Bosna-Hersek'teki Osmanlı Mirasını Anlarken: Saraybosna Şer'iyye Sicillerinde İslam Dininin Kabulüne Dair Kayıtlar, 1800-1851

Makale İngilizce

Künye:

Yazarlar:

Fahd KASU MOVİC

Ekle

Emeği Geçenler:

Ekle

Yayın Yılı:

2016

Yayınlandığı Eser:

Belleten

Cilt:

LXXX

Sayı:

288

Sayfa Aralığı:

507-530

İçerik Dosyası:

Web adresi:

http://drive.google.com/file/d/0B7liBn5XLsAfWm1oZS1lWTZKSVk/view

Operatör:

Fatma Altan

Güncelleyen:

Yağız Fatih Nazlıer

Özet:

Bosna-Hersek’te 15. ve 17. yüzyıllar arasında cereyan eden kitlesel islamlaşma süreci bir çok bilim adamlarının çabaları sayesinde iyice araştırılıp incelenmiştir. Öte taraftan, bu dönemin ardından vuku bulan din değiştirme olayları hakkında akademik topluluğunun az enformasyonu mevcuttur. 19. yüzyılın birinci yarısında Saraybosna şer’iyye meclisinin önünde meydana gelen ve ara sıra “ihtidâ“ diye anılan olaylarının tanıtılması ve değerlendirilmesi bu makalenin amacıdır. Konu incelendiğinde, İslam dininin kabulünde uygulanan mahkeme muamelesi, şer’ȋ temelleri, din değiştirmelerinin yoğunluğu ve “mühtedilerin” kimliği gibi meseleler üzerine durulup bunlara özel dikkat gösterildi. Saraybosna sicillerinde bulunan belgeler gösteriyor ki bahsedilen bölgede 19. yüzyılda islamlaşma süreci çok daha küçük boyutlarda devam etti. 1800 ve 1851 yılları arasında Saraybosna şer’iyye meclisinde 123 kişi kendi isteğiyle İslam dinini kabul etti. Bunlara ek olarak, ebeveynin birisi İslamiyeti kabul etmekle birlikte buluğa ermeyen (şer’ȋ kurallara göre) 10 çocuğun Müslümanlığına hükmedildiği kaynaklarda kayd edildi. Beş seneden hariç, din değiştirmeleri hemen her senede vaki olup bir miladi senede en çok yedi ve en az bir “ihtidâ” hadisesi meydana geldi. Sözü edilen yeni Müslümanlar, bölgede rastlanabilen tüm tektanrıcı dinlerin (Katoliklik, Ortodoks kilisesi, Yahudilik) mensuplarından olup şehir ve köy ortamlarından geliyorlardı.