1864 ve 1871 Vilâyet Nizamnamelerine Göre Osmanlı Taşra İdaresinde Yeniden Yapılanma

Osmanlı Devleti güçlü bir merkezi ve taşra teşkilatı üzerinde yükselmiştir. Devlet
zayıflamaya başlayınca doğal olarak taşra teşkilatında da ciddi sorunlar baş göstermiştir.
Taşra idaresindeki eksiklikleri gidermek üzere bazı tedbirler alınmasına rağmen bu hususta
başarı sağlanamamıştır. II. Mahmut’un saltanatıyla birlikte, modern yönetim ilkelerine uygun
olarak devletin yeniden yapılanmasına yönelik reform çabaları, taşra teşkilatında da bazı
değişiklikler yapılmasına sebep olmuştur. Ancak bu çabaların yeterli olmaması ve bazı siyasi
gelişmeler taşra idaresinde kapsamlı bir yeniden yapılanmayı zorunlu hale gelmiştir. Bu
bağlamda 1864’te ve 1871’de yürürlüğe sokulan vilayet nizamnameleriyle taşra yönetiminde
köklü bir idari düzenleme yapılmıştır. Bu nizamnamelerle, önceki geçici tedbirlere nazaran
taşra idaresi baştan ele alınarak köklü ve yeni bir vilayet örgütlenmesine gidilmiştir. Bu
örgütlenmede eskilerinin yerini alan yeni idari birimler ayrıntılı olarak tanımlanmış, en üstten
en aşağıya kadar taşra idarecilerinin görev ve yetkileri belirlenmiş ve yeni temsili kurumlar
ihdas edilmiştir. Sonuçta 1864 ve 1871 nizamnameleri, Türk idare tarihinde bir dönüm
noktası olmuştur.