XIX. Yüzyılda Büyük Güçlerin (Rusya, İngiltere, Çin) Orta Asya Politikaları

Tez Türkçe Çin× Tarih× Siyaset× Rusya× Osmanlı× 19. yy×

Künye:

Yazarlar:

Nilgün ÖDEMİŞ

Ekle

Danışmanlar:

Özkan İZGİ

Ekle

Yayın Yılı:

2002

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

MASTER

Kurum:

Hacettepe Üniversitesi

Bölüm:

Sosyal Bilimler Enstitüsü/Tarih Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Nagehan Doğan

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

Kütüphane Raf No:HÜYL 138
Türkistan, tarih boyunca korumaya çalıştığı siyasi birliğini XVII. yüzyılda kaybetmeye başlamıştır. Timur ve Özbek İmparatorluklarının yıkılışından sonra Türkistan, birbirinden bağımsız ve hatta birbirine düşman pek çok parçaya ayrılmıştır. Gerçekte Türkistan Türkleri arasındaki bu birlik, daha XV. yüzyılda bozulmaya başlamıştı. Bu yüzyılda Özbeklerin içinden ayrılan grup, Kazakları oluşturmuştur. Göçebe Kazaklar ile Özbekler arasında, bu nedenle bir düşmanlık olmuştur. Kazaklar, bir devlet kuramadan "cüz" adını verdikleri üç kısma ayrılmışlardır. Özbekler ise, çoğunluğunu oluşturdukları Buhara Hanlığı sınırlarında yaşamışlardır. Kırgızlar ise, Hokand Hanlığı'nın çoğunluğunu oluşturmuşlardır. Hive Hanlığı topraklarında, Özbekler ve Türkmenler ağırlıktadır. Buna karşın Türkmenlerin pek çoğu XIX. yüzyılda bağımsızlıklarını kazanmışlarsa da, bu pek uzun sürmemiştir. Zira XIX. yüzyılda bu kez Rus egemenliğine gireceklerdi. Uygurlar da, XVIII. yüzyıldaki Çin işgali başlayıncaya kadar birlik ve beraberliklerini kaybetmişlerdir. Türkistan'ın böyle birliğini ve beraberliğini kaybederek, Türklerin güçlerini sürekli birbirlerine karşı kullanmaları kendilerine oldukça kan kaybettirmiştir. Bu da uzun yüzyıllar boyunca Türkistan'da istekleri olan iki büyük devletin, bu amaçlarını gerçekleştirebilmek için hazırlık yapmalarına ateşleyici bir bahane olmuştur. Türklerin birbirlerine olan düşmanlık ve rekabetleri, iki devlet tarafından da kullanılan en büyük koz olmuştur. Bunların dışında Türkistan, dışa oldukça kapalı bölgedir. Türkistan halkı, Dünya'daki bilimsel, askerî ve siyasî gelişmelere kapalı kalmıştır. Bu nedenle artık Rusya'nın güçsüz ve kendilerine bağımlı durumda olmadığının bilincinde olmayan Türkler, işgal döneminde bile bu üstünlük duygusuyla hareket etmişlerdir. Türkler ve Çinliler, iki tarihsel sınırdaş olarak tarih boyunca birbirlerine karşı üstünlük kurmaya çalışmış ancak Çinliler, bu tarihsel yarışta XVIII. Yüzyıla kadar başarılı olamamışlardır. Bu durum XVIII. yüzyılda Çin lehine değişmeye başlamıştır. XIX. yüzyıl - Kazaklar ve Doğu Türkistan'da yaşayan Uygurlar - dışında tüm Türkistan'ın işgal edildiği ancak isyanların da başladığı, Türkistan'ın tarih boyunca en zor geçirdiği bir yüzyıldır. Dikkat çeken bir nokta da, Rusya'nın başını ağrıtacak isyanların çoğunun Kazaklar tarafından çıkarılmış olmasıdır. Bunun dışında Doğu Türkistan'da Çin'i çok uğraştıran isyanlar çoğunlukla XIX. yüzyılda ve genellikle Hokand Hanlığı desteğinde olmuş ve bu yüzyıla "isyanlar yüzyılı" adı verilmiştir. Her isyanın ardından, Rus ve Çin idaresi daha da sertleşmiştir. Rusya ve Çin, idarî açıdan Türklerin kimliklerini unutturacak bir siyaseti kullanmışlardır. Amaçları Türkistan'ı ve Türkleri sömürmekten ziyade bölgeye yerleşerek, Türkleri Ruslaştırmak ve Çinlileştirmektir. Bu amaçla plânlı ve özenli hazırlanmış bir asimilasyon ve kolonizasyon siyaseti izlemişlerdir. Burada önemli bir nokta daha göze çarpmaktadır: Rusya, Türkistan'ı, Hindistan, Çin ve Japonya'ya kadar uzanan sömürge plânlarını gerçekleştirebilmek amacıyla bir üs olarak kullanmayı tasarlamıştı. Çin ise, XIX. yüzyıl boyunca Batılı devletlere karşı kaybettiği toprakları Doğu Türkistan'da kazanmayı hedeflemekteydi. Türkistan, çağa ayak uyduramamanın ve çevresinde olup biten siyasî gelişmelere kayıtsız kalmanın, tarihsel düşmanlarını küçümsemenin faturasını ağır ödemiştir.

Recep Bölük

“ÇİN TARİHİ KAYNAKÇASI (中國歷史參考書目)”.

622 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

51 kez

görüntülendi.

Hüseyin Yılmaz

“RUSYA”.

611 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

13 kez

görüntülendi.

Yağız Fatih Nazlıer

“H.Ü. Tarih Bölümü Tez Kaynakçası”.

413 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

1193 kez

görüntülendi.

Tayfun Demirhan

“Hacettepe Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı Tez Kaynakçası”.

351 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

154 kez

görüntülendi.

Avtandil Taalaibek Uulu

“''ORTA ASYA TÜRKLERİNİN TARİHİ”.

154 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

26 kez

görüntülendi.

Ayşe Çakıray

“çin”.

4 Eser İçeriyor

Bu kaynakça

3 kez

görüntülendi.

Yaptığı atıflar
Aldığı atıflar

Atıf yapılan eser:

Stanley Lane-Poole

Lord Stratford Canning’in Türkiye Anıları

Ankara, 1990, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Türkiye Cumhuriyeti Çağdaş Anadolu

Bu Kitap

117 kez

görüntülendi.

A. Zeki Velidi Togan

Bugünkü Türk İli (Türkistan) ve Yakın Tarihi

İstanbul, 1981, Enderun Kitabevi.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya Orta Asya Türk Çağdaş

Bu Kitap

51 kez

görüntülendi.

Jean Paul Roux

Orta Asya Tarih ve Uygarlık

İstanbul, 2001, Kabalcı Yayınları.

Kitap Türkçe Çin Orta Asya

Bu Kitap

36 kez

görüntülendi.

Özcan MERT

“Buhara Emirliği Elçisi Muhammed Parsa Efendi'nin İstanbul'daki Diplomatik Faaliyetleri (1867-1869)”

Türk Kültürü Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

31 kez

görüntülendi.

Mustafa KALKAN

Kırgızlar ve Kazaklar

İstanbul , 2006-11-03, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

16 kez

görüntülendi.

Seymour Becker

Russia’s Protectorates in Central Asia Bukhara and Khiva 1865-1924

New York, 2005, Routledge.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

13 kez

görüntülendi.

İsmail TÜRKOĞLU

Kazan

, 1998, .

Kitap Tarih

Bu Kitap

12 kez

görüntülendi.

Hilmi Ziya

“Kırgızlar”

Mihrab Mecmuası.

Makale Osmanlıca

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Wilhelm BARTHOLD

Kırgızlar

İstanbul, 2002, Kölemen Yayınları.

Kitap Türkçe Orta Asya Orta Asya Türk

Bu Kitap

10 kez

görüntülendi.

Steven Sabol

“Orta Asya’da Rus-İngiliz Rekabeti”

Türkler Ansiklopedisi (Cilt 18).

Makale Türkçe

Bu Makale

10 kez

görüntülendi.

Mehmet KILDIROĞLU

Kırgızlar ve Kıpçaklar

Ankara, 2013, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

8 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

“Kont İgnatiyev’in Buhara ve Hive’yi Ziyareti”

Prof. Dr. Bekir Kütükoğlu'na Armağan.

Makale Türkçe

Bu Makale

5 kez

görüntülendi.

Baymirza HAYİT

Türkistan Rusya ile Çin Arasında

İstanbul, 1975, Otağ Yayınevi.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Adulvahap Kara

Kazakistan ve Kazaklar

İstanbul, 2007, Selenge Yayınları.

Kitap Türkçe Orta Asya 16. yy

Bu Kitap

7 kez

görüntülendi.

Wolfram EBERHARD

Çin Tarihi

Ankara, 1947, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Oral SANDER

Siyasi Tarih: İlk Çağlardan 1918'e

Ankara , 1989, İmge Kitabevi.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Özcan MERT

“Amerikalı İki Seyyahın XIX. Yüzyıl Türkistan'ı ile İlgili Eserleri”

Türk Kültürü Dergisi.

Makale Türkçe Anı - Gezi - Söyleşi Tarih

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

Rus İşgali Devrinde Osmanlı Devleti İle Türkistan Hanlıkları Arasındaki Siyasî Münasebetler (1775-1875)

Ankara, 1994, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya Türk Kafkasya Rusya 18. yy Osmanlı 19. yy

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

B. Y. VLADIMIRTSOV

Moğolların İçtimaî Teşkilatı

Ankara, 1994, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Esin YURDUSEV

“Osmanlı İmparatorluğu, Rusya ve Hindistan Üçgeninde İngiltere'nin Boğazlar Politikası”

Belleten.

Makale Türkçe

Bu Makale

11 kez

görüntülendi.

Ramazan ŞEŞEN

İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler Ve Türk Ülkeleri

Ankara, 2001, Türk Tarih Kurumu Yay..

Kitap Türkçe

Bu Kitap

5 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

Rusların Orta Asya'yı Ele Geçirmeleri

Ankara, 1984, Asya-Afrika Araştırmaları Grubu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

M. Seignobos

Rus Hükümeti yahut Kamçı Saltanatı

İstanbul, 1327, Matbaa-i Cihan.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

Muhaddere N. ÖZERDİM

“Çin Kaynaklarına Göre Çin Türkistan'ının Şehirleri”

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

3 kez

görüntülendi.

A.y. YAKUBOVSKY

Altın Ordu ve Çöküşü

Ankara, 1992, .

Kitap Türkçe

Bu Kitap

4 kez

görüntülendi.

İklil KURBAN

Doğu Türkistan İçin Savaş

Ankara, 1995, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

3 kez

görüntülendi.

İbrahim Kafesoğlu

Türk Milli Kültürü

İstanbul, 1993, Boğaziçi Yayınları.

Kitap Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Neil Heyman

Russian History

New York-Toronto, 1993, McGraw-Hill.

Kitap İngilizce Tarih

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Ahmet TAŞAĞIL

“Kırgız Ülkesi”

Tarih ve Düşünce.

Makale Türkçe

Bu Makale

2 kez

görüntülendi.

Hamid ZİYAYEV

Orta Asya ve Volga Boyları

Taşkent, 1965, .

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Akdes Nimet Kurat

Rusya Tarihi: Başlangıçtan 1917’ye Kadar

Ankara, 1993, Türk Tarih Kurumu.

Kitap Türkçe Tarih Rusya

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Yücel ÖZTÜRK

Kazaklar

İstanbul, 2004, Yeditepe Yayınları.

Kitap Türkçe Osmanlı 16. yy Anadolu

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Hive Seyahatnâmesi ve Tarihi

İzmir, 1995, Akademi Kitabevi.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

2 kez

görüntülendi.

Witt Raczka

“Xınhang and Its Central Asian Borderlands”

Central Asian Survey.

Makale İngilizce Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü

Ankara, 1992, Kültür Bakanlığı Yay..

Kitap Türkçe

Bu Kitap

1 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

Yeni Türk Cumhuriyetleri Tarihi

Ankara, 1996, TTK.

Kitap Türkçe Kaynak Yayını

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

The Turkmens In The Age Of Imperialism: A Study Of The Turkmen People And Their Incorporation Into The Russian Empire

Ankara, 1989, TTK.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

“Kırgız Taikaa”

Resimli Ay.

Makale Osmanlıca

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Owen Lattimore

Pivot of Asia

Boston, 1950, Little.

Kitap İngilizce Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

John Lowe

Britain and Foreign Affairs 1815-1885

, 1998, Routledge.

Kitap İngilizce Tarih Avrupa Siyaset Avrupa 19. yy

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Arminus Vambery

Arminius Vámbéry Bir Sahte Dervişin Orta Asya Gezisi

İstanbul, 2011, Kitabevi Yayınları.

Kitap Türkçe Anı - Gezi - Söyleşi Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mehmet SARAY

“XIX. Asırda Türkmenlerde Demokrasi Anlayışı ve Parlamento”

Türk Kültürü Dergisi.

Makale Türkçe

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Svat SOUCEK

A History of Inner Asia

Cambridge, 2000, Cambridge University Press.

Kitap İngilizce

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

A. BENNIGSEN

“Çarlık ve Sovyet Hâkimiyeti Altındaki Türkler”

Türk Kültürü Dergisi.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Erkin ALPTEKİN

“Çin'in Doğu Türkistan Siyaseti”

Türk Kültürü Dergisi.

Makale Türkçe Siyaset

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Andre MAUROIS

İngiltere Tarihi

İstanbul, 1938, Ahmet Said Matbaası.

Kitap Türkçe

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Kaan H. ÖKTEN

Reformasyon Dönemi Siyasal ve Dinsel Düşünce Tarihine Giriş

İstanbul, 2003, Alfa Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Siyaset

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Rene Cagnat , Michel Jan

İmparatorluklar Beşiği

İstanbul, 1992, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

John King Fairbank

Çin'in Sömürgeleşmesi ve Amerika'nın Asya Politikası

Ankara, 1969, Doğan Yayınevi.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Fono Türkçe-Rusça Modern Sözlük

İstanbul, 1999, Fono Yayınları.

Kitap Türkçe Rusça Sözlük

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Stephen Graham

Through Russian Central Asia

New York, 1916, .

Kitap İngilizce Anı - Gezi - Söyleşi

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Jack Gray

Rebellions and Revolutions

Bristol, 1990, .

Kitap İngilizce Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Nazim Habibullaev

Orta Asya'da Koğoz Işlab Çıkarış Tarihi

Taşkent, 1992, .

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

K. Scott Latourette

A History of Modern China

Baltimore, 1954, Pelican/ Penguin.

Kitap İngilizce Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

İlhan Musabay

“Doğu Türkistan”

Türk Dünyası El Kitabı.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Catherine POUJOL

“1700-1840 Yılları Arasında Orta Asya'daki Rus Gezginleri, Sömürge Öncesi Bilginin Niteliği ve İşlevi”

X. Türk Tarih Kongresi (Ankara, 22-26 Eylül 1986).

Makale Türkçe Tarih Orta Asya

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

W.W. Rostow

British Economy of the XIX. Century

London, 1961, .

Kitap İngilizce Tarih İktisat

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mehmet Saray

Türkistan Türkleri Rusya ve Çin İdaresinde Yaşayan Türklerin Milli Mücadeleleri Tarihi

İstanbul, 1984, Veli Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih Orta Asya

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Tahir Şakir

Türkistan - Pahta Hocalığı

Berlin, 1934, Sonnen Duruckerei.

Kitap Osmanlıca Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

Mehmet Alaaddin YALÇINKAYA

Sömürgecilik ve Panislamizm Işığında Türkistan

İstanbul, 1997, Timaş Yayınları.

Kitap Türkçe Tarih

Bu Kitap

0 kez

görüntülendi.

İbrahim YARKIN

“Batı Türkistan”

Türk Dünyası El Kitabı.

Makale Türkçe Tarih

Bu Makale

0 kez

görüntülendi.

Bu eserin aldığı atıf bulunmuyor.

Eser istatistikleri yükleniyor...