Türk Kültürü ve Milliyetçilik

Kitap Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Erol GÜNGÖR

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

1987

Yayın Yeri:

İstanbul

Yayıncı:

Ötüken Neşriyat

Cilt:

Basım Kaydı:

Sayfa Sayısı:

ISBN:

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Aytaç Ertürk

Güncelleyen:

kaynakca.info

Özet:

Kitap;

- Milliyetçilik ve Halkçılık
- Milli Kültürün Dünü ve Bugünü
- Bir İnsan ve Bir Kültür
- İnsanımızın Kaynağı
- Koptuğumuz Dünya başlıları altında beş bölümden oluşmaktadır.

Milliyetçilik ve Halkçılık başlığı atında;

- Milliyetçiliğin asıl hedefinin, geniş kitlenin iradesine dayanan bağımsız bir siyasi idare (self-government) ve bu siyasi birlik içinde milli bir kültür meydana getirmek olduğu;

- Siyasi birlik ve kültür birliği yoluyla modern bir cemiyet haline gelme çabasının bütün milliyetçi hareketlerin değişmez programı olduğu belirtilmekte,

- Halk tanımının “insan topluluğu” olduğu ifade edilmekte ve halkı başka topluluklardan ayıran özellikler ortaya konulmaya çalışılmakta, bu kapsamda; Halkın “bir sosyal tabaka, bir sosyolojik kategori ve sosyal tabaka” olmadığı söylenmekte,

- Bugünün Türkiye’sinde halk ve münevver olmak üzere iki ayrı kıymet sisteminin ve iki ayrı hayat tarzını temsil eden grubun bulunduğu; Halkçılık denilence, bu iki gruptan birinin (münevver) diğeri (halk) ile olan münasebetlerine ait bir tavır ve davranış sisteminin anlaşılması gerektiği,

- Halkçı politikanın hedefinin, halk ve münevver arasındaki farklılıkların ortadan kaldırılarak, bu iki unsurun milli kültür içinde kaynaşmasını sağlamak olması gerektiği,

- Halkın, münevveri kibirli, maddi menfaatine düşkün, yabancı taklitçisi, maneviyat düşmanı, saygısız ve köksüz olarak; Münevverin ise halkı cahil, hurafeci, kıt ve dar görüşlü, her şeye kolayca kanan bir kitle olarak gördüğü ve Türkiye’de halk ve münevverin birbirine yabancı oldukları, Münevver ve Halkın genel ve ortak bir kültür nizamı içinde kaynaşma imkânlarının gitgide azaldığı ve aynı coğrafya içinde yan yana yaşayan iki ayrı sosyal ve kültürel grubun meydana geldiği,

- Münevver kültürü ile Halk kültürü arasındaki köklü farkların siyasi bütünlüğü de sarsacak mahiyette olduğu,

- Osmanlı cemiyetinde ise; padişahlar da dahil olmak üzere münevverlerin sadece bilgi ve kabiliyet farkları ile halktan ayrılabildikleri, Halk ve Münevverin dünyaya, tarihe, kendi kültürüne ve yabancı kültürlere karşı tavırlarının aynı oldukları, Halk ve Münevver kültürlerinin birbirinin uzantısı halinde bulunduğunu,

- Aynı memleket içerisinde iki ayrı kültür grubunun teşekkülünün modern batı medeniyetinin yayılmasıyla ilgili bir hadise olduğu,

- Kültürdeki değişmelerin, kültürün kendi içinden mi yoksa tamamıyla dışarıdan mı geldiği hususunun bütün faktörlerin işleyiş tarzlarını büyük ölçüde etkilediği,

- Cemiyetin kendi bünyesi içinden gelen değişmelerin, başka kültürleri adapte etme yoluna kıyasla daha sağlam, devamlı ve hakiki çözüm tarzları getirebildikleri,

- Türkiye’nin batı medeniyetine girme çabalarının başarısız kaldığının inkar edilemeyeceği, modernleşme adına getirilen teklifler ve yapılan uygulamaların Türkiye’nin problemlerine hakiki birer cevap teşkil etmediği,
- Batı ile temas ederek onu benimsemeye çalışan münevverlerin eski kültürü reddetmelerine karşılık büyük kitlelerin de münevverlere itibar etmeyerek geleneği devam ettirmesinin iki yarı kültürü oluşturduğu,

- Halk ve münevver arasındaki ayrılıkların önemli ve tehlikeli bir durum olarak gösterilmesinden maksadın; modernleşmeye karşı gelenekçiliği savunmak olmadığı, Türkiye’nin modernleşme zorunda olduğunun inkâr edilemeyeceği, modernleşmenin münevver zümre tarafından yürütülebileceği; ancak, problemin Türk münevverinin memlekette hakiki ve modern bir kültür yaratılabilmesi için önce bu işi yapabilecek ehliyete ulaşabilmesinin gerekli olduğu ifade edilmiştir.

Halk Kültürü ve Münevver Kültürü başlığı atında;

- Kültürün; bir arada yaşayan insanların, hayatın muhtelif problemlerine karşı denedikleri çözüm tarzlarından bir kısmının zamanla sabit hale gelerek oluştuğu,

- Çeşitli cemiyetleri kültür bakımından ayırt eden şeylerin, onların kullandıkları alet ve vasıtalardan ziyade bu alet ve vasıtaların gerisindeki zihniyet ve manevi kıymetlerin oluşturduğu,

- Türkiye’deki değişmelerin başarısızlık sebeplerinin; yabancı medeniyetin dayandığı rasyonalist veya pozitivist zihniyet ile Türkiye’deki değişmenin içerden ve dışarıdan zorlayıcı bir karakter kazanmasının olduğu,

- Batı medeniyetinin pozitivist tavrının münevverler tarafından yanlış anlaşıldığı ve bunun münevverlerin geleneksel kültüre cephe almasına ve halktan kopmasına; mecburi kültür değişmelerinin de değiştirme teşebbüslerinin ters neticeler vermesine yol açtığı,

- Türk Halkının dindar olduğu, münevverin ise din reformcusu olduğu; Türk Halkında Türk Milletinin dindar oldukça yükseldiği ve yüceldiği, dinden uzak kaldıkça da kudretini kaybettiği; Türk Münevverinde ise Türk Halkının dinin ve dini liderlerin tesiri altında kaldıkça gerilediği düşüncesinin hâkim olduğu,

- Türk münevverinin, Batı karşısında alınan yenilgilerin esas sebebinin yerli Türk kültürünün çürüklüğü olarak değerlendirildiği ve bu kültürün baştan aşağı değiştirilmemesi halinde memleketin modernleşemeyeceğini düşünmeleri,

- Türk münevverlerince ortaya sürülen tekliflerin büyük çoğunluğunun ideolojik beyin yıkama faaliyeti mahiyetinde olduğu, Türk münevverlerinin Türkiye’de bir kalkınma meydana getirebilmek için üniversite hocasından fabrika işçisine kadar herkesin pozitivizm düşüncesine sahip olması gerektiği ve aksi takdirde geleneksel kültürden kalma unsurların bütün ilerici projeleri boşa çıkaracağı fikrine sahip oldukları, bu düşüncenin de münevveri halkla devamlı bir çatışma haline getirdiği,

- İnkılapçıların esas programının Abdullah Cevdet tarafından oluşturulduğu ve söz konusu şahsın Türk milletinin biyolojik veraseti de dahil olmak üzere her şeyiyle değişmesini istediği, bu geleneği devam ettiren sonraki inkılapçıların da, kültürün nesiller arasında intikalini sağlayan Türk dili de olmak üzere Türkiye’de Batılı olmayan bütün kültür unsurları ve müesseselerini bir tarafa bırakma yoluna gittikleri,

- İnkılâpçılar tarafından ortaya konulan Öz Türkçe’nin Asya Türkçesi ile Fransızca’nın izdivacından doğan bir hilkat garibesi olduğu,

- Bugün de Türk demokrasisinin karşısındaki en büyük engelin, inkılapçı siyasi partiler ve gruplar olduğu, Türk münevverlerinin inkılapçı olmayanın mutlaka muhafazakar veya reaksiyoner olacağı yönündeki kategorik düşünce alışkanlığının, inkılapçıların demokrasi aleyhtarı olduklarına kuvvet kazandırdığı,

- Türkiye’de kalkınma yolunda hemen bütün adımların çok partili demokrasi devrinin genş kadroları tarafından atıldığı, bu adımlara sekte vuran kimselerin hep “ittihatçı-komiteci” geleneğinin arasından çıktıkları,

- Milliyetçiliğin asıl gayesinin memlekette halka dayanan bir rejim kurarak Türkiye’yi modern bir milli devlet haline getirmek olduğu; milliyetçi bir siyasi hareketin, halka dayanarak, milli birlik ve kaynaşmaya mani olan her türlü zümre ve azınlık sultasına son vermek üzere faaliyet göstermesi gerektiği,

- Kendi milletinin tanımamış olmasının Türk münevverinin en büyük kusurunu teşkil ettiği; başarının ölçüsü halkın tasvibi olan ve bu tasvibi almak zorunda bulunanların halkı tanımaya ve onunla birlikte çalışmaya mecbur kılan demokratik rejimin devam etmesinin Türkiye’deki münevver zümrenin halka yaklaşması için de en sağlam ve emin yol olacağı ifade edilmiştir.

Milli Kültürün Dünü ve Bugunü başlığı atında;

- Sosyal çözülmelerin neticesinde bir cemiyetin çerçevesi dağılırken bir taraftan yeni gruplaşmaların ve yeni sosyal nizam çekirdeklerinin teşekkül etmeye başlayacağı; fertlerin bağlı bulundukları dernekler, tarikatlar gibi alt grupların büyük cemiyetin fert için ifa ettiği fonksiyonların büyük kısmını bu alt grupların üzerine alacakları ve bu grupların faaliyet alanlarının genişleyeceği,

- Ziya Gökalp’in Türkçülük hakkındaki düşünceleri ve yazarın bu düşünceler hakkındaki görüş ve eleştirileri,

- Batılıların hukuki ve sosyal bünyesini kopya etmek gibi eski Avrupacıların modernleşme fikirlerinin yanlış olduğu, bir memleketin bu vasıtalarla kalkınamayacağı,

- Modernleşmek için yapılan birçok teşebbüslerde devletin zayıflamasına ve böylece her türlü ileri hamle için en büyük dayanağın kaybolmasına yol açacak hareketlere bugün de rastlandığı, Türk milliyetçilerinin kendilerine eski sorumsuz münevverlerden intikal eden bu kötü geleneğin tamamen ortadan kaldırılması için alışılması gerektiği ve bağımsız bir Türk kültürünün sağlam bir siyasi organizasyon olmadan gelişemeyeceğinin gözden uzak tutulmamasının gerektiği,

- Türkiye’de kültür değişmeleri hakkındaki münevverlerin görüşlerini üç kısma ayrılabileceği, bunların;
* Batı medeniyetinin lüzumlu görülen unsurlarının alınması,
* Batı medeniyetinin bütün halinde alınması,
* Yerli kültürün saf kalması şeklinde olduğu,

- Avrupa diye yekvücut bir kültür veya medeniyetin bulunmadığı, hepsinin modern medeniyeti temsil eden çeşitli kültürlere sahip oldukları; eğer Avrupacıların almak istedikleri şeyler bu medeniyete ait değerler ise o takdirde Avrupalılaşma tezinin milli kültürün inkâr edilmesini gerektirmeyeceği,

- Kadınlara sosyal imtiyazlar tanıyarak iktisadi gelişme yapan bir memleketin bulunmadığı,

- Batıdan lüzumlu bulunan şeylerin alınmasını isteyenlerin hatasını, kültür değişmesini bir ihtiyaç listesi tertip etmekten ibaret görmelerinin teşkil ettiği; Kültür değişmesinin bir program ve öncelikler meselesi halinde alınmasının zaruri olduğu, bu programa siyasi liderlerin heveslerinin değil sosyal ilimlerin rehber olası gerektiği,
- Saf kültür tezini ileri sürenlerin; hiçbir kültürün saf olamayacağını, saf kültür üzerinde ısrar etmenin Türk milletinin yerinde saymasına neden olacağını bilmelerinin gerektiği,

- Kültür ve medeniyet arasındaki başlıca farklardan birisinin gaye ile vasıta arasındaki farktan ibaret olduğunun ortaya konulduğu,

- Türkiye’deki Batılılaşma hareketlerinde bu iki kavramın devamlı karıştırıldığı ve her ikisine birden “medeniyet” denildiği,

- İkinci Meşrutiyet neslinden bu yana münevverlerin “yenilik” veya “ilericilik” çılgınlığına bu bilgisizliğin neden olduğu,

- Pek çoğumuzun teknolojik medeniyetin kültürden farklı bir nizama geliştiğini göremediğimizi, teknolojik gelişme ile kültürel gelişmenin paralel gideceğini sandığımızı, bu hatanın bizi teknolojik ilerlemeye tatbik edilen ölçüleri, kültüre de tatbik etmemize ve manasız bir eski-yeni çatışmasına girmemize yol açtığı,

- Kültürdeki “eski-yenilik”in hiçbir zaman medeniyetteki “eskilik-yenilik” manasına gelmediği,

- Medeni veya teknolojik eserlerde yeniliğin her zaman mükemmellik anlamına geldiği,

- Kültür sahasında eski ve yeni tabirlerinin sadece iki şey arasındaki zaman farkını gösterdiği, kültürün zamanla gerilediğinin iddia edilemeyeceği,

- Bugünkü Türkiye’nin medeni vasıtalara sahip olma ve bunları kullanma bakımından Şelçuklu veya Osmanlı devirleri Türkiye’sinden yüzlerce yıl ileri olduğu halde onlara kıyasla son derece iptidai bir kültür seviyesine sahip olduğu,

- Türk dilinin 30-40 yıllık bir mazisi olduğu (burada harf devriminden sonra bu kitabın yazılması arasında geçen zaman belirtiliyor), İnsanlık tarihinde konuşmanın icadından 30 yıl sonraki insanların kültürü ne kadarsa bizim de kültürümüzün o kadar olacağı,

- Türk münevverine, Türk milli kültürünün verilebilmesinin milliyetçi bir eğitim programı takip edilmesiyle mümkün olabileceği,

- Türk münevverinin yüzyıl önceki Türkçeyi kullanacağı, ancak bin yıl önceki Türkçe metinleri bile anlaması gerektiği; yeni harfleri kullanacağı, ama üniversite kapısı önündeki kitabeyi görünce alık alık bakmaması gerektiği ifade edilmiştir.

Bir İnsan ve Bir Kültür başlığı atında;

- Dündar Taşer’den bahsedilmekte ve yazarın onun fikirlerine iştirak ettiği anlaşılmaktadır. Söz konusu şahsın bütün emelinin gençlere Türk milletini tanıtmak, bunun için tarihimiz ve kültürümüz hakkındaki yanlış kanaatleri ortadan silmek olduğu,

- Osmanlı Padişahlarının devletin bütünlüğü prensibinin muhafazası için evlatlarını ve öz kardeşlerini dahi feda etmek zorunda kaldıkları,

- Osmanlı Padişahlarının zek-i sefa içinde olmaktan ziyade her an devlet yönetiminin ağırlığını hissederek yaşadıkları,

- Osmanlı döneminde bir kadının “padişahımın emri başım üzerinedir, ama şeriatın hükmünden çıkamam” diyebildiği,

- Kara Mustafa Paşa’nın padişah fermanı olan idamına seve seve gittiği,

- Osmanlı imparatorluğunda devletin çok sağlam gelenekler üzerine oturtulduğu, İmparatorluk devrinde can ve mal emniyeti olmadığını iddia eden münevverlerin aksine, zamanında İngilizlerin Türk (Osmanlı) hukuk müesseselerini örnek aldıkları ifade edilmektedir.

Millet ve Din başlığı atında;

- 19’uncu yüzyıl batı düşüncesinin Hıristiyanlığın karşısına bir din olarak “ilim”i koyduğu, ilmin dünyayı kurtaracağına dair bir imanın doğduğu,

- Jön Türklerin de pozitivismin bir çeşidini benimsedikleri ve bu fikirlerin Türkiye’yi kurtaracağını düşündükleri,

- Ahlak ölçüleri ile kaidelerinin en büyük kaynağının din olduğu,

- Devletin din işlerine karışmaması gerektiği, Diyanet İşleri Başkanlığının bu nedenle uygun olmadığı, İslam vakıf mallarının iadesi ve yeniden tesisine müsaade edilmesinin gerektiği,

- Tarikatların Osmanlı zamanında birleştirici bir rol üslendikleri,

- Zamanında medrese ve tekkelerde çok iyi eğitim verildiği ifade edilmiştir.

Koptuğumuz Dünya başlığı atında;

- Türkiye’nin dış politikada “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” sözünden başka bir görüşü olmadığı,

- Avrupa Konseyine üye olan Türkiye’nin bu konumunun Ortadoğu’daki yerini güçlendireceği,

- Bir Ortadoğu Ülkesi olduğumuzu kabul etmemiz gerektiği,

- Avrupa Ortak Pazarının kuyruğu mu, yoksa Ortadoğu’nun başı mı olacağımız? Bize düşman olan ve düşman kalacak olan bir medeniyetin çöpçülük hizmetini mi, yoksa kendi medeniyetimizin öncülüğünü mü yapacağımız? Konularında Türk münevverinin karar verme zamanının geldiği ifade edilmektedir.

Yazan: Ali KARAHAN

Kitap;

- Milliyetçilik ve Halkçılık
- Milli Kültürün Dünü ve Bugünü
- Bir İnsan ve Bir Kültür
- İnsanımızın Kaynağı
- Koptuğumuz Dünya başlıları altında beş bölümden oluşmaktadır.

Milliyetçilik ve Halkçılık başlığı atında;

- Milliyetçiliğin asıl hedefinin, geniş kitlenin iradesine dayanan bağımsız bir siyasi idare (self-government) ve bu siyasi birlik içinde milli bir kültür meydana getirmek olduğu;

- Siyasi birlik ve kültür birliği yoluyla modern bir cemiyet haline gelme çabasının bütün milliyetçi hareketlerin değişmez programı olduğu belirtilmekte,

- Halk tanımının “insan topluluğu” olduğu ifade edilmekte ve halkı başka topluluklardan ayıran özellikler ortaya konulmaya çalışılmakta, bu kapsamda; Halkın “bir sosyal tabaka, bir sosyolojik kategori ve sosyal tabaka” olmadığı söylenmekte,

- Bugünün Türkiye’sinde halk ve münevver olmak üzere iki ayrı kıymet sisteminin ve iki ayrı hayat tarzını temsil eden grubun bulunduğu; Halkçılık denilence, bu iki gruptan birinin (münevver) diğeri (halk) ile olan münasebetlerine ait bir tavır ve davranış sisteminin anlaşılması gerektiği,

- Halkçı politikanın hedefinin, halk ve münevver arasındaki farklılıkların ortadan kaldırılarak, bu iki unsurun milli kültür içinde kaynaşmasını sağlamak olması gerektiği,

- Halkın, münevveri kibirli, maddi menfaatine düşkün,  yabancı taklitçisi, maneviyat düşmanı, saygısız ve köksüz olarak; Münevverin ise halkı cahil, hurafeci, kıt ve dar görüşlü, her şeye kolayca kanan bir kitle olarak gördüğü ve Türkiye’de halk ve münevverin birbirine yabancı oldukları, Münevver ve Halkın genel ve ortak bir kültür nizamı içinde kaynaşma imkânlarının gitgide azaldığı ve aynı coğrafya içinde yan yana yaşayan iki ayrı sosyal ve kültürel grubun meydana geldiği,

- Münevver kültürü ile Halk kültürü arasındaki köklü farkların siyasi bütünlüğü de sarsacak mahiyette olduğu,

- Osmanlı cemiyetinde ise; padişahlar da dahil olmak üzere münevverlerin sadece bilgi ve kabiliyet farkları ile halktan ayrılabildikleri, Halk ve Münevverin dünyaya, tarihe, kendi kültürüne ve yabancı kültürlere karşı tavırlarının aynı oldukları, Halk ve Münevver kültürlerinin birbirinin uzantısı halinde bulunduğunu,

- Aynı memleket içerisinde iki ayrı kültür grubunun teşekkülünün modern batı medeniyetinin yayılmasıyla ilgili bir hadise olduğu,

- Kültürdeki değişmelerin, kültürün kendi içinden mi yoksa tamamıyla dışarıdan mı geldiği hususunun bütün faktörlerin işleyiş tarzlarını büyük ölçüde etkilediği,

- Cemiyetin kendi bünyesi içinden gelen değişmelerin, başka kültürleri adapte etme yoluna kıyasla daha sağlam, devamlı ve hakiki çözüm tarzları getirebildikleri,

- Türkiye’nin batı medeniyetine girme çabalarının başarısız kaldığının inkar edilemeyeceği, modernleşme adına getirilen teklifler ve yapılan uygulamaların Türkiye’nin problemlerine hakiki birer cevap teşkil etmediği,
- Batı ile temas ederek onu benimsemeye çalışan münevverlerin eski kültürü reddetmelerine karşılık büyük kitlelerin de münevverlere itibar etmeyerek geleneği devam ettirmesinin iki yarı kültürü oluşturduğu,

- Halk ve münevver arasındaki ayrılıkların önemli ve tehlikeli bir durum olarak gösterilmesinden maksadın; modernleşmeye karşı gelenekçiliği savunmak olmadığı, Türkiye’nin modernleşme zorunda olduğunun inkâr edilemeyeceği, modernleşmenin münevver zümre tarafından yürütülebileceği; ancak, problemin Türk münevverinin memlekette hakiki ve modern bir kültür yaratılabilmesi için önce bu işi yapabilecek ehliyete ulaşabilmesinin gerekli olduğu ifade edilmiştir.

Halk Kültürü ve Münevver Kültürü başlığı atında;

- Kültürün; bir arada yaşayan insanların, hayatın muhtelif problemlerine karşı denedikleri çözüm tarzlarından bir kısmının zamanla sabit hale gelerek oluştuğu,

- Çeşitli cemiyetleri kültür bakımından ayırt eden şeylerin, onların kullandıkları alet ve vasıtalardan ziyade bu alet ve vasıtaların gerisindeki zihniyet ve manevi kıymetlerin oluşturduğu,

- Türkiye’deki değişmelerin başarısızlık sebeplerinin; yabancı medeniyetin dayandığı rasyonalist veya pozitivist zihniyet ile Türkiye’deki değişmenin içerden ve dışarıdan zorlayıcı bir karakter kazanmasının olduğu,

- Batı medeniyetinin pozitivist tavrının münevverler tarafından yanlış anlaşıldığı ve bunun münevverlerin geleneksel kültüre cephe almasına ve halktan kopmasına; mecburi kültür değişmelerinin de değiştirme teşebbüslerinin ters neticeler vermesine yol açtığı,

- Türk Halkının dindar olduğu, münevverin ise din reformcusu olduğu; Türk Halkında Türk Milletinin dindar oldukça yükseldiği ve yüceldiği, dinden uzak kaldıkça da kudretini kaybettiği; Türk Münevverinde ise Türk Halkının dinin ve dini liderlerin tesiri altında kaldıkça gerilediği düşüncesinin hâkim olduğu,

- Türk münevverinin, Batı karşısında alınan yenilgilerin esas sebebinin yerli Türk kültürünün çürüklüğü olarak değerlendirildiği ve bu kültürün baştan aşağı değiştirilmemesi halinde memleketin modernleşemeyeceğini düşünmeleri,

- Türk münevverlerince ortaya sürülen tekliflerin büyük çoğunluğunun ideolojik beyin yıkama faaliyeti mahiyetinde olduğu, Türk münevverlerinin Türkiye’de bir kalkınma meydana getirebilmek için üniversite hocasından fabrika işçisine kadar herkesin pozitivizm düşüncesine sahip olması gerektiği ve aksi takdirde geleneksel kültürden kalma unsurların bütün ilerici projeleri boşa çıkaracağı fikrine sahip oldukları, bu düşüncenin de münevveri halkla devamlı bir çatışma haline getirdiği,

- İnkılapçıların esas programının Abdullah Cevdet tarafından oluşturulduğu ve söz konusu şahsın Türk milletinin biyolojik veraseti de dahil olmak üzere her şeyiyle değişmesini istediği, bu geleneği devam ettiren sonraki inkılapçıların da, kültürün nesiller arasında intikalini sağlayan Türk dili de olmak üzere Türkiye’de Batılı olmayan bütün kültür unsurları ve müesseselerini bir tarafa bırakma yoluna gittikleri,

- İnkılâpçılar tarafından ortaya konulan Öz Türkçe’nin Asya Türkçesi ile Fransızca’nın izdivacından doğan bir hilkat garibesi olduğu,

- Bugün de Türk demokrasisinin karşısındaki en büyük engelin, inkılapçı siyasi partiler ve gruplar olduğu, Türk münevverlerinin inkılapçı olmayanın mutlaka muhafazakar veya reaksiyoner olacağı yönündeki kategorik düşünce alışkanlığının, inkılapçıların demokrasi aleyhtarı olduklarına kuvvet kazandırdığı,

- Türkiye’de kalkınma yolunda hemen bütün adımların çok partili demokrasi devrinin genş kadroları tarafından atıldığı, bu adımlara sekte vuran kimselerin hep “ittihatçı-komiteci” geleneğinin arasından çıktıkları,

- Milliyetçiliğin asıl gayesinin memlekette halka dayanan bir rejim kurarak Türkiye’yi modern bir milli devlet haline getirmek olduğu; milliyetçi bir siyasi hareketin, halka dayanarak, milli birlik ve kaynaşmaya mani olan her türlü zümre ve azınlık sultasına son vermek üzere faaliyet göstermesi gerektiği,

- Kendi milletinin tanımamış olmasının Türk münevverinin en büyük kusurunu teşkil ettiği; başarının ölçüsü halkın tasvibi olan ve bu tasvibi almak zorunda bulunanların halkı tanımaya ve onunla birlikte çalışmaya mecbur kılan demokratik rejimin devam etmesinin Türkiye’deki münevver zümrenin halka yaklaşması için de en sağlam ve emin yol olacağı ifade edilmiştir.

Milli Kültürün Dünü ve Bugunü başlığı atında;

- Sosyal çözülmelerin neticesinde bir cemiyetin çerçevesi dağılırken bir taraftan yeni gruplaşmaların ve yeni sosyal nizam çekirdeklerinin teşekkül etmeye başlayacağı; fertlerin bağlı bulundukları dernekler, tarikatlar gibi alt grupların büyük cemiyetin fert için ifa ettiği fonksiyonların büyük kısmını bu alt grupların üzerine alacakları ve bu grupların faaliyet alanlarının genişleyeceği,

- Ziya Gökalp’in Türkçülük hakkındaki düşünceleri ve yazarın bu düşünceler hakkındaki görüş ve eleştirileri,

- Batılıların hukuki ve sosyal bünyesini kopya etmek gibi eski Avrupacıların modernleşme fikirlerinin yanlış olduğu, bir memleketin bu vasıtalarla kalkınamayacağı,

- Modernleşmek için yapılan birçok teşebbüslerde devletin zayıflamasına ve böylece her türlü ileri hamle için en büyük dayanağın kaybolmasına yol açacak hareketlere bugün de rastlandığı, Türk milliyetçilerinin kendilerine eski sorumsuz münevverlerden intikal eden bu kötü geleneğin tamamen ortadan kaldırılması için alışılması gerektiği ve bağımsız bir Türk kültürünün sağlam bir siyasi organizasyon olmadan gelişemeyeceğinin gözden uzak tutulmamasının gerektiği,

- Türkiye’de kültür değişmeleri hakkındaki münevverlerin görüşlerini üç kısma ayrılabileceği, bunların;
    * Batı medeniyetinin lüzumlu görülen unsurlarının alınması,
    * Batı medeniyetinin bütün halinde alınması,
    * Yerli kültürün saf kalması şeklinde olduğu,

- Avrupa diye yekvücut bir kültür veya medeniyetin bulunmadığı, hepsinin modern medeniyeti temsil eden çeşitli kültürlere sahip oldukları; eğer Avrupacıların almak istedikleri şeyler bu medeniyete ait değerler ise o takdirde Avrupalılaşma tezinin milli kültürün inkâr edilmesini gerektirmeyeceği,

- Kadınlara sosyal imtiyazlar tanıyarak iktisadi gelişme yapan bir memleketin bulunmadığı,

- Batıdan lüzumlu bulunan şeylerin alınmasını isteyenlerin hatasını, kültür değişmesini bir ihtiyaç listesi tertip etmekten ibaret görmelerinin teşkil ettiği; Kültür değişmesinin bir program ve öncelikler meselesi halinde alınmasının zaruri olduğu, bu programa siyasi liderlerin heveslerinin değil sosyal ilimlerin rehber olası gerektiği,
- Saf kültür tezini ileri sürenlerin; hiçbir kültürün saf olamayacağını, saf kültür üzerinde ısrar etmenin Türk milletinin yerinde saymasına neden olacağını bilmelerinin gerektiği,

- Kültür ve medeniyet arasındaki başlıca farklardan birisinin gaye ile vasıta arasındaki farktan ibaret olduğunun ortaya konulduğu,

- Türkiye’deki Batılılaşma hareketlerinde bu iki kavramın devamlı karıştırıldığı ve her ikisine birden “medeniyet” denildiği,

- İkinci Meşrutiyet neslinden bu yana münevverlerin “yenilik” veya “ilericilik” çılgınlığına bu bilgisizliğin neden olduğu,

- Pek çoğumuzun teknolojik medeniyetin kültürden farklı bir nizama geliştiğini göremediğimizi, teknolojik gelişme ile kültürel gelişmenin paralel gideceğini sandığımızı, bu hatanın bizi teknolojik ilerlemeye tatbik edilen ölçüleri, kültüre de tatbik etmemize ve manasız bir eski-yeni çatışmasına girmemize yol açtığı,

- Kültürdeki “eski-yenilik”in hiçbir zaman medeniyetteki “eskilik-yenilik” manasına gelmediği,

- Medeni veya teknolojik eserlerde yeniliğin her zaman mükemmellik anlamına geldiği,

- Kültür sahasında eski ve yeni tabirlerinin sadece iki şey arasındaki zaman farkını gösterdiği, kültürün zamanla gerilediğinin iddia edilemeyeceği,

- Bugünkü Türkiye’nin medeni vasıtalara sahip olma ve bunları kullanma bakımından Şelçuklu veya Osmanlı devirleri Türkiye’sinden yüzlerce yıl ileri olduğu halde onlara kıyasla son derece iptidai bir kültür seviyesine sahip olduğu,

- Türk dilinin 30-40 yıllık bir mazisi olduğu (burada harf devriminden sonra bu kitabın yazılması arasında geçen zaman belirtiliyor), İnsanlık tarihinde konuşmanın icadından 30 yıl sonraki insanların kültürü ne kadarsa bizim de kültürümüzün o kadar olacağı,

- Türk münevverine, Türk milli kültürünün verilebilmesinin milliyetçi bir eğitim programı takip edilmesiyle mümkün olabileceği,

- Türk münevverinin yüzyıl önceki Türkçeyi kullanacağı, ancak bin yıl önceki Türkçe metinleri bile anlaması gerektiği; yeni harfleri kullanacağı, ama üniversite kapısı önündeki kitabeyi görünce alık alık bakmaması gerektiği ifade edilmiştir.

Bir İnsan ve Bir Kültür başlığı atında;

- Dündar Taşer’den bahsedilmekte ve yazarın onun fikirlerine iştirak ettiği anlaşılmaktadır. Söz konusu şahsın bütün emelinin gençlere Türk milletini tanıtmak, bunun için tarihimiz ve kültürümüz hakkındaki yanlış kanaatleri ortadan silmek olduğu,

- Osmanlı Padişahlarının devletin bütünlüğü prensibinin muhafazası için evlatlarını ve öz kardeşlerini dahi feda etmek zorunda kaldıkları,

- Osmanlı Padişahlarının zek-i sefa içinde olmaktan ziyade her an devlet yönetiminin ağırlığını hissederek yaşadıkları,

- Osmanlı döneminde bir kadının “padişahımın emri başım üzerinedir, ama şeriatın hükmünden çıkamam” diyebildiği,

- Kara Mustafa Paşa’nın padişah fermanı olan idamına seve seve gittiği,

- Osmanlı imparatorluğunda devletin çok sağlam gelenekler üzerine oturtulduğu, İmparatorluk devrinde can ve mal emniyeti olmadığını iddia eden münevverlerin aksine, zamanında İngilizlerin Türk (Osmanlı) hukuk müesseselerini örnek aldıkları ifade edilmektedir.

Millet ve Din başlığı atında;

- 19’uncu yüzyıl batı düşüncesinin Hıristiyanlığın karşısına bir din olarak “ilim”i koyduğu, ilmin dünyayı kurtaracağına dair bir imanın doğduğu,

- Jön Türklerin de pozitivismin bir çeşidini benimsedikleri ve bu fikirlerin Türkiye’yi kurtaracağını düşündükleri,

- Ahlak ölçüleri ile kaidelerinin en büyük kaynağının din olduğu,

- Devletin din işlerine karışmaması gerektiği, Diyanet İşleri Başkanlığının bu nedenle uygun olmadığı, İslam vakıf mallarının iadesi ve yeniden tesisine müsaade edilmesinin gerektiği,

- Tarikatların Osmanlı zamanında birleştirici bir rol üslendikleri,

- Zamanında medrese ve tekkelerde çok iyi eğitim verildiği ifade edilmiştir.

Koptuğumuz Dünya başlığı atında;

- Türkiye’nin dış politikada “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” sözünden başka bir görüşü olmadığı,

- Avrupa Konseyine üye olan Türkiye’nin bu konumunun Ortadoğu’daki yerini güçlendireceği,

- Bir Ortadoğu Ülkesi olduğumuzu kabul etmemiz gerektiği,

- Avrupa Ortak Pazarının kuyruğu mu, yoksa Ortadoğu’nun başı mı olacağımız? Bize düşman olan ve düşman kalacak olan bir medeniyetin çöpçülük hizmetini mi, yoksa kendi medeniyetimizin öncülüğünü mü yapacağımız? Konularında Türk münevverinin karar verme zamanının geldiği ifade edilmektedir.

Yazan: Ali KARAHAN