Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi

Kitap Türkçe

Künye:

Yazarlar:

Afet İnan

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

1998

Yayın Yeri:

Ankara

Yayıncı:

Türk Tarih Kurumu

Cilt:

Basım Kaydı:

4. baskı

Sayfa Sayısı:

ISBN:

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Ramazan Acun

Güncelleyen:

Ramazan Acun

Özet:

İZMİR İKTİSAT KONGRESİ (17 ŞUBAT-4 MART 1923)
T.B.M meclisi 2 mayıs 1920 de 11 bakandan oluşacak Hükümetin kurulması ile ilgili 3 numaralı kanunu kabul ettiği zaman, bir İktisat ( Ekonomi ) Bakanlığının adını da ilk defa koymuş bulunuyordu.
Hükümet programında mali ve ekonomik meseleler üzerinde önemle durulacağı belirtilmişti.Ancak 1920-192 yıllarında Türkiye, Kurtuluş savaşı içinde bulunduğundan T.B.M. meclisi hükümetinin bu dönemdeki başlıca amacı, yurdu istiladan kurtarmaktır.Savaşın gerektirdiği nedenlerle de, hükümet o zamanlar üretim ve endüstriye yatırım yapacak durumda değildir.Aksine tüketici toplum çoğunluktadır.Bununla beraber yönetici kadro zaferden sonra prensip olarak siyasi ve ekonomik bağımsızlığı öngörmüştür.Lozan Konferansında da en çetin çatışmalar Türkiyenin bunu elde etmesi için olmuştur.İşte Lozan sulh konferansına bir çok sebepler yanında ekonomik bağımsızlığımız için istebilen karar elde edilmeyip ara verildiği zaman,İzmir’de bir İktisat (ekonomi ) kongresi toplanmıştı.
Ekonomi Bakanı Mahmut Esat Bozkurt ise bu kongrenin toplanma amacını şöyle belirtir: ” Memleketin reçber ticaret ve endüstri mensuplarının bir arada toplanacağı bu kongrede yurdumuzun ekonomik gelişmesi için acele olarak alınacak tedbirler hakkında görüşülecek ve alınan kararlar T.B.M. meclisi ve hükümetine verilecektir.Kongre aynı zamanda memleketin ekonomik örgütlenmesinin gelişme ve çarelerini görüşecek, tarım ve endüstri işçileri sendika örgütünü kuracaklardır.Bu sendikaların başında bir yönetim kurulu bulunacaktır.
Bu kongrede dikkati çeken bir durumda , işçi kadınların temsilcilerinin de bulunmasıdır. Henüz kanuni haklarına kavuşmamış olan Türk kadınının üretici ve işçi olarak bu kongrede yer alması ve Rukiye Hanımın konuşması ile sesini duyurması ilgili çekidir.
Bu kongrenin önemi şudur:

Türkiye’de Milli Misak gereğince, düşman işgali ordunun kuvveti ile yenilmiş, yurt bütünlüğü milli kuvvetlerimizle elde edilmiştir. Girilecek sulh devrinde ise , yurdumuz bütün konularda olduğu gibi özellikle ekonomik bakımdan kalkınmalı, yeraltı ve yerüstü doğal kaynaklarının milli kudretimizle işlenerek çağdaş medeni düzeye eriştirilmelidir. Sulh devrine girebilmek için milletler arası bir antlaşma yapılması da gereklidir. Ancak bunda eşit şartlar, siyasal ve ekonomik bağımsızlıkta esastır.
Bütün türkiyenin tarım, sanayi, ticaret ve işçi gruplarının seçtiği 1135 delegenin katılmasıyla İzmirde toplanmış olan ilk Türkiye İktisat Kongrensi’nin oy birliği ile tespit ve kabul ettiği Misak-ı İktisadi ( ekonomi andı) nın esasları şunlardır :

Madde-1: Türkiye, milli sınırları dahilinde, lekesiz bir bağımsızlık ile, dünyanın barış ve gelişme unsurlarından biridir.
Madde-2: Türkiye halkı egemenliğini, kanı ve canı pahasına elde ettiğinden, hiçbir şeye feda etmez; ve milli hakimiyete dayanan meclis ve hükümetine her zaman destek verir.
Madde-3: Türkiye halkı, tahrip etmez; imar eder. Bütün emeği ekonomik yönden ülkeyi yükseltmek amacına yöneliktir.
Madde-4: Türkiye halkı, tükettiği malı olabildiğince kendi yetiştirir. Çok çalışır, zamanda, parada ve ithalatta savurganlıktan kaçar. Milli üretim için yeri geldiğinde geceli gündüzlü çalışır.
Madde-5: Türkiye halkı, servet olarak bir altın hazinesi üzerinde oturduğunun bilincindedir. Ormanlarını evladı gibi sever, bunun için ağaç bayramları yapar; yeniden orman yetiştirir. Madenleri kendi ulusal üretimi için işletir ve servetlerini herkesten fazla tanımaya çalışır.
Madde-6: Hırsızlık, yalancılık, ikiyüzlülük ve tembellik en büyük düşmanımız; taassuptan uzak dindarca bir anlayış her yerde ilkemizdir. Her zaman faydalı yenilikleri severek alırız. Türkiye halkı kutsallığına, topraklarına, şahıslarına ve mallarına karşı yapılan düşmanca propagandalardan nefret eder ve bunlarla mücadeleyi hep bir görev bilir.
Madde-7: Türkler, bilgelik ve yetenek aşığıdır. Türk, her yerde hayatını kazanabilecek şekilde yetişir; fakat her şeyden önce ülkesinin malıdır. Eğitime verdiği yücelik dolayısıyla ( Mevlûdu şerif) Kandil günü, aynı zamanda bir kitap bayramı olarak kutlanır.
Madde-8: Birçok savaşlar ve zorunluluktan dolayı azalan nüfusumuzun artması ile beraber sağlıklarımızın, hayatlarımızın korunması en birinci amacımızdır. Türk; mikroptan, pis havadan, salgından ve pislikten çekinir, bol ve saf hava, bol güneş ve temizliği sever. Ata mirası olan binicilik, nişancılık, avcılık, denizcilik gibi beden eğitiminin yayılmasına çalışır. Hayvanlarına da aynı dikkat ve özeni göstermekle beraber cinslerini düzeltir ve sayılarını çoğaltır.
Madde-9: Türk, dinine, ulusuna, toprağına, hayatına ve varlığına düşman olmayan uluslara hep dosttur; yabancı sermayesine karşı değildir. Ancak kendi yurduna, kendi diline ve yasasına uymayan kurum ve kuruluşlarla ilişkide bulunmaz. Türk, bilim ve sanat yeniliklerini nerede olursa olsun doğrudan doğruya alır ve her türlü ilişkide fazla aracı istemez.
Madde-10: Türk, açık alın ile serbestçe çalışmayı sever; tekel istemez.
Madde-11: Türkler, hangi sınıf ve meslekte olurlarsa olsunlar, birbirlerini candan severler. Meslek, zümre itibariyle el ele vererek birlikler, ülkelerini ve birbirlerini tanımak, anlaşmak
Madde:12- Türk kadını ve kocası ve çocuklarını, misak-ı iktisadiye kurallarına göre yetiştirir.
Bu İktisat Kongresi’nin açılış konuşmasını Gazi M. Kemal Atatürk uzun bir nutukla yapmıştır. Bundan sonra ekonomi bakanı Mahmut Esat Bozkurt konuşmasında ekonomik prensipleri ve bundan sonra güdülecek esasları özetleyerek , ” Milli egemenlik ancak ve ancak Türkiye’nin ekonomik egemenliğine dayanarak varlığını koruyabilir” diyordu. Yeni ekonomimizin gelişmesi için , alınmasında öncelik bulunan tedbirler arasında şunları sıralıyor :
1- Meslek örgütleri
2- Kredi kuruluşları
3- Makine devri
4- Ekonomi savaşına toplu çıkmak
5- Kendi kendimize yetmek
6- Üretimimizi artırmak ve düzenlemek
7- İthalat ve ihracat arasında denge sağlamak
PINAR AKDEMİR
İSTATİSTİK BÖLÜMÜ

Türkiye’de Milli Misak gereğince, düşman işgali ordunun kuvveti ile yenilmiş, yurt bütünlüğü milli kuvvetlerimizle elde edilmiştir. Girilecek sulh devrinde ise , yurdumuz bütün konularda olduğu gibi özellikle ekonomik bakımdan kalkınmalı, yeraltı ve yerüstü doğal kaynaklarının milli kudretimizle işlenerek çağdaş medeni düzeye eriştirilmelidir. Sulh devrine girebilmek için milletler arası bir antlaşma yapılması da gereklidir. Ancak bunda eşit şartlar, siyasal ve ekonomik bağımsızlıkta esastır. 
	Bütün türkiyenin tarım, sanayi, ticaret ve işçi gruplarının seçtiği 1135 delegenin katılmasıyla İzmirde toplanmış olan ilk Türkiye İktisat Kongrensi’nin oy birliği ile tespit ve kabul ettiği Misak-ı İktisadi ( ekonomi andı) nın esasları şunlardır :

Madde-1: Türkiye, milli sınırları dahilinde, lekesiz bir bağımsızlık ile, dünyanın barış ve gelişme unsurlarından biridir.
Madde-2: Türkiye halkı egemenliğini, kanı ve canı pahasına elde ettiğinden, hiçbir şeye feda etmez; ve milli hakimiyete dayanan meclis ve hükümetine her zaman destek verir.
Madde-3: Türkiye halkı, tahrip etmez; imar eder. Bütün emeği ekonomik yönden ülkeyi yükseltmek amacına yöneliktir.
Madde-4: Türkiye halkı, tükettiği malı olabildiğince kendi yetiştirir. Çok çalışır, zamanda, parada ve ithalatta savurganlıktan kaçar. Milli üretim için yeri geldiğinde geceli gündüzlü çalışır.
Madde-5: Türkiye halkı, servet olarak bir altın hazinesi üzerinde oturduğunun bilincindedir. Ormanlarını evladı gibi sever, bunun için ağaç bayramları yapar; yeniden orman yetiştirir. Madenleri kendi ulusal üretimi için işletir ve servetlerini herkesten fazla tanımaya çalışır.
Madde-6: Hırsızlık, yalancılık, ikiyüzlülük ve tembellik en büyük düşmanımız; taassuptan uzak dindarca bir anlayış her yerde ilkemizdir. Her zaman faydalı yenilikleri severek alırız. Türkiye halkı kutsallığına, topraklarına, şahıslarına ve mallarına karşı yapılan düşmanca propagandalardan nefret eder ve bunlarla mücadeleyi hep bir görev bilir.
Madde-7: Türkler, bilgelik ve yetenek aşığıdır. Türk, her yerde hayatını kazanabilecek şekilde yetişir; fakat her şeyden önce ülkesinin malıdır. Eğitime verdiği yücelik dolayısıyla ( Mevlûdu şerif) Kandil günü, aynı zamanda bir kitap bayramı olarak kutlanır.
Madde-8: Birçok savaşlar ve zorunluluktan dolayı azalan nüfusumuzun artması ile beraber sağlıklarımızın, hayatlarımızın korunması en birinci amacımızdır. Türk; mikroptan, pis havadan, salgından ve pislikten çekinir, bol ve saf hava, bol güneş ve temizliği sever. Ata mirası olan binicilik, nişancılık, avcılık, denizcilik gibi beden eğitiminin yayılmasına çalışır. Hayvanlarına da aynı dikkat ve özeni göstermekle beraber cinslerini düzeltir ve sayılarını çoğaltır.
Madde-9: Türk, dinine, ulusuna, toprağına, hayatına ve varlığına düşman olmayan uluslara hep dosttur; yabancı sermayesine karşı değildir. Ancak kendi yurduna, kendi diline ve yasasına uymayan kurum ve kuruluşlarla ilişkide bulunmaz. Türk, bilim ve sanat yeniliklerini nerede olursa olsun doğrudan doğruya alır ve her türlü ilişkide fazla aracı istemez.
Madde-10: Türk, açık alın ile serbestçe çalışmayı sever; tekel istemez.
Madde-11: Türkler, hangi sınıf ve meslekte olurlarsa olsunlar, birbirlerini candan severler. Meslek, zümre itibariyle el ele vererek birlikler, ülkelerini ve birbirlerini tanımak, anlaşmak
Madde:12- Türk kadını ve kocası ve çocuklarını, misak-ı iktisadiye kurallarına göre yetiştirir.
Bu İktisat Kongresi’nin açılış konuşmasını Gazi M. Kemal Atatürk uzun bir nutukla yapmıştır. Bundan sonra ekonomi bakanı Mahmut Esat Bozkurt konuşmasında ekonomik prensipleri ve bundan sonra güdülecek esasları özetleyerek , ” Milli egemenlik ancak ve ancak Türkiye’nin ekonomik egemenliğine dayanarak varlığını koruyabilir” diyordu. Yeni ekonomimizin gelişmesi için , alınmasında öncelik bulunan tedbirler arasında şunları sıralıyor : 
1-	Meslek örgütleri 
2-	Kredi kuruluşları 
3-	Makine devri 
4-	Ekonomi savaşına toplu çıkmak 
5-	Kendi kendimize yetmek
6-	Üretimimizi artırmak ve düzenlemek 
7-	İthalat ve ihracat arasında denge sağlamak
PINAR AKDEMİR 
İSTATİSTİK BÖLÜMÜ