İstanbul, 2014, Kaynak Yayınları.

Kitap Türkçe Türkiye Cumhuriyeti 20. yy Anadolu

Bu Kitap

16 kez

görüntülendi.

Tarık Zafer TUNAYA

Türkiye’de Siyasal Partiler

İstanbul, 2000, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti Çağdaş Anadolu

Bu Kitap

6 kez

görüntülendi.

Tevfik GÜRAN

Osmanlı Dönemi Tarım İstatistikleri 1909, 1913 ve 1914

Ankara, 2003, T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Sabiha SERTEL

Roman Gibi

İstanbul, 1987, Belge Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Doğan AVCIOĞLU

Milli Kuruluş Tarihi 4

İstanbul, 1985, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Huri İSLAMOĞLU , Peter C. Perdue

Shared Histories of Modernity: China, India and the Ottoman Empire

Londra, 2009, Routledge.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

İsmail CEM

Türkiye'de Geri Kalmışlığın Tarihi

İstanbul, 1989, Cem Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Donald Quataert

Anadolu’da Osmanlı Reformu Ve Tarım 1876-1908

İstanbul, 2008, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Yalçın KÜÇÜK

Türkiye Üzerine Tezler

İstanbul, 2007, Salyangoz Yayınları.

Kitap Türkçe Türkiye Cumhuriyeti Anadolu

Bu Kitap

9 kez

görüntülendi.

Orhan KURMUŞ

Emperyalizmin Türkiye’ye Girişi

İstanbul, 2007, Yordam Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset Türkiye Cumhuriyeti 20. yy Balkan 19. yy Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Türkiye’de Toplumsal ve Ekonomik Gelişmenin 50 Yılı

Ankara, 1973, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.

Kitap Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti Çağdaş Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Şevket PAMUK

Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme 1820-1913

İstanbul, 1984, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih 20. yy Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Cenk Reyhan

Osmanlı'da Kapitalizmin Kökenleri

İstanbul, 2008, Tarih Vakfı Yayınları.

Kitap Türkçe 18. yy Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Feroz Ahmad

İttihat ve Terakki 1908-1914

İstanbul, 2004, Kaynak Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı Anadolu

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Yahya Sezai TEZEL

Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi

İstanbul, 1982, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe Türkiye Cumhuriyeti 20. yy Anadolu

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Halil BAYRAKÇI

Osmanlı Toprak Sistemi

İstanbul, 1990, Marifet Yayınlar.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

Ömer Lütfi Barkan

“Timar”

Türkiye’de Toprak Meselesi Toplu Eserler I.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Çağlar KEYDER

Türkiye'de Devlet ve Sınıflar

İstanbul, 1989, İletişim Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı 19. yy Anadolu

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Şevket PAMUK

Osmanlı-Türkiye İktisadî Tarihi

İstanbul, 2009, İletişim.

Kitap Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti 20. yy İktisat 18. yy Osmanlı 19. yy 16. yy Anadolu 17. yy

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Emin SAZAK

Emin Beyin Defteri

İstanbul, 2007, Tolkun Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ömer Lütfi Barkan

“Malikâne Dîvânî Sistemi”

Türkiye'de Toprak Meselesi, Toplu Eserler I.

Makale Türkçe Tarih Osmanlı Anadolu

Bu Makale

1 kez

görüntülendi.

İsmail Hüsrev Tökin

Türkiye Köy İktisadiyatı

Ankara, 1934, Kadro Mecmuası Neşriyatı.

Kitap Türkçe Tarih İktisat

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Ömer Lütfi Barkan

Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu

İstanbul, 1946, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

A. CERRAHOĞLU

Türkiye'de Sosyalizm

İstanbul, 1967, Çığ Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset Sosyoloji İktisat Felsefe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Lothar RATHMANN

Alman Emperyalizminin Türkiye'ye Girişi

İstanbul, 1976, Gözlem Yayınları.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Çağlar KEYDER

Dünya Ekonomisi İçinde Türkiye ( 1923-1929 )

İstanbul, 1993, Tarih Vakfı.

Kitap Türkçe Türkiye Cumhuriyeti 20. yy

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Bilsay KURUÇ

Mustafa Kemal Döneminde Ekonomi

Ankara, 1987, Bilgi Yayınevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Şevket HATİBOĞLU

Türkiye'de Zirai Buhran

Ankara, 1937, Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...