Ceride-i Havadis Gazetesinde Çıkan Haber-Yazılar ve Değerlendirilmesi 1840-1844

Tez Türkçe Tarih×

Künye:

Yazarlar:

Ahmet OĞUZ

Ekle

Danışmanlar:

Refik TURAN

Ekle

Yayın Yılı:

1994

Yayın Yeri:

Ankara

Seviye:

MASTER

Kurum:

Gazi Üniversitesi

Bölüm:

Tarih Anabilim Dalı

İçerik Dosyası:

Web adresi:

Web adresi henüz eklenmemiş. Eklemek için düzenle simgesine tıklayınız.

Operatör:

Serhat Yılmaz

Güncelleyen:

Tayfun Demirhan

Özet:

Ceride-i Havadis Gazetesi, İngiliz asıllı William Churchill' in 31 Temmuz 1840 tarihinde çıkardığı Türkçe bir gazetedir. W. Churchill, 1815 veya 1825 tarihlerinde İzmir'e gelmiş, Amerikan 'nın Orta Elçiliğinde bulunmuş, İngiliz Morning Herald ve Tory gazetelerinde muhabirlik yapmış, 1830' lu yıllardan sonra da İstanbul'a gelmiştir. W. Churchill, av merakı sebebiyle Kadıköy'de avlanırken bir Türk çocuğunu yaralamış, bunun üzerine tutuklanmıştır. Tutuklanması kapitülasyonlara aykırı sayıldığından, devlet gelişen olayları kapatmak amacıyla Churchill 'e pırlanta nişan, yağ ihraç izin belgesi ve bir de gazete çıkarma imtiyazı vermiştir. W. Churchill, 1836 tarihinde aldığı bu gazete imtiyazını 31 Temmuz 1840 tarihinde kullanmış, İstanbul'da Çifte Saraylar karşısında açtığı matbaada gazete çıkarmaya başlamıştır. Gazetenin I. sayısında Churchill, kaleme aldığı mukaddimesinde okuma ve yazmanın önemini vurgulayarak sanayi ve ticaretin gelişmesi için dünyada olup bitenin takip edilmesi gerektiğini, okuyan insanın bütün bunları öğreneceğini dolayısıyla dünyada neler olup bittiğini anlayacağını bildirmiştir. Gazete haberlerini Havadisât-ı Dahiliye, Havadisât-ı Hariciye ve İlanat olmak üzere üç kısma ayırmıştır. Havadisât-ı Hariciye kısmında Hükümet haberleri, tevcihler, memlekette olup biten diğer haberler yer almaktadır. Havadisât-ı Hariciye kısmında Avrupa gazetelerinden alınan haberler aktarılmış; ilmi, teknik ve sağlıkla ilgili yeni gelişmeler. devletler arası ilişkiler, savaş, barış ve benzeri haberler verilmiş, ihtilal parlamento, meclis, ayaklanma gibi pek çok kelime dilimize girmiştir. İlanlar kısmında ise Avrupa'dan gelen doktorlar, ebe ve hemşirelerin yanlarında getirdiği ilaçların tanıtımları yapılmış, ayrıca her türlü ev, araba, kiralık konak ve benzeri satılık ilanları gazetede yer almıştır. Gazete, Gülhane Hatt-ı Hümayunundan sonra çıktığı için Tanzimatı desteklemiş, Osmanlı Devletini Avrupa Devletlerinden sayarak toprak tamlığını muhafaza yönünde yazılar yazarak Mısır'da, Şam'da, Arnavutluk'ta çıkan ayaklanmaları yermiştir. Ceride-i Havadis, hükümetten para desteği almış, zaman zaman bu para kesilince gazete çıkmamıştır. Ceride-i Havadis 1864' den sonra Ruzname-i Ceride-i Havadis olarak yayınlanmış çıkmış, ancak daha sonra tekrar Ceride-i Havadis olarak çıkmış ve yayınını uzun yıllar bu şekilde devam ettirmiştir. Ceride-i Havadis Türk basın tarihine; ilk ölüm ilanı, savaş muhabirliği, ilave gazete gibi pek çok yenilikler getirmiştir.

Ceride-i Havadis Gazetesi, İngiliz asıllı William Churchill' in 31 Temmuz 1840 tarihinde çıkardığı Türkçe bir gazetedir. W. Churchill, 1815 veya 1825 tarihlerinde İzmir'e gelmiş, Amerikan 'nın Orta Elçiliğinde bulunmuş, İngiliz Morning Herald ve Tory gazetelerinde muhabirlik yapmış, 1830' lu yıllardan sonra da İstanbul'a gelmiştir. W. Churchill, av merakı sebebiyle Kadıköy'de avlanırken bir Türk çocuğunu yaralamış, bunun üzerine tutuklanmıştır. Tutuklanması kapitülasyonlara aykırı sayıldığından, devlet gelişen olayları kapatmak amacıyla Churchill 'e pırlanta nişan, yağ ihraç izin belgesi ve bir de gazete çıkarma imtiyazı vermiştir. W. Churchill, 1836 tarihinde aldığı bu gazete imtiyazını 31 Temmuz 1840 tarihinde kullanmış, İstanbul'da Çifte Saraylar karşısında açtığı matbaada gazete çıkarmaya başlamıştır. Gazetenin I. sayısında Churchill, kaleme aldığı mukaddimesinde okuma ve yazmanın önemini vurgulayarak sanayi ve ticaretin gelişmesi için dünyada olup bitenin takip edilmesi gerektiğini, okuyan insanın bütün bunları öğreneceğini dolayısıyla dünyada neler olup bittiğini anlayacağını bildirmiştir. Gazete haberlerini Havadisât-ı Dahiliye, Havadisât-ı Hariciye ve İlanat olmak üzere üç kısma ayırmıştır. Havadisât-ı Hariciye kısmında Hükümet haberleri, tevcihler, memlekette olup biten diğer haberler yeralmaktadır. Havadisât-ı Hariciye kısmında Avrupa gazetelerinden alınan haberler aktarılmış; ilmi, teknik ve sağlıkla ilgili yeni gelişmeler. devletler arası ilişkiler, savaş, barış ve benzeri haberler verilmiş, ihtilal parlamento, meclis, ayaklanma gibi pek çok kelime dilimize girmiştir. İlanlar kısmında ise Avrupa'dan gelen doktorlar, ebe ve hemşirelerin yanlarında getirdiği ilaçların tanıtımları yapılmış, ayrıca her türlü ev, araba, kiralık konak ve benzeri satılık ilanları gazetede yer almıştır. Gazete, Gülhane Hatt-ı Hümayunundan sonra çıktığı için Tanzimatı desteklemiş, Osmanlı Devletini Avrupa Devletlerinden sayarak toprak tamlığını muhafaza yönünde yazılar yazarak Mısır'da, Şam'da, Arnavutluk'ta çıkan ayaklanmaları yermiştir. Ceride-i Havadis, hükümetten para desteği almış, zaman zaman bu para kesilince gazete çıkmamıştır. Ceride-i Havadis 1864' den sonra Ruzname-i Ceride-i Havadis olarak yayınlanmış çıkmış, ancak daha sonra tekrar Ceride-i Havadis olarak çıkmış ve yayınını uzun yıllar bu şekilde devam ettirmiştir. Ceride-i Havadis Türk basın tarihine; ilk ölüm ilanı, savaş muhabirliği, ilave gazete gibi pek çok yenilikler getirmiştir.