Türkiye Selçuklu Devleti ve Beylikler Dönemi’nde Ankara

Tez Türkçe 14. yy× 12. yy× 13. yy× Tarih× Selçuklu× Anadolu×

Künye:

Yazarlar:

Fatih ÖZMEN

Ekle

Danışmanlar:

Prof.Dr. Salim KOCA

Ekle

Yayın Yılı:

2004

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

MASTER

Kurum:

Gazi Üniversitesi

Bölüm:

Tarih Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Ramazan Acun

Güncelleyen:

Rabia Çakmakçı

Özet:

Ankara'da yapılan arkeolojik kazılar ve araştırmalar neticesinde Ankara tarihinin Paleolitik ve Neolitik dönemlere ait izler taşıdığı görülmüş, Kalkolitik ve Bakır Çağ dönemlerine ait eşyalar da ortaya çıkarılmıştır. Ankara, konumu itibarıyla tarihte birçok devletin hakimiyetine girmiş ve birçok devlet tarafından yağma ve tahribe uğramıştır. İlk Çağ Ankara'sında Hititlerin hakimiyetinden sonra sırasıyla Frigyalılar, Lidyalılar, Persler, Galatlar ve Roma imparatorluğu'nun hakimiyetlerini görüyoruz. Şehir, 7. yüzyılda Sasanilerin 8. ve 9. yüzyıllarda Abbasiler'in yağma ve tahriplerine maruz kalmıştır. paratorluğu'na bıraktılar. Şehirdeki Bizans hakimiyetinin ne kadar sürdüğü kesin olarak bilinmemekle birlikte 11210. ve 11. yüzyıllarda Türklerin eline geçene kadar ( 1071 ) kadar Bizans'ın önemli "thema" ( askerî garnizon ) larından biri olarak varlığını devam ettirmiştir. Ankara, 1071 Malazgirt Muharebesi'nden iki sene sonra 1073 yılında Türklerin eline geçti. I. Haçlı Seferi sırasında şehri ele geçiren Haçlılar, yapılan anlaşma uyarınca 1101 senesinde şehri Bizans İm7'den önceki bir tarihte Türklerin eline geçtiği bilinmektedir. Çünkü Dânişmendli hükümdarı Emir Gazi, 1127 senesinde burayı Türkiye Selçuklu Sultanı ve damadı I. Mes'ud ile birlikte bozguna uğrattığı I. Kılıçarslan'ın oğlu Melik Arab'dan almıştır. 1142 yılına kadar Ankara'da Dânişmendli hakimiyeti devam etmiş 1142 yılında ise Türkiye Selçuklu Sultanı I. Mes'ud, şehri ele geçirerek şehrin idaresini oğlu Şahinşah'a bırakmıştır. 1164 yılında ise Sultan II. Kılıçarslan kardeşi Şahinşah'ı mağlub ederek Ankara'yı topraklarına kattı. II. Kılıçarslan Döneminde Ankara'da çok az Hıristiyan kalmıştı. Sultan Kılıçarslan ülkeyi 1 1 oğlu arasında paylaştırdığında Ankara, Muhyiddin Mes'ud'un payına düştü. Muhyiddin Mes'ud zamanında Ankara'da ilmî ve kültürel faaliyetler hızlandı. 107 1204 yılına gelindiğinde Muhiddin Mes'ud'un kardeşi II. Süleyman-şah şehri ele geçirdi ve Mes'ud'u öldürttü. 1211 yılında Selçuklu tahtına geçen I. Izzeddin Keykâvus ile kardeşi Alâeddin Keykubad arasında taht kavgası başladı. Izzeddin Keykâvus, Ankara Kalesi'ne kapanan kardeşini 1212 yılında mağlup etti ve şehri teslim aldı. Izzeddin Keykâvus'un ölümüyle yerine kardeşi Alâeddin Keykubad geçti ( 1220 - 1237 ). Izzeddin Keykâvus ve Alâeddin Keykubad dönemlerinde Ankara, "sol kol uç beylerbeyliğinin merkezi durumunda idi ve başında Seyfeddin Kızıl bulunuyordu. 1235 yılında Ankara, Tâceddin Pervâne'ye iktâ edildi. 1250 yılında Moğol takibinden kaçan II. Gıyaseddin Keyhüsrev, Ankara'ya sığındı ve şehrin surlarını tamir ettirdi. II. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi'nde Ankara kısa bir süre Selçuklu tahtında hak iddia eden Alâeddin Siyavuş ( Cimri ) ile Karamanlıların eline geçti. Özetle Ankara, Türkiye Selçuklularının Moğollar karşısında uğradıkları 1243 Kösedağ bozgunundan sonra 1304 yılına kadar Moğol Hükümdarlarının nüfuzu altında bulunan Selçuklu Sultanları tarafından yönetildi. 1304 - 1341 yılları arasında ise ilhanlı hakimiyetinde kalan Ankara, 1341 'de Eretna Devleti'nin hakimiyetine girdi. 1381 yılında da Kadı Burhaneddin Devleti'nin hakimiyetinde kalan Ankara, 1354 yılında Orhan Gazi'nin oğlu Süleyman Paşa tarafından Osmanlı ülkesine katıldı. 1330 - 1361 yılları arasında Ankara'da Ahilerin oldukça etkili olduklarını ve otorite boşluğunun yaşandığı bu dönemde Ankara'da hükümet ettiklerini görüyoruz. Ankara, Bizans'ın son dönemlerinde olduğu gibi Selçuklu hakimiyeti içinde de 13. yüzyıla kadar bir sınır kalesi olarak işlev görmüş, şehircilik anlamında bir gelişme gösterememiştir. Ancak 13. yüzyılın ikinci yarısından itibaren özellikle Ankara'daki Ahi hakimiyeti döneminde şehir kale surlarının dışına taşarak gelişmiştir. Ankara'da Türkmen nüfusu oldukça artmıştır. 14. ve 17. yüzyıllar arasında Osmanlı idaresindeki Ankara şehri bu sefer de Osmanlı'nın Anadolu Türk birliğini kurma gayesinde bir sınır kalesi olarak işlev görmüştür.